Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Od 1 czerwca 2024 r. instytucje finansowe (m.in. banki, SKOK-i, instytucje płatnicze i pożyczkowe), zawierając umowę kredytową lub pożyczki, będą miały obowiązek sprawdzić, czy numer PESEL danej osoby jest zastrzeżony, czy nie. Jeśli okaże się, że tak, to transakcja zostanie zablokowana.
Usługa weszła w życie 17 listopada 2023, a została przewidziana w uchwalonej w lipcu "ustawie o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości".
Zastrzeżenie swojego numeru PESEL - co to daje?
Zastrzeżenie numeru może uchronić nas przed oszustwem i bezprawnym wykorzystaniem go przez złodziei, np. do zaciągnięcia kredytu czy kupna sprzętów na raty, ale też zwiększa bezpieczeństwo naszych danych osobowych. Nasz PESEL nie będzie mógł być wykorzystany do podpisania umowy: pożyczki, otwarcia konta w banku, leasingu, wydania duplikatu karty SIM czy sprzedaży i kupna nieruchomości.
Kto będzie zobowiązany do weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL?
- Banki/SKO
- Firmy pożyczkowe
- Firmy telekomunikacyjne
- Notariusze
- Sądy
Przykładowe czynności wymagające weryfikacji zastrzeżenia PESEL:
- Pożyczki
- Rachunek bankowy (konto)
- Kredyt / pożyczka
- Karta kredytowa
- Leasing konsumencki
- Wydanie duplikatu karty SIM
- Sprzedaż nieruchomości
Do tej pory to ofiara przestępstwa kradzieży tożsamości musiała udowodnić, że to nie ona zaciągnęła zobowiązanie prawne lub finansowe. Nowe przepisy zdejmą z niej ten obowiązek.
- Kierunek tych zmian jest bez wątpienia słuszny, bo zwiększy bezpieczeństwo naszych danych i sprawi, że w przypadku ich wycieku będziemy mieli możliwość szybkiej reakcji i działania prewencyjnego, aby nie dopuścić do ich wykorzystania na naszą niekorzyść - komentował w "Dzienniku Gazecie Prawnej" Witold Chomiczewski, radca prawny i wspólnik w kancelarii Lubasz i Wspólnicy.
Co umożliwi usługa Zastrzeż PESEL?
- Zastrzeżenie numeru PESEL.
- Cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL.
- Ustawienie automatycznego zastrzeżenia numeru PESEL.
- Sprawdzenie historii weryfikacji numeru PESEL przez instytucje i firmy.
- Podgląd historii zmian statusu.
Obowiązek weryfikacji zostanie nałożony na instytucje finansowe od 1 czerwca przyszłego roku. - Do tego czasu możesz zastrzegać albo cofać zastrzeżenie numeru PESEL, ale konsekwencje prawne będą wyciągane dopiero wobec zdarzeń, które nastąpią od 1 czerwca 2024 roku - informuje Ministerstwo Cyfryzacji.
Jak tłumaczyło 17 listopada 2023 Ministerstwo Cyfryzacji:
- na razie usługę można włączyć przez www, w aplikacji mObywatel będzie w połowie grudnia
- do systemu nie dołączyły jeszcze żadne instytucje, więc zastrzegając dziś robimy to na zapas
- pierwsze banki powinny wejść do systemu na początku 2024 roku
- od 1 czerwca 2024 rusza pełna ochrona i obowiązek stosowania weryfikacji numeru PESEL przez instytucje
Jak zastrzec PESEL online? Jak to zrobić krok po kroku?
Zastrzec PESEL może każdy, kto go posiada oraz jeśli jest osobą pełnoletnią. Usługa jest bezpłatna. Aby z niej skorzystać, potrzebujesz:
- profilu zaufanego,
- podpisu kwalifikowanego,
- e-dowodu
- lub danych do logowania do bankowości elektronicznej.
Co trzeba zrobić, by zastrzec PESEL przez internet?
- Zaloguj się do serwisu mObywatel.gov.pl;
- Kliknij przycisk Zastrzeż PESEL lub cofnij zastrzeżenie.
Jeśli chcesz cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL, możesz to zrobić bezterminowo lub określić datę i godzinę, kiedy system automatycznie zastrzeże ponownie twój numer PESEL.
Jak zastrzec PESEL w urzędzie gminy?
Jeśli jesteś osobą pełnoletnią i posiadasz PESEL, możesz zastrzec swój numer w dowolnym urzędzie gminy. Usługa jest bezpłatna.
Co musisz przygotować, jeśli chcesz zastrzec PESEL w urzędzie?
1) Jeśli jesteś:
- obywatelem polskim – dowód osobisty (możesz okazać dowód w aplikacji mObywatel) lub paszport,
- cudzoziemcem – dokument podróży cudzoziemca lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo,
- obywatelem Ukrainy lub małżonkiem obywatela Ukrainy bez obywatelstwa ukraińskiego i:masz numer PESEL ze statusem UKR, nie masz żadnego z wyżej wymienionych dokumentów.
– inny dokument, na podstawie którego ustalono twoją tożsamość przy nadawaniu statusu UKR.
2) Wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL:
Pliki do pobrania
Jeśli nie chcesz wypełniać wniosku samodzielnie, możesz poprosić urzędnika, aby wydrukował wypełniony wniosek z systemu.
Co musisz zrobić, jeśli chcesz zastrzec PESEL w urzędzie?
- Pobierz i wypełnij wniosek w domu albo zrób to w swoim urzędzie gminy. Możesz też poprosić urzędnika, żeby wydrukował wypełniony wniosek z systemu. Jeśli urzędnik wydrukuje ci wniosek z systemu – sprawdź, czy dane są poprawne.
- Podpisz wniosek.
- Złóż wniosek.
Usługa będzie zrealizowana od razu. Urzędnik wyda ci potwierdzenie zastrzeżenia lub cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL.
źródło: gov.pl
Źródło: materiały prasowe
