Handlowe serce Breslau: Domy towarowe, targi i banki przedwojennego Wrocławia [Historyczny Wrocław]

Czy wiedzieliście, że początki Wrocławia skupione były wokół Placu Nowy Targ? Historia naszego miasta jest ściśle związana z handlem, dlatego prezentujemy dawne wrocławskie targi, domy handlowe i banki, które tętniły życiem i przyciągały nie tylko mieszkańców Breslau. Odkryjcie z nami kolejną część Historycznego Wrocławia i poznajcie budynki, które na stałe zniknęły z mapy architektonicznej miasta. 

Targowisko na Nowym Targu (Neumarkt)

Nowy Targ, dawniej znany jako Neumarkt, to jeden z trzech historycznych placów targowych przedwojennego Wrocławia, zaraz obok Rynku i placu Solnego. Jego historia sięga XIII wieku, kiedy to powstawała wokół niego osada wrocławska. W średniowieczu był on handlowym sercem miasta, pełnym kupców i straganów. 

Na początku XX wieku sprzedaż przeniesiono do Hali Targowej. W czasie II Wojny Światowej Neumarkt uległ znacznemu uszkodzeniu. Ocalały jedynie nieliczne budynki. Nowy Targ nie tylko pełnił funkcję handlową, ale również był miejscem ważnych wydarzeń, jak jarmark bożonarodzeniowy, który w 1920 roku przyciągnął rzesze mieszkańców.

W powojennych latach plac przekształcono w targowisko, gdzie sprzedawano głównie antyki i starocie. W 1963 roku władze przeniosły targ na ulicę Krakowską, a w latach 50. i 60. wzniesiono wokół placu nowe budynki mieszkalne. W 2013 roku zakończono przebudowę placu, przekształcając go w nowoczesną przestrzeń z podziemnym parkingiem.

W 2024 roku Nowy Targ przeszedł kolejną przebudowę, która miała na celu zazielenienie przestrzeni. W ramach inwestycji posadzono ponad 170 drzew i roślin, zbudowano system nawadniania oraz wprowadzono nowe elementy małej architektury.

Hala Targowa przy ul. Kolejowej (Markethalle Nummer 2)

Pomysł budowy hal targowych we Wrocławiu pojawił się w latach 70. XIX wieku. Hala Targowa nr 2 przy ul. Kolejowej (Markthalle Nummer 2) została zbudowana w latach 1906–1908 według projektu Richarda Plüddemanna i Heinricha Küstera. 

Budynek miał wysokość 21 metrów, a w środku znajdowało się 513 stoisk. Była podobna konstrukcyjnie i architektonicznie do Hali Targowej przy ul. Piaskowej, która przetrwała do dziś.

W czasie II Wojny Światowej budowla została uszkodzona w wyniku bombardowań, a później długimi latami popadała w ruinę, co doprowadziło do decyzji o jej wyburzeniu. Halę wysadzono w marcu 1973 r. Na jej miejscu powstało targowisko, które funkcjonowało do 2014 r.

Dom Handlowy Tack

Dom Handlowy Tack (dawniej dom handlowy E. Breslauera) powstał w 1903 roku na skrzyżowaniu ulic Wita Stwosza i Kuźniczej, w miejscu dwóch kamienic – „Pod Górą Ślężą” i „Pod Dwoma Lampartami”, które istniały tam od XVI i XVIII wieku. Był to ważny element przedwojennej architektury Wrocławia.

Projekt budynku autorstwa Georga Schneidera łączył szkielet murowany i stalowy, co pozwoliło na stworzenie dużych okien wystawowych w parterze, ujętych w ramy z brązu. Fasada była utrzymana w stylu secesyjno-neobarokowym, a narożnik budynku zdobiła wieża z kopułą pokrytą miedzią. Co ciekawe Schneider zaprojektował również Dom Handlowy Feniks (dom towarowy Braci Barasch nazywany był także świątynią komercji i pałacem towarów), który przetrwał do naszych czasów.

Początkowo budynek służył jako siedziba domu handlowego Emanuela Breslauera, zajmującego się produkcją odzieży damskiej. W 1932 roku, gdy właścicielem stała się firma obuwnicza Conrada Tacka, parter przeszedł modernizację – zlikwidowano ozdobny portal wejściowy, zastępując go neonem. Mimo tej przebudowy, budynek nadal zachowywał swoją imponującą architekturę.

Podczas oblężenia Wrocławia w 1945 roku Dom Handlowy Tack został poważnie uszkodzony. Ruiny usunięto w 1959 roku, a na ich miejscu powstał blok mieszkalny. 

Bank Braci Alexander (Alexanderhaus)

Bank Braci Alexander, wzniesiony w 1827 roku w miejscu zburzonej Bramy Mikołajskiej, był okazałym przykładem klasycystycznej architektury w przedwojennym Wrocławiu. Z czasem budynek zyskał dodatkowe skrzydło i dziedziniec, stając się jednym z bardziej imponujących obiektów w mieście. Bank założyli w 1833 roku bracia Henschel i Jacob Alexander. Ich instytucja działała przez dekady, a kolejni właściciele – Isidor, Meander oraz Fritz Alexander, który jednocześnie zarządzał fabryką w Zakrzowie – kontynuowali rodzinny biznes.

W trakcie oblężenia Festung Breslau budynek został nieznacznie uszkodzony. Mimo to w latach 60. XX wieku podjęto decyzję o jego wyburzeniu. Tak jak wiele innych budynków we Wrocławiu, Bank Braci Alexander zniknął z krajobrazu miasta.

Na jego miejscu powstał modernistyczny gmach przychodni szpitala im. Babińskiego, a współczesny Alexanderhaus wkomponowuje się w nowoczesny Wrocław, gdzie przedwojenna architektura ustąpiła miejsca nowoczesnym budynkom.