O konsultacjach
Podczas drugiego etapu konsultacji społecznych ocenialiśmy przedstawioną przez Urząd Miejski Wrocławia propozycję kształtu Strefy: jej obszar, kryteria wjazdu oraz wyłączenia od ograniczeń poruszania się po wrocławskiej SCT. Zastanawialiśmy się również nad zawartym w propozycji harmonogramem wprowadzenia Strefy.
Konsultacje były kontynuacją wcześniejszej rozmowy zakończonej podsumowaniem w postaci raportu.
W ramach drugiego etapu konsultacji Strefy Czystego Transportu wykorzystano szczególną formę konsultacji społecznych, jaką jest narada obywatelska. Narada obywatelska jest metodą przygotowywania rekomendacji w przypadku złożonych spraw. Polega na tym, że do dyskusji zaprasza się określoną liczbę osób wybranych losowo, by reprezentowały interesy różnych grup społecznych.
Uczestnicy i uczestniczki narady wysłuchują specjalistów i specjalistek oraz zaangażowanych stron, następnie rozmawiają na temat, którego dotyczy narada. Owocem ich pracy są rekomendacje wskazujące najlepsze możliwe rozwiązanie.
Decyzją uczestników i uczestniczek narady została ona wydłużona o jeden dzień, aby głosowanie nad rekomendacjami przebiegło bez pośpiechu i z należytą starannością.
Więcej o naradzie w sprawie sct - tutaj.
Podsumowanie
Najważniejszym wnioskiem z narady obywatelskiej dotyczącej Strefy Czystego Transportu we Wrocławiu jest fakt, że na drugim etapie konsultacji społecznych nie uzyskaliśmy konsensusu co do kształtu, zasad i harmonogramu wdrażania Strefy.
Zebrane rekomendacje są niespójne, często wzajemnie sprzeczne i trudno na tej podstawie wypracować wnioski co do rozwiązań w zakresie SCT. Dalsze prace wymagają przygotowania kolejnych analiz z udziałem środowiska naukowego. Podczas narady odbyło się wiele rozmów na temat zasadności wprowadzania Strefy Czystego Transportu, jej granicy, harmonogramu czy listy wyłączeń.
Wszyscy uczestnicy i uczestniczki, mimo wszystko, stwierdzili zgodnie, że należy podejmować przeróżne działania mające na celu poprawę jakości powietrza we Wrocławiu. W ich ocenie narzędzie, jakim jest Strefa Czystego Transportu, jest kontrowersyjne i należy możliwie jak najlepiej przeanalizować m.in. aspekty prawne jej wprowadzenia, zasadność pod względem poprawy jakości powietrza czy długofalowe konsekwencje społeczno-gospodarcze.
Dla podjęcia decyzji potrzebne jest więcej danych, analiz, wiedzy, ale także publicznej dyskusji oraz oceny doświadczeń zebranych przez inne miasta. Będzie to możliwe dzięki decyzjom podjętym przez władze Warszawy, w której Strefa rozpocznie funkcjonowanie 1 lipca 2024 r. oraz Krakowa, który pierwotnie uchwalił tę samą datę wdrożenia strefy, jednak radni nowej kadencji zdecydowali się przesunąć ją o rok (1 lipca 2025 r.), celem przeprowadzenia pogłębionych analiz i konsultacji.
W związku z tą sytuacją Prezydent Wrocławia podjął decyzję, że jako miasto potrzebujemy więcej czasu na zebranie dodatkowych danych i symulacji eksperckich, przedyskutowanie ich oraz dobór optymalnych narzędzi dla poprawy jakości powietrza w mieście.
Impulsem do powrotu do prac nad SCT będzie jasne oczekiwanie ze strony wrocławianek i wrocławian lub Rady Miejskiej Wrocławia, do której należy ostateczna decyzja w tej sprawie albo zmiana otoczenia prawnego, np. w odniesieniu do zapisów Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności. Kluczowe jest także zdecydowanie większe wsparcie dla samorządów i społeczności lokalnych ze strony instytucji na poziomie regionalnym, krajowym i europejskim, zarówno o charakterze organizacyjnym, jak i finansowym, a także wzmocnienie działań edukacyjnych oraz informacyjnych w zakresie zagrożeń związanych z zanieczyszczeniami powietrza, ich źródeł, rodzajów i konsekwencjach dla zdrowia i jakości życia mieszkanek i mieszkańców miast. Takich działań nie da się skutecznie prowadzić wyłącznie na poziomie lokalnym.
Zgodnie z rekomendacjami narady, w przypadku ewentualnego powrotu do prac nad Strefą Czystego Transportu we Wrocławiu, w zdecydowanie większym stopniu w prace powinno zostać zaangażowane środowisko naukowe. W trakcie narady wyraźnie wybrzmiała konieczność wzmocnienia jego uczestnictwa oraz brak zaufania do danych i analiz przygotowywanych przez podmioty związane z rynkiem, a zwłaszcza branżą motoryzacyjną.
Osią takiej współpracy, po ewentualnym wznowieniu prac, powinna być weryfikacja założeń SCT w kontekście celu jej wdrożenia. Zarówno zgodnie z przepisami prawa, jak i intencją wyrażoną w trakcie narady obywatelskiej powinno nim być doprowadzenie do stanu, w którym powietrze we Wrocławiu spełnia określone prawem normy jakości.
Stan ten powinien być jednak lepiej niż obecnie mierzony i monitorowany, co także wyraźnie wybrzmiało w dyskusjach w trakcie narady. W tym zakresie Wrocław zwróci się z wnioskiem do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska o rozwój obecnego systemu stacji pomiarowych w mieście – dla uzyskania szerszego spektrum danych.
Bardzo dziękujemy wszystkim mieszkankom i mieszkańcom, ale także instytucjom i organizacjom za udział w konsultacjach. Wasz głos jest ważny!
