Andrij Deszczyca odegrał ważną rolę w przełomowych momentach dla Ukrainy. Podczas pomarańczowej rewolucji, rewolucji godności, a jako ambasador we wspieraniu swoich rodaków uciekających do Polski. Bardzo wielu z nich przybyło wtedy do Wrocławia.
Nieustannie zabiegał również o dostawy sprzętu wojskowego i podczas odbierania nagrody dziękował Polsce za wsparcie również w tym zakresie, za to, że w ramach Unii Europejskiej i NATO jesteśmy liderem w koalicji na rzecz zbrojnego wspierania jego kraju.
Pełny tekst przemówienia Jacka Sutryka znajdziesz w galerii.
W tym roku nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego została przyznana po raz dwudziesty.
– Andrij Deszczyca odegrał wyjątkową rolę w relacjach polsko-ukraińskich, sprawując urząd ambasadora przez blisko osiem lat w kluczowym okresie od rewolucji godności do pełnoskalowej agresji Rosji. Uczynił niezwykle dużo dla zbliżenia naszych narodów. Z dzisiejszej perspektywy jeszcze wyraźniej widzimy, że pojednanie i współpraca Polski i Ukrainy są kluczowe nie tylko dla nas, ale także dla regionu i całej Europy – zaznaczał dr Łukasz Kamiński, dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich i członek kapituły Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Laurynas Vaiciunas, prezes Kolegium Europy Wschodniej: - Współpraca z Andrijem Deszczycą była niezwykle owocna dla naszego kolegium. Jego otwartość i wiedza na temat Ukrainy oraz regionu Europy Wschodniej są nieocenione. Jego wkład w rozwój współpracy naukowej, kulturalnej i społecznej między Polską a Ukrainą jest niezaprzeczalny.
Ekspozycje i wystawy
Dodatkowo, w związku z tegoroczną uroczystością, na hasło „Kurier z Warszawy” przez całą niedzielę można było bezpłatnie zwiedzać Muzeum Pana Tadeusza, w tym ekspozycję związaną z Janem Nowakiem-Jeziorańskim. Skorzystało z tej okazji wiele osób, zarówno z Wrocławia, jak i turyści, którzy z zainteresowaniem oglądali zbiory Jana Nowaka i jego żony Jadwigi (m.in.: szable z epoki napoleońskiej, monety polskie, odznaczenia czy pióro, którym Jerzy Buzek podpisał dokument dołączenia Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego).
Z kolei do 12 czerwca, na wrocławskim Rynku, można oglądać wystawę poświęconą dotychczasowym laureatom Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Prezentuje ona sylwetki 19 wybitnych osób i instytucji, które otrzymały to wyróżnienie. Wśród nich m.in.: Tadeusz Mazowiecki – pierwszy premier III RP, George H. W. Bush – 41. prezydent Stanów Zjednoczonych czy Zbigniew Brzeziński – doradca prezydenta Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego USA. Miasto chce w ten symboliczny sposób oddać hołd laureatom Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
O Nagrodzie Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego wręczana jest co roku, we Wrocławiu, dla uhonorowania osób i instytucji, mających znaczący wkład w obalenie komunizmu, odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz w kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Ustanowiona została w 2004 r. przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Kolegium Europy Wschodniej, miasto Wrocław, Uniwersytet Wrocławski oraz Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
W skład kapituły Nagrody wchodzą: Jacek Sutryk (prezydent Wrocławia), dr Łukasz Kamiński (dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich), dr Rafał Dutkiewicz (b. prezydent Wrocławia), Laurynas Vaiciunas (prezes Kolegium Europy Wschodniej), prof. Robert Olkiewicz (rektor Uniwersytetu Wrocławskiego), prof. Jerzy Zdrada (historyk) i Jan Malicki (historyk). Aż do śmierci członkiem kapituły był też Władysław Bartoszewski.
Dotychczasowymi laureatami Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego są między innymi:
- 2004 | Tadeusz Mazowiecki – pierwszy premier III RP (1989–1991)
- 2005 | George H. W. Bush – 41. prezydent Stanów Zjednoczonych(1989–1993)
- 2014 | Zbigniew Brzeziński – w latach 1977–1981 doradcaprezydenta Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego USA
- 2021 | Swietłana Cichanouska, Maryja Kalesnikawa i WołhaKawalkowa – walczące o demokratyczne standardy na Białorusi
- 2022 | Międzynarodowe Stowarzyszenie Historyczno-Oświatowe,Dobroczynne i Obrony Praw Człowieka „Memoriał”
O laureacie nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego 2023
Andrij Deszczyca, urodzony 22 września 1965 r. w miejscowości Spasiw w obwodzie lwowskim, posiada bogate doświadczenie dyplomatyczne oraz wykształcenie w dziedzinie nauk politycznych. Swoją karierę rozpoczął jako sekretarz prasowy i pierwszy sekretarz Ambasady Ukrainy w Polsce (1996–1999). Przez lata pełnił różne funkcje w dyplomacji ukraińskiej, takie jak radca Ambasady Ukrainy w Finlandii czy Specjalny Przedstawiciel Przewodniczącego OBWE ds. uregulowania konfliktów. Jego wkład w rozwój relacji polsko-ukraińskich, zaangażowanie w działania na rzecz pokoju oraz dążenie do dobra wspólnego zostały docenione przez kapitułę Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Nagroda ta stanowi ważne wyróżnienie dla osób oraz instytucji, które przyczyniły się do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz wzmocnienia współpracy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
