Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Informację, że wrocławskie ZETO kończy działalność można znaleźć w bazie Krajowego Rejestru Sądowego.
Wrocławska firma powstała w latach 60., z czasem w największych polskich miastach zaczęły działać podobne instytucje (także pod marką ZETO, czyli Zakłady Elektronicznych Technik Obliczeniowych).
Ośrodek we Wrocławiu wyróżniał się na tej mapie. ZETO i – produkujące komputery ODRA – zakłady ELWRO tworzyły silne środowisko, dzisiaj powiedzielibyśmy, informatyczne. Jego osiągnięcia w dziedzinie produkcji i wykorzystania elektronicznych maszyn cyfrowych były doceniane nawet na Zachodzie.
Budynek ZETO we Wrocławiu. Modernistyczne dzieło Tarnawskich
Jeszcze w latach 60. okazało się, że dotychczasowa siedziba jest za mała dla dynamicznie rozrastającego się przedsiębiorstwa. Zlecenie na zaprojektowanie nowej otrzymali Anna i Jerzy Tarnawscy, którzy mieli już na koncie m.in. realizacje szkół oraz projekt zabudowy na Nowym Targu.
Biurowiec dla ZETO był wyzwaniem – intencją pomysłodawców było opracowanie nowoczesnego biurowca dla firmy z branży nowych technologii.
Budynek ZETO: Ikona modernizmu warta ocalenia. Rozmowa z Adamem Pacholakiem, autorem książki o ZETO
Na parterze zaprojektowano największe pomieszczenia, w których stały maszyny obliczeniowe, czyli komputery. Przechodnie mogli je oglądać przez wielkie, nieprzysłonięte okna. Na wyższych kondygnacjach w otwartych, jasnych przestrzeniach znajdowały się stanowiska pracy. W środku jest patio, a w samym budynku także pokoje socjalne, biblioteka, gabinety kierownictwa firmy. Zadbano, aby do wnętrza docierało dużo naturalnego światła.
Tarnawscy za projekt ZETO otrzymali wiele branżowych nagród.
Adam Pacholak, autor książki "Elektroniczny mózg miasta. Idea nowoczesnego Wrocławia a budynek ZETO": - To nie jest typowy biurowiec, ale dobrej jakości architektura modernistyczna. To jedna z ostatnich pamiątek po czasach, kiedy Wrocław był wielkim centrum komputerowym, o czym dzisiaj niewiele osób pamięta. Za nim kryje się cenna, zaskakująca w wielu miejscach historia.
Po roku 90. oddziały ZETO przekształciły się w odrębne spółki. Jednak na rynku usług informatycznych musiały mierzyć się z potężnymi zachodnimi koncernami, które we Wrocławiu budowały swoje filie. ELWRO zamknięto w 2000 r., ZETO jest w stanie likwidacji.
Gmach ZETO we Wrocławiu pod ochroną konserwatora
Kierownictwo firmy odmówiło rozmowy na temat warunków sprzedaży gmachu oraz oczekiwanej ceny. Spora działka w ścisłym centrum Wrocławia z dojazdem z dwóch stron byłaby cenną zdobyczą dla przedsiębiorstw budowlanych.
Jednak na tej działce stoi budynek Tarnawskich, który na początku roku został wpisany do rejestru zabytków. To wyklucza możliwość wyburzenia ZETO.
Nowy właściciel musiałby zainwestować m.in. w gruntowny remont obiektu przy ul. Ofiar Oświęcimskich, który od lat nie był odnawiany.
Adam Pacholak: – Najważniejsze, żeby doczekał się remontu, który wyczyści go i dostosuje do współczesnych wymogów technicznych i sanitarnych bez naruszenia jakości architektury, oraz zadba o otoczenie. Warto byłoby wykorzystać taras z zapleczem gastronomicznym na restaurację. Oby tylko nie nadbudowano go i wypełniono mikroapartamentami.
ZETO nadal może się spełniać jako ekskluzywny biurowiec, choć aż prosi się, żeby powstało w nim coś, co upamiętni bogatą, a zapomnianą historię komputerowego i informatycznego Wrocławia. Łatwo byłoby w nim urządzić też inne placówki kulturalne czy naukowe. Podobna instytucja w ZETO dopełniłaby charakteru okolicy.
