– Pamiątkowy kamień postawiono pierwotnie nieopodal Cukrowni Sułkowice, ponieważ został ufundowany przez jej pracowników. To tam 11 września 1968 roku uroczyście go odsłonięto. Cukrowni nie ma już od lat, zniknęła też większość jej zabudowań, a pomnik pozostał. Niestety, jego lokalizacja wprowadzała w błąd szczególnie młodsze pokolenie wrocławian, bo sugerowała, że obóz znajdował się w rejonie alei Poprzecznej i Kanonierskiej, np. tam. gdzie kiedyś istniało kino „Cukrownik”, a wiemy, że to nieprawda – mówi Kamilla Jasińska z wrocławskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej i Centrum Historii Zajezdnia.
– Właśnie dlatego już od dłuższego czasu środowisko byłych polskich robotników przymusowych zabiegało o przeniesienie kamienia na teren poobozowy. Ich wolę wrocławski oddział Instytutu Pamięci Narodowej spełnił 16 sierpnia. To wtedy odbyła się operacja jego przeniesienia, co wcale nie było takie łatwe, choćby z uwagi na jego wagę. Pomnik stanął na skraju dawnego obozu, w pobliżu miejsca, gdzie niegdyś znajdował się jeden z baraków, i jednocześnie nieopodal prowizorycznego cmentarza, na którym w czasie walk o Festung Breslau pochowano około 60 ofiar, ekshumowanych pod koniec lat 40. XX wieku – dodaje Kamilla Jasińska.
Datę uroczystości wybrano nieprzypadkowo. 11 września 2023 mija dokładnie 55 lat od momentu jego pierwotnego odsłonięcia.
W porównaniu z kilkudziesięcioma innymi obozami pracy, w tym także czterema filiami KL Gross-Rosen, działającymi w czasie II wojny światowej na terenie Breslau i w jego najbliższej okolicy, to właśnie Burgweide był obozem największym. Szacuje się, że w ciągu kilku lat przez obóz Burgweide przeszło w sumie około 25–35 tys. robotników przymusowych.
Ostatnie baraki zniknęły z terenu poobozowego jesienią 2022 roku. Wbrew obiegowej opinii nie były jednak pozostałością po obozie, a budynkami wzniesionymi na przełomie lat 40. i 50. dla pracowników cukrowni.
Pomnik znajdziecie za filią Miejskiej Biblioteki Publicznej nr 19, na skraju ponad hektarowego, zadrzewionego terenu, o który dba Zarząd Zieleni Miejskiej.
