Od średniowiecznego zamku Piastów (nazywanego „alter oculus Silesiae”, drugim okiem Śląska), poprzez katedry, barokowe kościoły i monumentalne założenie Akademii Rycerskiej, a skończywszy na secesyjnych willach Tarninowa - katalog miejsc, które w Legnicy trzeba zobaczyć jest przebogaty. Wśród nich są obiekty najwyższej, europejskiej klasy.
Siedziba śląskich Piastów
Na trasie spaceru po Legnicy powinien się znaleźć Zamek Piastowski. Murowana warownia nazywana była „alter oculus Silesiae” – drugim okiem Śląska. Znaczenie siedziby śląskich Henryków stworzonej na miarę ich królewskich ambicji podkreślała kaplica dworska, której relikty eksponowane są na dziedzińcu Zamku. To stąd na swoją ostatnią bitwę - z Mongołami wyjechał książę Henryk II Pobożny.
Przez ponad 750 lat legnicka warownia była siedzibą i symbolem władzy terytorialnej. Obecny wygląd zamek zawdzięcza rozbudowom i wielokrotnym przebudowom, a także rujnującym go doszczętnie wielkim pożarom w latach 1711, 1835 i 1945.
Na Zamku w Legnicy organizowanych jest wiele interesujących imprez, fot. UM Legnica
Rozmachem imponuje dawna siedziba Królewsko-Józefińskiej Akademii Rycerskiej. To jeden z najcenniejszych na Dolnym Śląsku zabytków barokowej architektury świeckiej. W elitarnej szkole dla młodzieży szlacheckiej studenci nabierali ogłady, umiejętność pięknego wysławiania, ćwiczyli jazdę konną, poznawali zasady strategii i sztukę fortyfikacji.
Monumentalne założenie wymagało wyburzenia całego kwartału budynków. Jej frontowa fasada ma 86 metrów, więcej niż północna pierzeja Rynku, a kubaturą Akademia przewyższa Zamek Królewski w Warszawie. Przejęty przez Armię Czerwoną, popadł w ruinę. Wieloletnią renowację zakończyło w 2015 roku oddanie do użytku reprezentacyjnych sal: Królewskiej oraz Maneżowej. Obecnie jest siedzibą Legnickiego Centrum Kultury, mieści również sale wystawiennicze Muzeum Miedzi.
Także przechadzka po legnickim Rynku to okazja na spotkanie z historią. Najcenniejsze zabytki tego miejsca to osiem renesansowych kamieniczek mieszczańskich zwanych „Śledziówkami”, barokowy Stary Ratusz, neorenesansowy gmach teatru z 1842 roku oraz kamienica „Pod Przepiórczym Koszem” ozdobiona renesansową dekoracją sgraffitową.
Posąg Karoliny twarzą do ściany
W centrum Legnicy stoi wiele interesujących budowli sakralnych. Autorami projektu kościoła św. Jana Chrzciciela byli prawdopodobnie Christian oraz Kilian Dientzenhoferowie, najwybitniejsi architekci czeskiego baroku, autorzy wielkiego kościoła św. Mikołaja na Małej Stranie w Pradze. Do kościoła przylega zespół budynków, gdzie mieściło się pierwotnie kolegium jezuickie.
Z kolei ewangelicki Kościół Marii Panny to najstarsza zachowana świątynia. Kształt okazałej bazyliki otrzymała w XV w. Wielokrotnie przebudowana, a w XIX w. została odbudowana, a jej bryła wzbogacona o dwie wieże. W latach 1905–1906 powstały bogate polichromie oraz jeden z największych w kraju zespołów witraży o łącznej powierzchni 300 m kw.
Imponującą przeszłość ma także katedra pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła z połowy XIV wieku. W wieży świątyni działała prawdopodobnie pierwsza w Polsce szkoła parafialna, założona przez fizyka i matematyka Witelona. Od czasów renesansu w murach kościoła przechowywany jest księgozbiór liczący osiem tys. woluminów, w tym średniowieczne manuskrypty i inkunabuły z XV wieku. Bogate wyposażenie świątyni – późnoromańska chrzcielnica z brązu, figury z nagrobka księcia Ludwika II i jego żony oraz jeden z największych na Dolnym Śląsku zespół epitafiów i nagrobków z XV–XIX w. - czyni ją prawdziwą skarbnicą historii miasta.
Zbiory Muzeum Miedzi w Legnicy są warte obejrzenia, fot. UM Legnica
Mury kościoła św. Jana to w mauzoleum legnickich Piastów. Jego powstanie nierozerwalnie łączy się z dziejami dynastii, której ostatnim władcą był Jerzy Wilhelm (1660-1675). Wśród rzeźb przedstawiających Piastów artysta umieścił ostatnią z dynastii – księżniczkę Karolinę. Jej posąg przez wieki stał odwrócony twarzą do ściany, przypominając, że księżniczka wyszła za mąż za katolika, sprzeniewierzając się surowej wierze książąt legnickich, którzy byli kalwinami.
Zajrzyjcie do Muzeum Miedzi w dawnym pałacu opatów lubiąskich. To przebogata prezentacja przedmiotów i urządzeń przydatnych w wydobyciu, przeróbce i zastosowaniu miedzi oraz innych cennych kruszców. Wystawa to kompendium wiadomości o historią Legnicy i regionu legnickiego.
Unikatowy spadek po fabrykantach i sołdatach
Wielka rezydencjonalna dzielnica willowa powstała w drugiej połowie XIX wieku, to jedna z najlepiej zachowanych części miasta. Do II wojny światowej mieszkali tu najbogatsi mieszkańcy - przemysłowcy, generalicja, kupcy, przedstawiciele wolnych zawodów. W latach 1945–1993 mieścił się tu zamknięty dla legniczan tajny kompleks Armii Radzieckiej, tzw. Kwadrat. Tarninów jest unikatem ze względu na architekturę, ale również dzięki wspaniałej roślinności: 120-letniej lipowej alei oraz przywillowym ogrodom.
Rajskie ogrody miasta
Położony w centrum miasta park to zielone serce Legnicy. Najstarszy i największy, powstawał etapami w XIX i XX wieku. To miejsce spacerów, imprez miejskich (dawniej organizowano tu m.in. święta strzeleckie i festyny) oraz targów i pokazów ogrodniczych, z których słynęło miasto. Do jego kompozycji rękę przyłożył Eduard Petzold, jeden z najwybitniejszych architektów zieleni XIX-wiecznej Europy, który urządził wzdłuż zachodniej strony lipowej alei ogród w stylu angielskim. W pobliżu parku stoi rewitalizowany dawny Dom Strzelecki. W 2 poł. XIX wieku w obrębie parku powstał zasilany wodami Młynówki Kozi Staw z wyspą obsadzoną drzewami.
Nową atrakcją legnickiego parku są pokazy odnowionych fontann, zwłaszcza wieczorne spektakle woda - światło - dźwięk.
Satyrykon, Modrzejewska, Świat pod Kyczerą
Legnica jest obecnie prężnym ośrodkiem kulturalnym i artystycznym Dolnego Śląska. Działają tu: zdobywający nagrody w kraju i za granicą, wart regularnych odwiedzin Teatr im. Heleny Modrzejewskiej, Muzeum Miedzi, Galeria Sztuki – specjalizująca się w wystawach srebra artystycznego.
Legnica słynie wyjątkowych imprez, to m.in. międzynarodowa wystawa „Satyrykon-Legnica”, Legnicki Festiwal Srebra, Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny „Świat pod Kyczerą”, Legnickie Wieczory Organowe oraz Conversatorium Organowe.
Jak dojechać do Legnicy z Wrocławia?
Z Wrocławia do Legnicy najszybciej dojedziemy drogą A4. Pokonanie 72 km zajmuje około godziny.
Można do Legnicy wybrać się koleją – pociąg z Wrocławia dowiezie nas w 45-50 minut.
