Laureaci 49. Wrocławskiej Księgi Pamięci (kliknij, aby przejść)
- Merito de Wratislavia: prof. dr hab. dr h.c. Krzysztof Kubiak
- Merito de Wratislavia: Marian Litwa
- Merito de Wratislavia: Małgorzata Franczak
- Merito de Wratislavia: Janusz Jasiński
- Merito de Wratislavia: Alicja Marszycka-Baranowska
- Merito de Wratislavia: Grażyna Kusiak-Kozik
- Super Diament Wrocławia: Piotr Biszko
- Super Diament Wrocławia: brat Rafał Gorzołka
- Super Diament Wrocławia: Katarzyna Fiutowska
28 grudnia 2022 r. prezydent Wrocławia Jacek Sutryk spotkał się z grupą niezwykłych osób, którym miał przyjemność wręczyć medale „Zasłużony dla Wrocławia – Merito de Wratislavia” oraz Super Diamenty Wrocławia.
Od kilku lat, czyli od chwili, gdy Wrocławską Księgę Pamięci z inicjatywy pani Wandy Ziembickiej-Has zaczęliśmy „pisać”, mam możliwość nie tylko honorowania osób, które już znam i ich działalność wielce doceniam, ale co istotne - również poznawania i spotkania się po raz pierwszy z tymi, którzy naszemu miastu tak dobrze się przysłużyli i czynią to nadal. Dzisiaj także mam taką okazję i cieszę się, że następuje to pod koniec kolejnego, mijającego roku, bo dzięki temu ta uroczystość staje się jakby podwójnie symboliczna.Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia
Tym razem w bardziej kameralnym gronie i przy świątecznym stole, red. Wanda Ziembicka-Has zaprezentowała skrócone biografie bohaterów wydarzenia, którzy podjęli się pracy i działalności w różnych dziedzinach, ale w każdej z nich swoją aktywność demonstrują jako ponadprzeciętną.
Merito de Wratislavia: prof. dr hab. dr h.c. Krzysztof Kubiak
Absolwent Wydziału Weterynaryjnego ówczesnej Akademii Rolniczej we Wrocławiu, z którą związał swoją karierę zawodową, uzyskując stopień dr. nauk weterynaryjnych (1998) i habilitację (2007), oraz tytuły profesorskie – od dwóch lat jest zatrudniony jako prof. zwyczajny. Współtwórca wrocławskiej szkoły endoskopii weterynaryjnej – wiodącego ośrodka badań endoskopowych. W 2020 r. doprowadził do utworzenia innowacyjnej Pracowni Symulacji Endoskopowych, w której studenci i lekarze nabywają i doskonalą umiejętności praktyczne w zakresie małych zwierząt na najnowocześniejszych symulatorach bez udziału pacjenta.
Na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu prof. Kubiak pełnił także funkcje administracyjne – prodziekana ds. studenckich i dziekana Wydz. Medycyny Weterynaryjnej. Został powołany do ministerialnej Komisji ds. Specjalizacji Lekarzy Weterynarii i wybrany na krajowego kierownika specjalizacji z obszaru chorób psów i kotów. W 2022 r. został także kierownikiem takiego szkolenia specjalizacyjnego na swoim macierzystym wydziale.
Udziela się w wielu radach naukowych i programowych wydawnictw. Jest autorem lub współautorem 422 publikacji, z czego 58 znalazło się w renomowanych czasopismach z listy Journal Reports. Zapraszany z referatami na konferencje w kraju i za granicą, twórca monografii lub rozdziałów w monografiach, współtwórca podręczników, w tym w jęz. angielskim.
Swoją aktywność badawczą i dydaktyczną prof. Krzysztof Kubiak dzieli na rzecz licznych towarzystw, w tym w Akademii Nauki Szkolnictwa Wyższego Ukrainy. Zainicjował, rozpoczętą w 2003 r., współpracę pomiędzy jednoimiennymi katedrami chorób wewnętrznych wydziałów medycyny weterynaryjnej we Lwowie i Wrocławiu, w ramach której odbywa się m.in. wakacyjna wymiana studentów obu miast. Wymiernym efektem tej relacji są również m.in. liczne, wspólne publikacje naukowe (obecnie prof. Kubiak ze swoim zespołem kończą ze stroną lwowską prace nad książką „Badanie endoskopowe psów i kotów”, która zostanie wydana po polsku, ukraińsku i angielsku).
Prof. Kubiak jest także współpromotorem w przewodach doktorskich i habilitacyjnych na ukraińskich uczelniach, a także pomysłodawcą organizacji cyklu wspólnych konferencji pn. „Lwowsko-wrocławska szkoła weterynaryjna”, która miała dwie edycje, ale z powodu pandemii, a także sytuacji w Ukrainie, została zawieszona.
W uznaniu zasług w krzewieniu ww. współpracy Lwowski Narodowy Uniwersytet Medycyny Weterynaryjnej i Biotechnologii nadał prof. Kubiakowi w 2019 r. godność doktora honoris causa. Natomiast kijowski Wydział Medycyny Weterynaryjnej odznaczył wrocławskiego naukowca medalem „Za zasługi dla Wydziału Medycyny Weterynaryjnej”. Ponadto, prof. Kubiak został Członkiem Honorowym Katedry Anatomii, Histologii i Patomorfologii tegoż wydziału.
Merito de Wratislavia: Marian Litwa
Od 25 lat radny osiedla Plac Grunwaldzki, skromny człowiek, choć wielki społecznik, chętnie służy pomocą np. osobom z niepełnosprawnościami czy ubogim, angażuje się w osiedlowe akcje dla dzieci, np. mikołajki, jak i dla dorosłych, jak Benefisy 65+.
To zapalony sportowiec, trener, sędzia piłkarski, organizator licznych imprez sportowych w mieście. Założyciel drużyny piłkarskiej Osiedlowy Klub Sportowy GRUNWALD, którą prowadził przez 20 lat dla dzieci, młodzieży i dorosłych z osiedla, mających kłopoty z prawem, problemy z alkoholem czy narkotykami. Dzięki zaangażowaniu Mariana Litwy wielu młodym ludziom udało się wyjść z nałogu i kontynuować sportową aktywność, a OKS GRUNWALD miał szansę wejścia do klasy międzynarodowej, ale kwestie finansowe zdecydowały inaczej. Po prostu zabrakło pieniędzy, które potrzebne były także na inne inicjatywy, jak odbywający się przez 15 lat w maju Osiedlowy Bieg Wyspiańskiego.
Marian Litwa jest dobrze znany ze swojej działalności w upowszechnianiu sportu w szkołach podstawowych (np. SP nr 12 i 84). Jako społecznik współpracował także z Parafią Najświętszego Serca Jezusowego przy ul. Grunwaldzkiej 3, pomagając m.in. przy remoncie dachu kościoła i świetlicy – Oratorium dla Ubogich Dzieci „Ziemba”. Przez kilka dekad na pomoc Mariana Litwy mogła liczyć Zofia Teliga-Martens – Dama Orła Białego, Honorowa Mieszkanka osiedla Plac Grunwaldzki.
Za działalność na polu sportowym otrzymał m.in. medal Ludowego Związku Sportowego, medal Biura Sportu, Turystyki i Rekreacji UM i Srebrną Odznakę Towarzystwa Miłośników Wrocławia, a za społeczną i charytatywną – m.in. Medal XX-lecia Samorządu Wrocławskiego. Za całokształt pracy otrzymał Brązowy Krzyż Zasługi.
Merito de Wratislavia: Małgorzata Franczak
Posiadaczka prestiżowego tytułu Wolontariusza Roku Amnesty International (2012). Jej profesjonalizm, energia, empatia i ogromna wiedza, którą chętnie się dzieli, sprawiają, że z jednej strony jest prawdziwą ambasadorką osób z niepełnosprawnościami, a z drugiej – empatyczną osobą, z którą każdy chętnie współpracuje.
Małgorzata Franczak jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce oraz magistrem zarządzania rehabilitacją. Była pełnomocnikiem rektora PWSZ AS w Wałbrzychu ds. osób niepełnosprawnych i członkiem Zarządu Fundacji Eudajmonia. Brała udział w pracach nad Społecznym Raportem Alternatywnym z realizacji Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych w Polsce.
Współpracuje z szeregiem organizacji, działających na rzecz osób ze szczególnymi potrzebami, i jednostkami samorządowymi. Ekspertka od dostępności i usług społecznych, trenerka, koordynatorka i realizatorka działań w obszarze aktywizacji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami oraz dostępności, autorka raportów i artykułów z zakresu polityki społecznej, problematyki osób z niepełnosprawnościami.
Jest członkinią Wrocławskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego. Wspiera organizacje pozarządowe, dbając o współpracę i najlepsze relacje między nimi.
Merito de Wratislavia: Janusz Jasiński
Skuteczny menadżer kultury, organizator i producent spektakli teatralnych, festiwali i imprez artystycznych. Właśnie świętuje 40-lecie pracy w kulturze. W zawodowym dossier Janusza Jasińskiego znajduje się szereg aktywności w instytucjach kultury i przy okazji wydarzeń teatralnych. Był m.in. kierownikiem technicznym w PWST, księgowym i zastępcą dyrektora OTO Kalambur, przez kilka lat prowadził scenę impresaryjną, współpracował z Ośrodkiem Badań Twórczości Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, był zastępcą dyrektor Krystyny Meissner we Wrocławskim Teatrze Współczesnym.
Przeprowadził dwa projekty produkcji oraz eksploatacji w Polsce i na świecie przedstawień Krzysztofa Warlikowskiego („Oczyszczeni” i „Dybuk”), a na Wydziale Budownictwa PWr prowadził zajęcia z zakresu zarządzania teatrem.
Wicedyrektorem Wrocławskiego Teatru Lalek był przez pięć lat, a w 2012 r. został jego dyrektorem naczelnym. Wraz z Jakubem Kroftą, który jest dyr. artystycznym WTL, stworzyli miejsce na kulturalnej mapie miasta, gdzie kilkulatki mogą zetknąć się z bogactwem zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych form teatralnych. Scenie tej udało się zburzyć mury, dzielące teatry lalkowe od dramatycznych, i trafić do teatralnego mainstreamu z programem, skierowanym do dzieci i młodzieży, ale i dorosłego widza.
Teatr pod kierunkiem Janusza Jasińskiego rozwija również misję prospołeczną i edukacyjną, stale współpracuje z Centrum Opieki i Wychowania, MOPS-em i miejscowymi centrami aktywności i rozwoju. W każdym sezonie teatr udostępnia premiery odbiorcom z dysfunkcjami wzroku i słuchu.
Janusz Jasiński uczestniczył w zawiązaniu Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów i jest jednym z jego członków. W 2020 r. został przez prezydenta Wrocławia powołany do Wrocławskiej Rady Kultury. Za działalność dla rozwoju Wrocławia otrzymał Złotą Odznakę TMW (2017), w 2022 Złoty Krzyż Zasługi oraz Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Merito de Wratislavia: Alicja Marszycka-Baranowska
Aktorka, artystka estradowa, piosenkarka. Debiutowała Dolnośląskim Przedsiębiorstwie Teatralno-Estradowym we Wrocławiu w sztuce Romana Niewiarowicza pt. „I co z tym zrobić”. Potem grała w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu, teatrach dolnośląskich (Jelenia Góra, Wałbrzych) czy gościnnie w Teatrze im. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. We Wrocławiu oglądano ją w Teatrze Komedii I Estrady Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Imprez Artystycznych „Hala Ludowa” czy na Scenie Małych Form Impartu.
Istotną częścią pracy artystycznej Alicji Marszyckiej-Baranowskiej stanowił kabaret. Była założycielką wrocławskiego Kabaretu DZIOBAK. Wraz ze swoim mężem, aktorem, kompozytorem, autorem piosenek i współtwórcą Kalambura Andrzejem Baranowskim, założyła (1976) i występowała w istniejącym do roku 2008 Kabarecie AJA. Artystka specjalizowała się w piosenkach okresu międzywojennego oraz szlagierach lat 50.-70., ale kabaret państwa Baranowskich prezentował w całej Polsce, a także za granicą (wchodząc w skład większych grup estradowych) również własne piosenki oraz cygańskie i rosyjskie romanse, a także światowe przeboje z polskimi tekstami.
Do dziś Alicja Marszycka-Baranowska jest nadal czynna zawodowo, a oglądać ją było można choćby podczas Dni Seniora 2022. W tym samym roku otrzymała tytuł Honorowego Mieszkańca osiedla Plac Grunwaldzki.
Merito de Wratislavia: Grażyna Kusiak-Kozik
Dyplomowana nauczycielka biologii od 39 lat, a od 31 lat pełni funkcję wicedyrektorki Liceum Ogólnokształcącego nr IX im. Juliusza Słowackiego we Wrocławiu. Koordynuje pracę zespołów wychowawczych w szkole i szczególnie dba o atrakcyjność i jakość zajęć pozalekcyjnych, konkursów, olimpiad przedmiotowych, w których mogą brać udział uczniowie Dziewiątki, a jest takich aktywności w szkole każdego roku ponad 100.
We współpracy w samorządem uczniowskim, Grażyna Kusiak-Kozik koordynuje, a często także inspiruje działalność charytatywną i wolontarystyczną szkolnej społeczności. W ostatnim czasie jest to szczególnie wsparcie dla uchodźców z ogarniętej wojną Ukrainy. Od 30 lat organizuje w LO nr IX, i szefuje mu, sztab WOŚP. Aktywnie współpracuje z instytucjami miejskimi, jak Wojewódzkie Centrum Rozwoju Społecznego, Wydział Zdrowia, MOPS czy Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, a także pozarządowymi.
Wicedyrektor Kusiak-Kozik, w trudnym, pandemicznym czasie, inspirowała uczniów za pośrednictwem internetu i wskazując sposoby radzenia sobie z tak niecodzienną sytuacją. Jej zdanie i wsparcie są także ważne dla rodziców i środowiska nauczycielskiego. Jako biolog prowadzi badania powietrza we Wrocławiu, np. na dziedzińcu szkoły, a próbki przekazuje do Instytutu Biotechnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Alicja Marszycka-Baranowska i Grażyna Kusiak-Kozik nie mogły wziąć udziału w uroczystości, która odbyła się w gościnnych progach Przystanku Zoo, i osobiście odebrać przyznanych przez prezydenta Wrocławia medali „Zasłużony dla Wrocławia – Merito de Wratislavia”.
Super Diament Wrocławia: Piotr Biszko
Sam pozostając w kryzysie bezdomności, jako jeden z pierwszych zgłosił się do pomocy obywatelom Ukrainy, którzy trafili do Wrocławia w wyniku dramatycznych wydarzeń w ich kraju. Piotr Biszko pomagał blisko 300 uchodźcom, tymczasowo zakwaterowanym w hali Orbita. Nie szczędząc sił, nawet przez 20 godzin na dobę, był do dyspozycji ludzi, którzy potrzebowali opieki i poczucia bezpieczeństwa. Zawsze miał dla nich dobre, podtrzymujące na duchu słowo. Sam będąc w potrzebie, potrafił pomagać innym, wykazał się wielką empatią i otwartością na drugiego człowieka.
Piotr Biszko do dziś angażuje się w pomoc obywatelom Ukrainy – jako wolontariusz w placówce tymczasowego pobytu przy ulicy Gwarnej we Wrocławiu.
Super Diament Wrocławia: brat Rafał Gorzołka
Franciszkanin z powołania, założyciel i prezes Fundacji Antoni, mającej siedzibę przy al. Kasprowicza we Wrocławiu. Od roku 2019 pełni funkcję gwardiana klasztoru Franciszkanów pw. Matki Bożej Anielskiej Wrocław-Sołtysowice.
Od wielu lat prowadzi kuchnię charytatywną dla ubogich i bezdomnych osób przy parafii św. Antoniego, gdzie codziennie z gorącego posiłku korzysta 500 osób. Brat Rafał, oprócz kompetencji menedżerskich, obdarzony jest ogromną wrażliwością społeczną i chęcią do działania. Jego praca słynie z tego, że aktywizuje społeczności lokalne, wyłania liderów lokalnych oraz buduje platformy wymiany doświadczeń. Dzięki gotowości i otwartości na nowe wyzwanie, wspólnie z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej od wielu lat podejmuje wiele działań na rzecz mieszkańców Wrocławia, m.in. w ramach programów aktywności lokalnej i projektów socjalnych.
Kierowana przez brata Rafała Gorzołkę Fundacja Antoni skupiła się również w mijającym roku na pomocy uciekającymi przed rosyjskim agresorem oraz na organizowaniu transportów z pomocą humanitarną dla tych, którzy pozostali w swoich domach na terenach ogarniętej wojną Ukrainy.
Super Diament Wrocławia: Katarzyna Fiutowska
Absolwentka farmacji na wrocławskiej Akademii Medycznej. To, że zostanie farmaceutką, było oczywiste, gdyż – jak sama mówi – zamiłowanie do tej profesji wyssała z mlekiem matki, Danuty Konopackiej, która zakładała pierwsze szpitalne apteki Czerwonego Krzyża we Wrocławiu.
Już od czasów szkolnych, a potem studenckich, Katarzyna Fiutowska była osobą, angażującą się w sprawy innych, zawsze gotowa, by wspierać potrzebujących pomocy medycznej. Podczas lockdownu wykazała się wielką odwagą, zawożąc lekarstwa wprost do domów pacjentów. Od 24 lat mogą na nią liczyć także najubożsi z osiedla Plac Grunwaldzki, dla których przygotowywała paczki w swoim miejscu pracy.
Schorowanym ludziom ze swojego osiedla pomaga zresztą cały czas. Oprócz lekarstw, czasami zanosi sąsiadom także zakupy czy gazety, zajmie ich rozmową – poświęca na to wolny czas, który mogłaby dzielić przecież w domu z rodziną. Katarzyna Fiutowska jest znana także ze swojej operatywności w szybkim ściąganiu do Wrocławia leków ratujących życie.
Apteka Herba, którą Katarzyna Fiutowska prowadzi oczywiście ze swoją mamą, Danutą Konopacką, działa od 1997 r. blisko mostu Grunwaldzkiego i Politechniki, nad brzegiem Odry, niedaleko Kliniki Diabetologii i Endokrynologii Dziecięcej. Ta bliskość jest więc powodem, że Herbę odwiedzają mali pacjenci (i ich rodziny) ze schorzeniami endokrynologicznymi, głównie z cukrzycą typu I.
Niezwykłość tego miejsca podkreśla „najsłodszy” wrocławski krasnal Glukozjusz, wywołując uśmiech na twarzy każdego małego pacjenta z cukrzycą insulinozależną. Glukozjusz zamieszkał przed apteką w roku 2016, a gdy został skradziony, Katarzyna Fiutowska ufundowała drugą figurkę. Teraz dzieci nakładają mu czerwone czapeczki, wydziergane przez rodziców. To taka część magicznego świata, który pani Katarzyna stara się tworzyć małym wrocławianom w swojej aptece, gdzie jest też miejsce na malowanki, kredki i różne fajne gadżety.