Będzie okazja, by zobaczyć tramwaj Linke-Hofmann Standard #1192 z 1929 r. na kolejnym etapie remontu. Przede wszystkim pokazany zostanie jednak tramwaj-opryskiwacz G-061 z 1927 r. na finale prac. O jego dobiegającym końca remoncie, pisaliśmy tutaj:
W zajezdni zobaczymy także doczepę ND #3560 z 1953 r. po zakończeniu remontu konstrukcji nadwozia i blacharki wraz z lakierowaniem. Organizatorzy, czyli Klub Sympatyków Transportu Miejskiego, zapraszają na zajezdnię w godz. 11:00-15:00. Zajezdnia znajduje się przy ul. Legnickiej 65.
Doczepa tramwajowa ND z 1953 roku
Tramwaje silnikowe typu N oraz odpowiadające im budową wagony doczepne typu ND to pierwsze tramwaje polskiej produkcji powstałe po II wojnie światowej. Były one możliwie najszybszą – a tym samym obarczoną niestety wieloma wadami – odpowiedzią na niedobór wagonów tramwajowych, z którym borykało się wiele polskich miast zniszczonych w trakcie działań wojennych, przy jednoczesnych dużych zniszczeniach zakładów przemysłowych. Chociaż pojazdy tego rodzaju charakteryzowały się prostą i niezbyt nowoczesną konstrukcją, z różnych przyczyn musiały służyć przez wiele lat i silnie wpisały się krajobraz kulturowy szeregu polskich miast, w tym Wrocławia.
– Tramwaje typu N i ND przewoziły wrocławian przez 35 lat – od 1956 do 1991 r. Razem z późniejszymi wagonami Konstal 102Na i 105Na i pochodnymi przez wiele lat stanowiły podstawę komunikacji tramwajowej we Wrocławiu. Wóz doczepny ND #3560 w służbie liniowej pozostał aż do 25 września 1991 r., a zatem należał do ostatnich wagonów tego typu kursujących regularnie po Wrocławiu. Jest to ponadto jedyny zachowany do dziś wagon typu ND w mieście. Stąd tym bardziej cieszy nas, że dzięki dotacjom Gminy Wrocław prowadzony jest jego remont. Jeśli wszystko się uda, już w najbliższe lato będzie się można nim przejechać – opowiada Krzysztof Kołodziejczyk, prezes Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego.
Tramwaj-opryskiwacz G-061
– Pierwotnie był to wagon-szlifierka torowa i warto podkreślić, że jest to najstarszy z serii trzech zachowanych do dziś wrocławskich wagonów-szlifierek – podkreśla Kołodziejczyk.
Pojazd powstał w 1927 r. na bazie specjalistycznego podwozia w warsztatach głównych (Hauptwerkstätten) przedsiębiorstwa Städtische Straßenbahn Breslau (SSB), zlokalizowanych przy dawnej Frankfurterstraße (późniejsza zajezdnia nr V „Popowice” przy ul. Legnickiej 65).
W połowie lat 70. XX w. dotychczasowa szlifierka torowa została przebudowana przez MPK Wrocław na opryskiwacz. Od tego czasu wagon wykorzystywany był do zwalczania roślinności rosnącej na międzytorzu – służył do spryskiwania torowisk płynnym środkiem do usuwania chwastów.
Jest to jeden z kilkunastu wozów gospodarczych, jakie zachowały się do dziś we Wrocławiu. Wyróżnia się oryginalnym przeznaczeniem i zastosowaniem ciekawych rozwiązań technicznych. Przez szereg lat wagon był wykorzystywany do utrzymywania wrocławskich torowisk tramwajowych, pośrednio wpływając na jakość podróżowania po mieście.
– Wagon wróci do pełnej sprawności technicznej zgodnie z jego wcześniejszą funkcją tramwaju-opryskiwacza z tą zmianą, że zamiast do usuwania chwastów na międzytorzu będzie służył do podlewania trawiastych odcinków tras, tzw. zielonych torowisk. Dzięki torowiskom pokrytym murawą zmniejsza się ilość pyłu zawieszonego w powietrzu, poprawia się mikroklimat i bilans wodny. Obniża się też poziom hałasu wynikającego ze współpracy zestawów kołowych tramwajów z szynami. Wszystko to może przyczynić się do poprawy warunków życia wrocławian – wyjaśnia Kołodziejczyk.
Przyczepa autobusowa Jelcz PO-1
Miejskie Jelcze 272 MEX oraz turystyczne Jelcze 043 miały dość ograniczoną pojemność pasażerską w stosunku do potrzeb. W latach 60. zdecydowano się więc na zaprojektowanie przyczepy pasażerskiej. W 1965 r. zaprezentowano pierwszą serię 400 sztuk przyczep oznaczonych symbolem PO-1.
Do jej konstrukcji wykorzystano fragmenty nadwozia Jelcza 043. Właściwie są to dwie tylne części nadwozia autobusu zespolone ze sobą. Dlatego zarówno przód, jak i tył przyczepy wyglądają identycznie. Wewnątrz zamontowano siedzenia, przyczepę wyposażono także w odpowiedni system wentylacyjno-grzejny oraz boczne okna przesuwane i wywietrznik dachowy. Zastosowano resory piórowe wspomagane resorami gumowymi, specjalny układ hamulcowy i podwójny zaczep holowniczy wraz ze specjalnym układem kierowniczym sprzężonym z dyszlem.
– Wszystko to sprawiało, że podróż w przyczepie mogła być całkiem wygodna i bezpieczna dzięki zwiększeniu stabilności konstrukcji. Przyczepa mogła zabrać na pokład 36 pasażerów – opowiada Krzysztof Wasilewski, wiceprezes KSTM.
– Gmina Wrocław posiada obecnie na swoim stanie jedną tego typu przyczepę, jedną z nielicznych zachowanych na Dolnym Śląsku. Z tego względu, a także m.in. w związku z bliskością zakładów samochodowych w Jelczu i sentymentem wielu osób do pojazdów tam produkowanych, uznaliśmy, że warto przyczepę PO-1 poddać restauracji – mówi Michał Maliczkiewicz z Wydziału Partycypacji Społecznej Urzędu Miejskiego Wrocławia, który nadzoruje realizację zadania publicznego.
Przyczepa będzie bowiem także remontowana dzięki gminnej dotacji. – Warto podkreślić, że Gmina Wrocław w 2023 r. przeznaczyła środki w wysokości 399 206,00 zł na remont aż czterech pojazdów – dodaje Maliczkiewicz.
Mikołajki 2023 w Zajezdni Popowice – program
- cała impreza w godz. 11:00-15:00,
- 11:20, 12:20, 13:20, 14:20 – zwiedzanie zajezdni z przewodnikiem,
- od 11:10 do 14:40 – przejazdy po terenie zajezdni unikatowym zestawem pojazdów składającym się z samochodu specjalnego Star 266 i przyczepy pasażerskiej Jelcz P-080 (oba pojazdy pochodzą z lat 80. XX w.; podczas gdy zachowało się kilka autobusów typu Jelcz 080, to przyczepa Jelcz P-080 przetrwała tylko jedna),
- 12:00 – wykład dra Tomasza Sielickiego, badacza dziejów wrocławskiej komunikacji zbiorowej, pt. „Wrocławskie eNki”,
- 13:00 – oprowadzanie po wystawie pojazdów przez dra Krzysztofa Kołodziejczyka, prezesa KSTM (podczas oprowadzania szczególna uwaga zostanie zwrócona m.in. na wagony N i 4N, w tym doczepę ND #3560),
- 14:00 – wykład Mikołaja Cendry pt. „Gdzie nie dojeżdżali pasażerowie – tramwajowe torowiska techniczne we Wrocławiu”,
- 11:10, 11:40, 12:10, 12:40, 13:10, 13:40, 14:10, 14:40 – pokazy pracy pługu wirnikowego,
- przez całą imprezę przygotowywanie ozdób świątecznych, które następnie zostaną umieszczone w jednym z tramwajów. Tak ozdobiony tramwaj na koniec imprezy wyjedzie na miasto.
Na wystawie pojazdów zostaną zaprezentowane m.in.:
- tramwaj Maximum #325 z 1901 r.,
- lora transportowa G-5478 z początku XX w.,
- tramwaj Linke-Hofmann Standard #1192 z 1929 r.,
- tramwaj Konstal 4N1 #1444 z 1960 r.,
- doczepa tramwajowa ND #3560 (w trakcie realizacji trzeciego etapu remontu),
- tramwaj Konstal 4N1 ZT-K126 (pług odśnieżny),
- tramwaj Konstal 102Na #2069 z 1972 r.,
- autobus Jelcz 272MEX „Fredruś” z 1972/74 r.,
- autobus Jelcz 080 z 1980 r.,
- autobus Jelcz 043 z 1986 r.,
- przyczepa pasażerska Jelcz PO-1 (w trakcie pierwszego etapu remontu),
- autobus Jelcz M11 z 1990 r.,
- autobus Ikarus 280.70E z 1995 r.
Dla uczestników wydarzenia przewidziano pamiątki, m.in. pocztówki z zabytkowymi pojazdami komunikacji miejskiej z kolekcji Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego.
Choinka na torach w zabytkowym tramwaju
Klub Sympatyków Transportu Miejskiego przygotował jeszcze jedną niespodziankę dla wrocławian. 6, 9 i 10 grudnia wieczorem na ulice miasta wyjedzie zabytkowy tramwaj z przyczepką, na której ustawione będą podświetlone choinki. Jest to forma świątecznych życzeń, które stowarzyszenie chce złożyć mieszkańcom miasta. Tramwaj będzie kursował po centrum od około godz. 16 do 20. Zapewne zobaczymy go także w kolejnych dniach.
