Akt nadania Szkole Podstawowej nr 4 imienia generała Stanisława Maczka podjęła już w czerwcu uchwałą Rada Miejska Wrocławia. W poniedziałek 9 października na budynku jest już odpowiednia tablica, a placówka ma również sztandar z wizerunkiem patrona, który Jarosław Delewski, dyrektor Departamentu Edukacji przekazał dyrektor szkoły Teresie Bartnickiej-Romanowskiej.
Na awersie sztandaru zobaczymy mi.in. wizerunek generała Stanisława Maczka i jego odznaczenia – Order Orła Białego i najważniejsze odznaczenie wojskowe – Order Wojenny Virtuti Militari. Na rewersie z kolei godło Polski.
Także dzieci wybrały patrona szkoły
Osobę patrona wybrała cała szkolna społeczność – nauczyciele, uczniowie i rodzice uczniów. Wokół postaci generała zorganizowano konkursy. Laureatem literackiego został m.in. Mikołaj Hołowacz z klasy Vc, który patronowi dedykował wiersz.
Sercem oddany wojennej sprawie/O wolnej Polsce myślał nieustannie.fragment utworu ucznia Mikołaja Hołowacza
Portret generała Stanisława Maczka namalowała, wygrywając konkurs plastyczny, uczennica klasy VIIa Nikol Voronchykhina, a odsłoniły go wspólnie dyrektorka Szkoły Podstawowej nr 4 i Bożena Rijnbout-Sawicka z Fundacja Serce Polski działającej w holenderskiej Bredzie. Pozostałe wizerunki patrona wykonane przez uczniów można było zobaczyć podczas uroczystego apelu.
Dumna wnuczka generała Stanisława Maczka
Specjalny list skierowała do wszystkich gości Karolina Skillen-Maczek, nieobecna na uroczystości wnuczka generała Stanisława Maczka. Podkreśliła, jak cała jej rodzina jest dumna z tego wyróżnienia.
Generał, będąc skromnym człowiekiem byłby zakłopotany tym wyróżnieniem, ale uznałby je za wielki zaszczyt.z listu wnuczki generała Stanisława Maczka
Przypomniała, jak dziadek, który po wojnie nie mógł wrócić do ojczyzny, prosił o przywiezienie mu lwowskiej ziemi na pamiątkę (urodził się we wsi Szczerzec w obwodzie lwowskim) i jak w tym kontekście ważne jest, że to właśnie we Wrocławiu osiedlili się po wojnie lwowscy profesorowie, a teraz stolica Dolnego Śląska stała się jeszcze domem dla uchodźców z Ukrainy.
Karolina Skillen-Maczek zwróciła uwagę, jak ważna jest pamięć o zapomnianych na lata bohaterach i jak kluczowy fakt, by nikt nie musiał opuszczać swojego domu na lata.
Wnuczka patrona obiecała też, że przyjedzie wkrótce do Wrocławia i odwiedzi Szkołę Podstawową nr 4 imienia swojego dziadka.
Holenderska Breda – najbardziej polskim miastem
Gościem specjalnym uroczystości nadania imienia szkole był Paula Depla, burmistrz holenderskiego miasta Breda, które generał Stanisław Maczek wyzwolił w 1944 roku wraz ze swoimi żołnierzami.
W Bredzie pielęgnujemy pamięć o generale Stanisławie Maczku jako wyzwolicielu i pamiętamy, że wielu żołnierzy oddało wtedy życie. Nie zapomnimy, że generał nie tylko wyzwolił miasto, ale dokonał tego nie niszcząc historycznego centrum, gdzie znajdują się kościół i zamek. Dziś Breda to najbardziej polskie miasto w Holandii.Paul Depla, burmistrz miasta Breda
Sergiusz Kmiecik, przewodniczący Rady Miejskiej Wrocławia także mówił o niezwykłym wyzwoleniu Bredy – dokonanym w sposób humanitarny, bez użycia artylerii i niszczenia tkanki miejskiej. Wrocław jest również partnerskim miastem Bredy.
Generał Maczek wyzwala Bredę
W październiku 1944 r. dowodzona przez gen. Stanisława Maczka 1. Polska Dywizja Pancerna przekroczyła granicę belgijsko-holenderską i ruszyła w kierunku ujścia Mozy. Wcześniej Polacy wyzwolili m.in. Ypres i Gandawę.
Wyparcie Niemców z Bredy nie było łatwym zadaniem, bowiem uczynili oni z niej silny punkt oporu. Walkę utrudniał poprzecinany kanałami teren. Ponadto Polacy nie chcieli zniszczyć zabudowy pięknego miasta. We wspomnieniach podkomendni gen. Maczka pisali, że zakazał on używania armat czołgowych, Polaków nie wspierało ani lotnictwo, ani artyleria. W dwudniowych walkach zginęło 151 polskich żołnierzy.
Holendrzy przyjęli wyzwolicieli z entuzjazmem. Po wojnie wielu polskich pancerniaków osiadło w mieście lub w okolicy. Na miejscowym cmentarzu wojskowym pochowanych jest 160 z nich. W Bredzie, między swoimi żołnierzami, kazał się pochować gen. Stanisław Maczek, który zmarł w 1994 r. w Wielkiej Brytanii.
W 2021 roku w Bredzie odbyła się oficjalna inauguracja Memoriału Generała Maczka. Jednym z najważniejszych elementów memoriału jest przygotowana przez Muzeum Historii Polski interaktywna ściana multimedialna (3 x 9 metrów) prezentująca losy wybranych żołnierzy 1. Dywizji Pancernej. To największa tego typu instalacja w Holandii.
– Memoriał zwiedziło już wielu Holendrów i Polaków – podkreśla burmistrz Bredy dodając, że wspólnie czcimy pamięć o generale Maczku. – Mam nadzieję, że współpraca i powiązania między Wrocławiem i Bredą jeszcze się wzmocnią.
