Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Laudacja prezydenta Jacka Sutryka
Laudację na cześć laureata Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego wygłosił prezydent Wrocławia Jacek Sutryk.
Przywołał postać fundatora nagrody, który dojrzałe życie poświęcił dyplomatycznemu wsparciu wejściu Polski do Unii Europejskiej i NATO i przypomniał, jak Jan Nowak-Jeziorański zareagował, kiedy 1 maja 1989 roku senat USA podejmował decyzję o otwarciu sojuszu na Polskę. Towarzyszący wówczas legendarnemu Kurierowi z Warszawy młody dyplomata Bogusław Majewski wspominał, że podczas liczenia głosów Jan Nowak-Jeziorański cały drżał, a gdy ogłoszono wynik – płakał z radości. „Później często wracał do tej chwili. To był najwspanialszy moment mojego życia, mówił” – cytował prezydent Jacek Sutryk.
Dziś Wrocław, miasto będące kuratorem Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego, z dumą i radością w poczet jej laureatów przyjmuje Javiera Solanę, sekretarza generalnego Sojuszu Północnoatlantyckiego w latach 1995-1999, sygnatariusza przyjęcia Polski do NATO, człowieka, który swoje zawodowe życie polityczne definiował szerzej nawet niż stanowi sentencja nagrody. Dziękujemy i honorujemy Pańską służbę w szczególny sposób, czyniąc to w imieniu Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Przekazujemy to wyróżnienie na pańskie ręce także tym wszystkim, którzy procesowi wstąpienia do NATO towarzyszyli, przypominając sobie i światu o wartościach, na straży których sojusz stoi, na straży których stoją wszyscy jego członkowie, na straży których stoimy także my. Niech żyje świat wolny od wojen, niech walczący o wolność znajdą zwycięstwo, sprawiedliwość i pokój.Laudacja Jack Sutryka
Javier Solana – nagradzany we Wrocławiu
Prof. Javier Solana był we Wrocławiu kolejny raz. W podziękowaniach przypomniał, że w 2003 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego. – Mam ten moment w sercu, więc powrót do Wrocławia jest zawsze wielkim honorem – przyznał.
Z wielkim zaszczytem i ogromnymi emocjami przyjmuję to wyróżnienie. Wśród wyróżnionych wcześniej jest wielu moich serdecznych przyjaciół. Cieszę się i jest to dla mnie niezwykle ważne, że mogę być dzisiaj w Polsce, że mogę być dziś ponownie we Wrocławiu. Dziękuję raz jeszcze za tę wielką nagrodę. Dla nas zawsze Polska była ważnym elementem bezpieczeństwa międzynarodowego. Kiedyś aspirowaliście do członkostwa w NATO, dziś szczęśliwie jesteście z nami już 25 lat jako niezwykle ważny partner Sojuszu.Javier Solana po otrzymaniu Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Dyskusja z udziałem Laureata i prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego
Częścią uroczystości wręczenia nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego była również dyskusja z udziałem Javiera Solany oraz Aleksandra Kwaśniewskiego, prezydenta RP w latach 1995-2005, który razem z Laureatem uczestniczył w pracach przy włączeniu Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Odczuwaliśmy determinację Javiera Solany we wsparciu polskich aspiracji do bycia częścią NATO. Dziś Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego trafia we właściwe ręce. Tak jak Jan Nowak przez lata swojej publicznej działalności przeciągał Polskę na Zachód, tak Javier Solana zakotwiczył nas w tym Zachodzie, zakotwiczył w Europie. Mieliśmy jako kraj duże szczęście, że był wtedy sekretarzem NATO. W tamtym czasie Javier Solana stał się przykładem łączenia cech pragmatyzmu i otwartości w polityce międzynarodowej, z korzyścią dla Polski.Aleksander Kwaśniewski, były prezydent RP podczas dyskusji w ramach uroczystości
W tym roku patronem medialnym wydarzenia ponownie była telewizja TVN oraz dziennik Rzeczpospolita, a uroczystość poprowadziła dziennikarka TVN Dagmara Kaczmarek-Szałkow.
Javier Solana – fizyk, który stał się architektem zmian
Javier Solana Madariaga urodził się 14 lipca 1942 roku w Madrycie. Jest hiszpańskim fizykiem, politykiem i dyplomatą. Jego kariera obejmuje wiele kluczowych ról, zarówno w hiszpańskiej polityce, jak i na arenie międzynarodowej.
Przed rozpoczęciem kariery politycznej, Solana był profesorem fizyki na Universidad Complutense de Madrid, a następnie na University of Virginia w Stanach Zjednoczonych, gdzie zdobył tytuł doktora.
Następnie został członkiem Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (PSOE). W latach 1982-1995 pełnił różne funkcje ministerialne w rządach Felipe Gonzáleza, w tym ministra kultury, ministra edukacji i nauki oraz ministra spraw zagranicznych.
W 1995 roku został mianowany sekretarzem generalnym NATO, stanowisko to piastował do 1999 roku. Jego kadencja przypadła na okres ważnych zmian w strukturze NATO, w tym rozszerzenie Sojuszu o nowe państwa członkowskie.
12 marca 1999 roku w amerykańskiej miejscowości Independence, w obecności polskiego Ministra Spraw Zagranicznych Bronisława Geremka oraz Sekretarz Stanu USA Madeleine Albright, przyjmował akt przystąpienia Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Po zakończeniu kadencji w NATO, Solana został wysokim przedstawicielem Unii Europejskiej ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, pełniąc tę funkcję do 2009 roku. Był także sekretarzem generalnym Rady Unii Europejskiej oraz sekretarzem generalnym Zachodnioeuropejskiej Unii.
Dzięki takim liderom jak Javier Solana dziś możemy czuć się bezpieczniej i bardziej zjednoczeni w obronie naszych wartości. Dlatego cieszę się, że możemy wręczyć mu tę nagrodę, bo głównym jej przesłaniem jest honorowanie tych, którzy myślą i działają w kategoriach dobra wspólnego.Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia
Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego dla osób i instytucji
Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego, przyznawana od 2004 roku, została ustanowiona przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego, miasto Wrocław, Kolegium Europy Wschodniej, Uniwersytet Wrocławski oraz Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Przyznawana jest osobom i instytucjom, dla których naczelną wartością jest państwo jako dobro wspólne. Kapituła nagrody docenia działania służące obaleniu komunizmu i odzyskaniu niepodległości, a także budowaniu społeczeństwa obywatelskiego krajów Europy Środkowo-Wschodniej.
W skład kapituły nagrody wchodzą: Jacek Sutryk (prezydent Wrocławia), dr Łukasz Kamiński (dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich), dr Rafał Dutkiewicz (b. prezydent Wrocławia), Laurynas Vaiciunas (prezes Kolegium Europy Wschodniej), prof. Robert Olkiewicz (rektor Uniwersytetu Wrocławskiego), prof. Jerzy Zdrada (historyk) i Jan Malicki (historyk). Aż do śmierci członkiem kapituły był też Władysław Bartoszewski.
Laureaci Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Laureaci otrzymują statuetkę projektu prof. Jacka Dworskiego.
- 2004 – Tadeusz Mazowiecki – pierwszy premier III RP (1989–1991)
- 2005 – George H. W. Bush – 41. prezydent Stanów Zjednoczonych (1989–1993)
- 2006 – Stanisław Szuszkiewicz – pierwszy przewodniczący Rady Najwyższej Białorusi
- 2007 – Jean-Marie Lustiger – kardynał, metropolita Paryża w latach 1981–2005
- 2008 – Siergiej Kowaliow – działacz na rzecz obrony praw człowieka
- 2009 – Václav Havel – ostatni prezydent Czechosłowacji (1989–1992) oraz pierwszy prezydent Czech (1993–2003)
- 2010 – Leszek Balcerowicz – twórca polskiej reformy gospodarczej, minister finansów w latach 1989–1991 i 1997–2000, prezes Narodowego Banku Polskiego w latach 2001–2007
- 2011 – Jerzy Koźmiński – prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności
- 2012 – Valdas Adamkus – prezydent Litwy w latach 1998–2003 i 2004–2009
- 2013 – Instytut Literacki „Kultura” – powołany w 1946 roku w Paryżu przez Jerzego Giedroycia
- 2014 – Zbigniew Brzeziński – w latach 1977–1981 doradca prezydenta Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego USA
- 2015 – Tomas Venclova – tłumacz polskiej poezji na język litewski
- 2016 – Borys Gudziak – biskup, twórca Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie
- 2017 – kardynał Henryk Gulbinowicz – były metropolita archidiecezji wrocławskiej
- 2018 – Szewach Weiss – były ambasador Izraela w Warszawie, promotor współpracy Polaków i Żydów
- 2019 – Joachim Gauck – prezydent Republiki Federalnej Niemiec w latach 2012–2017
- 2020 – Hanna Suchocka – w latach 1992–1993 Prezes Rady Ministrów, w latach 1997–2000 minister sprawiedliwości i prokurator generalny, w latach 2001–2013 ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej oraz Zakonie Maltańskim
- 2021 – Swietłana Cichanouska, Maryja Kalesnikawa i Wołha Kawalkowa – walczące o demokratyczne standardy na Białorusi
- 2022 – Międzynarodowe Stowarzyszenie Historyczno-Oświatowe, Dobroczynne i Obrony Praw Człowieka „Memoriał”
- 2023 – Andrij Deszczyca – Ambasador Ukrainy w Polsce w latach 2014–2022.
