Kto strzelał do Johna Lennona w Iziumie? Ile można wytrzymać bez wody? Reportaż z Ukrainy

Łymań. Wschodnia Ukraina. Donbas. Słodki smak czereśni w drodze na front

Na obrzeżach miasta parking. Na nim pełno ciężarówek z żołnierzami. Za chwilę pojadą na front. Inni wracają z walk. To tylko 15 km stąd. Słońce pali pancerze czołgów i transporterów stojących na parkingu.

Tak blisko wojny, a wokół stoją budki z piciem i jedzeniem, jak za czasów pokoju. Dymią grille, są szaszłyki, zawijane kebaby, gorąca kawa i herbata. Jest zimne picie, bo dziś bardzo gorąco. Młodzi żołnierze zajadają się czereśniami, kupionymi od staruszki w chuście na głowie. Mają na sobie zielone opaski szturmowych oddziałów. Jak skończą jeść, pojadą na front strzelać do Rosjan. Ilu z nich wróci?

Kramatorsk. Wschodnia Ukraina. Donbas. Przetrwał bez wody przez 16 miesięcy

W przyfrontowym mieście mieszkam w bloku. Na klatce schodowej osiem mieszkań. Tylko w dwóch zostali lokatorzy. Dostaję klucz od jednego z pustych domów. Ludzie opuścili to miejsce na początku wojny, w lutym 2022 r.

W środku okna zalepione taśmą na wypadek wybuchu bomby. Na parapecie uschnięte kwiaty. Wśród nich coś się jeszcze zieleni. To malutka roślina żyje ostatkiem sił. Niewielki aloes prosi choć o kroplę wody. Bez podlewania przeżył 16 miesięcy. Teraz w lipcu 2023 r. daję mu wody i postanawiam, że wezmę go do Polski. Jedzie ze mną przez dwa tygodnie w reklamówce i dziś stoi w ogrodzie w doniczce. Jak skończy się wojna, odwiozę go do Kramatorska.

Izium. Wschodnia Ukraina. Donbas. Kto strzelał do Johna Lennona?

Ze ściany szarego bloku patrzy John Lennon. Wzywa do pokoju na świecie. Ktoś namalował go tu przed wojną. Na twarzy i ciele artysty ślady po kulach. Kto strzelał do Lennona? Pewnie żołnierze armii Putina. Nie chcieli pokoju. Napadli na Ukrainę. W Iziumie były krawe walki. Najpierw miasto zdobyli Rosjanie. Potem odzyskali je Ukraińcy. Widać to na ulicach. Centrum miasta zniszczone. Wzdłuż ulic wypalone, zburzone domy.

W oddali słychać odgłosy z frontu, ale w mieście zaczęła się już odbudowa. Władze na początek odnowiły fontannę w centrum. Ma to być symbol nadziei, odradzającego się życia. Mama robi tam zdjęcie córce. Za nią tryska czysta, niebieska woda, a w jej tle morze ruin otaczające plac.

Dalej robotnicy łatają dziury w zniszczonej bombami drodze. Na murach bloków widać jeszcze napisy z okupacji "Nie strzelać", "Tu mieszkają ludzie z dziećmi". Na centralnym placu wszystkie budynki wypalone, zburzone, a na środku angielski napis "I love Izium".

Kijów. Tego dnia autobusy będą bezpłatne oraz Putin w Hadze

W marszrutce (małym autobusie) do Buczy i Irpienia komplet pasażerów. To w tych miejscowościach wojska rosyjskie na początku wojny dokonały ludobójstwa. Dziś wróciło tam życie. Nad kierowcą czarno-białe zdjęcie Putina. Fotografia stylizowana na nekrolog z czarną szarfą. Obok napis "W dniu śmierci Putina przejazd będzie bezpłatny".

Na Chreszcziatiku, głównej ulicy Kijowa, na budynku wielki baner z napisem "Azowstal. Uwolnić obrońców Mariupola!". Obok bilbord w kształcie znaczka pocztowego. Na nim Putin w charakterystycznym, pomarańczowym ubraniu więźnia, z rękami do tyłu w kajdankach. Upadły dyktator stoi przed sędziami Trybunału w Hadze. Przy nim ukraiński generał Załużny pokazuje palcami znak zwycięstwa. Czy tak zakończy się wojna, jak chciał tego twórca artystycznej instalacji?

Gródek Jagielloński. Tylko 20 km do granicy z Polską

Po miesiącu w Ukrainie wracam do Polski. Zrobiłem kilka tysięcy kilometrów pociągami, marszrutkami, rowerem i pieszo. Pół godziny przed granicą ostatnia blokada ukraińskiej armii. W poprzek drogi betonowe bloki i tymczasowy schron w maskującej siatce.

Kierowca marszrutki zatrzymuje się do kontroli. Do środka wchodzi żołnierz z karabinem. Idzie prosto do mnie. Prosi o pokazanie dokumentów. Wyciągam paszport. Sprawdza, dziękuje i wychodzi. Rozglądam się i zdaję sobie sprawę, że wokół mnie siedzą starsze kobiety i dzieci. Tylko ja wyglądałem na mężczyznę w wieku poborowym. Stąd ta kontrola. Gdybym był Ukraińcem, nie wyjechałbym. Opuścić kraju nie mogą mężczyźni od 18 do 60 lat, chyba że są ojcami trójki lub więcej dzieci.