Park Kulturowy „Stare Miasto” to obszar centrum Wrocławia (Stare Miasto i Wyspy Odrzańskie, a także pl. Kościuszki), który jako historyczna i kulturowa kolebka Wrocławia podlega szczególnej ochronie. Przyjęta przez Radę Miejską Wrocławia uchwała zakłada ochronę krajobrazu kulturowego parku oraz uporządkowanie, zachowanie i właściwe kształtowanie krajobrazu kulturowego i historycznego charakteru najstarszej części miasta.
Na obszarze parku zakazane jest m.in. umieszczanie na budynkach nośników reklamowych, chyba że zostały dopuszczone przez konserwatora zabytków. Zostały także określone zasady dotyczące witryn, otworów okiennych, balkonów czy miejsc prowadzenia handlu.
Zespół roboczy
– Rok obowiązywania uchwały udowodnił, że idea utworzenia parku kulturowego okazała się słuszna, a przepisy uchwały skuteczne. Pozytywne zmiany w przestrzeni publicznej parku widać gołym okiem – mówi Beata Kleszcz, koordynator Zespołu Roboczego ds. Parku Kulturowego. To właśnie ten zespół dba od początku nad działaniem przepisów uchwały. W jego skład wchodzą m.in. przedstawiciele Biura Rozwoju Gospodarczego, Miejskiego Konserwatora Zabytków, Plastyka Miejskiego i Straży Miejskiej. Na początku przedmiotem zainteresowania były reklamy wielkoformatowe. Już po trzech tygodniach obowiązywania nowych przepisów prezentowaliśmy pierwsze efekty pracy zespołu.
– Bardzo dobrze zespół poradził sobie z usunięciem reklam wielkoformatowych w krótkim czasie. Natomiast było to niewątpliwie jedno z najtrudniejszych zadań – podkreśla Beata Kleszcz. Reklamy wielkoformatowe często wisiały na tych samych budynkach latami. W wielu przypadkach nie pamiętaliśmy już jak te budynki wyglądały. – Właściciele kamienic przyzwyczaili się do czerpania dochodu z reklam, który mogli przeznaczać na utrzymanie i remont nieruchomości. Dlatego też najtrudniej było w tych przypadkach wyjaśnić potrzebę zmian – dodaje Kleszcz. Uchwała dopuszcza jednak możliwość umieszczenia reklamy na siatce osłaniającej rusztowanie przez okres faktycznego wykonywania robót budowlanych nie dłuższy niż 12 miesięcy przy spełnieniu wymogów: przeznaczenia na ekspozycję reklamy – 1/3 powierzchni siatki, a na pozostałej powierzchni siatki odzwierciedlenie remontowanej elewacji. Taką sytuację można od kilku miesięcy obserwować w Rynku.
Po pierwszych tygodniach pracy zespołu mogliśmy pokazać efekty. Centrum Wrocławia bez reklam jest po prostu piękniejsze.
Po reklamach wielkoformatowych przyszedł czas na citi-lighty, wyklejanki i inne – mniejsze formy reklamy. Wakacje nie były w parku kulturowym czasem odpoczynku, co widać było m.in. po tym, jak zmieniały się witryny oddziałów banków w centrum Wrocławia.
– Wyklejanki to niewłaściwy sposób na aranżację witryny. Wyklejanki izolują lokal od przechodnia. Przez wyklejanki lokal traci swoje „okno na świat” – wymienia Beata Kleszcz z zespołu roboczego ds. Parku Kulturowego. – Z marketingowego punktu widzenia, zadaniem witryny jest przyciąganie uwagi przechodnia, zainteresowanie ekspozycją i zachęcenie do wejścia do lokalu, dlatego preferowany jest tradycyjny sposób aranżacji witryn – umieszczanie w witrynach elementów kompozycji wraz z towarem, zmiany lub modyfikacja w zależności od pory roku czy świąt. Zasłanianie otworów okiennych, szczególnie zabytkowych elewacji – szpeci budynek i psuje krajobraz architektoniczny miasta.
Straż miejska
Przez ostatnie 12 miesięcy obowiązywania przepisów o Parku Kulturowym „Stare Miasto” we Wrocławiu, dużo pracy mieli także strażnicy miejscy. Na początku ich praca polegała głownie na informowaniu przedsiębiorców, którzy ewidentnie łamali przepisy o nowych zasadach, ale już w pierwszym miesiącu trzeba było nałożyć blisko 40 mandatów. Najwięcej za nielegalny handel.
W czerwcu towarzyszyliśmy w jednym z takich patroli - czytaj więcej.
W całym ubiegłym roku najwięcej kontroli przeprowadzono w zakresie działań reklamowych. Większość z nich dotyczyła banerów i innych reklam wielkogabarytowych. Kontrole dotyczyły także zaklejania witryn oraz ekranów i urządzeń odtwarzających napisy. Kontrole zaowocowały usunięciem 286 naruszeń uchwały. Udzielono 24 mandaty w wysokości 2300 zł. Udzielono 303 pouczeń i 7 spraw skierowano do sądu.
Jeśli chodzi o handel poza budynkami, to skontrolowano 355 miejsc, z czego tylko 5 dotyczyła prowadzenia działalności gastronomicznej poza budynkiem. Reszta dotyczyła handlu. W tej kategorii spraw nałożono 324 mandaty a 14 spraw skierowano do sądu.
Sprawdzano także stosowanie urządzeń nagłaśniających na terenie Parku Kulturowego „Stare Miasto”.
– Sukcesem jest to, że udało się uzyskać w obszarze parku widoczną poprawę przestrzeni publicznej. bez wyciągania bloczka mandatowego przez strażników. Łącznie usunięto ponad 500 naruszeń przepisów uchwały, z czego blisko połowa zrealizowana została dzięki bezpośrednim rozmowom prowadzonym w terenie i licznej korespondencji – wyjaśnia Beata Kleszcz.
Po usunięciu reklam wielkoformatowych, city-lightów i banerów przyszedł czas na ciągłe przypominanie przedsiębiorcom o innych zasadach obowiązujących w tym miejscu. Najczęstsze uchybienia są spowodowane m.in. wystawieniem zbyt dużej liczby tzw. koziołków przed lokalami, niewłaściwym zaklejaniem witryn czy nieuzgodnionymi szyldami. Wszystkie sprawy na bieżąco są monitorowane przez zespół roboczy ds. parku kulturowego. Właściciele lub najemcy lokali, w których są uchybienia, zostają o tym poinformowani przez strażników miejskich i zobowiązani do usunięcia wyklejanek. Jeśli chodzi o stojaki, to wizyta straży zazwyczaj skutkuje usunięciem nadliczbowych stojaków od razu bądź mandatem w przypadkach uporczywych. Zespół roboczy ds. Parku Kulturowego regularnie sprawdza jak przepisy są respektowane.
Nie tylko reklamy
Trzeba pamiętać, że Park Kulturowy to nie tylko walka z nielegalną reklamą. Poprawa estetyki historycznej i zabytkowej części naszego miasta to także likwidacja szpecących graffiti, renowacja uszkodzonych mebli miejskich oraz ciekawe nasadzenia zieleni. Dlatego też, do realizacji zadań w obszarze Parku bardziej niż do tej pory angażowani są zarządcy miasta: ZDUM, ZZM, ZZK. Dzięki temu wykonano szereg prac porządkowych, np. z kilkunastu ścian usunięto graffiti, odmalowano słupy energetyczne – podkreśla Beata Kleszcz.
Co dalej?
Najbliższy czas to kontynuacja usuwania naruszeń uchwały w kolejnych obszarach priorytetowych, np. usuwanie banerów, stojaków reklamowych, poprawa witryn (usuwanie wyklejanek), usuwanie handlu nielegalnego, usuwanie niewłaściwych parasoli lub markiz stanowiących zadaszenie ogródków gastronomicznych. – Po roku obowiązywania przepisów o Parku Kulturowym „Stare Miasto”, można dostrzec potrzebę wprowadzenia kilku poprawek. Na tym etapie jednak jest zbyt wcześnie aby mówić o szczegółach – konkluduje Kleszcz.
