Nowa Ruda leży między wzniesieniami Wzgórz Włodzickich w dolinie rzeki Włodzicy. Uformowanie terenu dodaje miasteczku malowniczości. Jego urok można docenić oglądając panoramę Nowej Rudy z punktu widokowego na Górze Świętej Anny albo jadąc pociągiem.
Najlepiej do Nowej Rudy wybrać się właśnie koleją. Trasa Kłodzko-Wałbrzych uchodzi za jedną z najładniejszych w Polsce. W drodze do Nowej Rudy pociąg przejeżdża wieloma tunelami i wiaduktami. Wysoki na 40 metrów wiadukt nad doliną Woliborki to imponująca konstrukcja, a wrażenie z przejazdu to dobra zapowiedź emocji, które będą towarzyszyć podczas odwiedzin w Nowej Rudzie.
Rynek za dnia i w nocy
Spacer po Nowej Rudzie najlepiej rozpocząć od Rynku. Otoczony kolorowymi kamienicami plac z neorenesansowym ratuszem w jego centralnym punkcie ma na koncie tytuł Najładniejszego Rynku w Polsce. Dzisiaj Ratusz pełni funkcje reprezentacyjne, ale dawniej w jego podziemiach przetrzymywano skazańców.
Architekturę uzupełniają rzeźby – św. Floriana oraz Jana Chrzciciela w scenie chrztu Chrystusa w Jordanie.
Rynek w Nowej Rudzie, fot. UM Nowa Ruda
Zajrzyjcie do kawiarni przy Rynku – słynnej Białej Lokomotywy, w której trzeba posmakować doskonałej kawy i wybornych ciast. Także W Rynku działa Dobra Nowina, kawiarnia, której patronką jest pisarka Olga Tokarczuk, laureatka literackiej Nagrody Nobla. Wiosną lokal przechodził remont, aby w już w pełni sezonu turystycznego przyjmować gości.
Przy Rynku stoi noworudzki Zamek, chociaż od najbardziej reprezentacyjnej strony niewiele ma cech budowli warownej. Powstał w XVI wieku jako rezydencja rodu Stillfriedów na skarpie nad Włodzicą, lecz potem był wielokrotnie niszczony i przebudowywany. W okolicy Rynku są ciekawe zaułki i klimatyczne uliczki.
Na Rynek warto wrócić po zmroku, kiedy walory architektury podkreśla iluminacja.
Tkacze i górnicy
Przez stulecia Nowa Ruda rozwijała się jako miasto przemysłowe. Była ważnym ośrodkiem tkackim i górniczym. Pod koniec XX wieku zamknięte zostały zakłady włókiennicze, zlikwidowano kopalnie. Jednak w miasteczku dba się o relikty przeszłości.
Przy ulicy Nadrzecznej można obejrzeć Domy Tkaczy z XVII i XVIII wieku. To element trasy spacerowej po najstarszej części miasta. Jej ozdobą jest jedyna na Ziemi Kłodzkiej – kaplica loretańska. Podczas spaceru po mieście warto skorzystać z darmowej aplikacji (dostępnej w sklepie Play) pod hasłem „Nowa Ruda”, która pozwoli lepiej poznać jego przeszłość.
Punktem obowiązkowym na trasie wycieczki do Nowej Rudy jest Dawna Kopalnia, czyli muzeum górnictwa. To arcyciekawe miejsce, w którym prezentowane są dawne i bliższe współczesności sprzęty górnicze. Muzeum ma wyjątkową kolekcję skamielin znalezionych w miejscowych kopalniach. Największą atrakcją jest trasa wytyczona korytarzami dawnego wyrobiska – ma około 700 metrów, oraz przejazd podziemną kolejką.
Poszukiwacze mocnych wrażeń mogą skorzystać z najwyższej w Polsce ścianki wspinaczkowej. Ma blisko 59 metrów i powstała na pokopalnianym szybie Nowy I.
Ściana wspinaczkowa na szybie dawnej kopalni w Nowej Rudzie, fot. UM Nowa Ruda
Miasto i jego okolice dobrze widać także z wież widokowych na Górze Wszystkich Świętych i Górze Anny. Można tam dojść lub wjechać na rowerze. Z wież rozpościerają się widoki na Góry Sowie, Stołowe i Bardzkie. Przy dobrej pogodzie dojrzy się nawet Śnieżkę.
W pobliżu kaplicy na Górze Anny przygotowane jest miejsce na piknik.
Od hymnu Japonii po Góry Literatury
Chlubą Nowej Rudy są wybitni twórcy związani z miasteczkiem. To miejsce urodzenia Franza Eckerta, XIX-wiecznego kompozytora, autora hymnu Japonii oraz Cesarstwa Koreańskiego.
W pobliżu Nowej Rudy swój dom ma Olga Tokarczuk. Noblistka jest patronką literackiego Festiwalu Góry Literatury, którego część wydarzeń organizowanych jest w Nowej Rudzie. W mieście powstaje dom pracy twórczej dla pisarzy, to także inicjatywa autorki „Ksiąg Jakubowych”.
Czytaj też: 10 miejscowości, w których poczujecie atmosferę z książek Olgi Tokarczuk
Latem w mieście odbywa się wiele imprez plenerowych, koncertów, pikników. Jednym z najbarwniejszych jest Międzynarodowy Festiwal Folkloru.
Jak dojechać?
Samochodem dojedziemy do Nowej Rudy w niecałe dwie godziny, to około 90 km. Z Wrocławia należy się kierować na S8 na Kłodzko. W Łagiewnikach zjechać w stronę Dzierżoniowa, a potem obrać kierunek na Bielawę i Nową Rudę.
Przejazd koleją (ok. 110 km) zajmuje od półtorej do ponad dwóch godzin, z przesiadką na stacjach Wałbrzych Główny lub Kłodzko Główne.
