Wrocław to miasto przedwojennych kamienic. Wiele z nich jest w zasobie komunalnym, a każdego roku przeznaczany jest budżet na ich remonty. To samo tyczy się podwórek - wnętrz w kwartałach kamienic ale również blokowisk. Do 2029 roku, miasto zamierza przeznaczyć na ich odnowę ćwierć miliarda złotych.
Zasobem komunalnym miasta zarządza dwóch operatorów - spółka Wrocławskie Mieszkania oraz Zarząd Zasobu Komunalnego. To te dwa podmioty odpowiedzialne są m.in. za remonty wspólnych przestrzeni.
Program #poWROty podwórek
W roku 2025 pula na remonty wnętrz podwórzowych wynosi 58 mln złotych. Niektóre prace już trwają, a w planach są kolejne. Każdy remont poprzedzony jest konsultacjami społecznymi, podczas których mieszkańcy mogą wskazać najważniejsze ich zdaniem kwestie dotyczące ich podwórek.
Remonty zakładają rozmaite unowocześnienia. Prace obejmują m.in. odwodnienie, małą architekturę jak ławki, wiaty śmietnikowe, kwietniki, nasadzenia w tym drzewa, krzewy i trawy, remonty ciągów komunikacyjnych, wyznaczanie nowych miejsc parkingowych i budowę placów manewrowych, placów zabaw czy boisk, a także rewitalizację podwórzowych elewacji kamienic i oficyn.
Koszty i inwestycje
Program #poWROty podwórek obejmuje różne wnętrza - małe i naprawdę potężne. Niektóre zlokalizowane są w centrum, inne znacznie od niego oddalone (podwórza leśnickie czy brochowskie). Część remontowana jest przy udziale środków z UE.
Takim przykładem jest podwórze w kwartale ulic: Jaracza – Orzeszkowej – Wyszyńskiego - Nowowiejska. Tu koszt prac wyniósł 8,5 miliona złotych. Stworzono na nim nowoczesne, półpodziemne stanowisko zbiórki odpadów, plac zabaw, boisko, wyremontowano nawierzchnię*.
Zakres prac był tu szerszy, niż przy ulicy Benedyktyńskiej. To podwórko jest uszyte na miarę potrzeb mieszkańców. Mam nadzieję że z przyjemnością mieszkańcy będą z tego wnętrza korzystać i, że będą o nie dbać.Monika Tendaj-Bielawska, prezes spółki Wrocławskie Mieszkania
Niektóre podwórza rewitalizowane są z wykorzystaniem budżetu obywatelskiego. Taki przykład stanowi Podwórko Wszystkich Mieszkańców (Komuny Paryskiej – Miernicza – Łukasińskiego-Prądzyńskiego). Nazwę nadali mu sami mieszkańcy, którzy starali się o przestrzeń do integracji sąsiedzkiej. Projekt został złożony do WBO.
– W pierwszym etapie wyremontowaliśmy północną część wnętrza. Najpierw oczywiście odwodniliśmy teren. Na przygotowanym gruncie wytyczyliśmy ścieżki i trawniki, posadziliśmy drzewa, urządziliśmy boisko, plac zabaw oraz miejsce integracji w postaci drewnianej trybuny – mówi Andrzej Margielewski, dyrektor Zarządu Zasobu Komunalnego realizującego inwestycję.
Cała rewitalizacja zakończy się w 2026 roku, ale pierwszy jej etap zostanie oddany w ciągu kilku tygodni*.
Potężne podwórka na Ołbinie i Przedmieściu Oławskim
We wnętrzach kwartałów, Wrocław kryje gigantyczne wnętrza podwórzowe, których remonty to prawdziwe wyzwania. Przykłady takich podwórek obejmują głównie Ołbin i Przedmieście Oławskie.
Jednym z największych wrocławskich podwórek jest otoczone 44 kamienicami i kilkoma blokami wnętrze w obrębie ulic: Jedności Narodowej – Nowowiejskiej – Żeromskiego - Daszyńskiego. To wnętrze ma 3 hektary powierzchni, choć tylko jedna trzecia z tego terenu należy do miasta.
Pierwsze prace nad tym gigantycznym podwórkiem (bo np. dla porównania, pl. Nowy Targ ma powierzchnię 1 hektara), rozpoczną się już wiosną, w ramach realizacji WBO. Rewitalizacja obejmie na początku postawienie nowoczesnego placu zabaw. Ale to nie koniec, a remont potrwa tu do 2029 roku. Jego łączny koszt to około 10 mln zł.
Kto pierwszy do remontu?
Na początek, miasto inwestuje w te podwórza, które najpilniej wymagają prac. Wiele z nich znajduje się właśnie wśród zabudowy kamienicznej. – Wrocław ma jeden z największych zasobów komunalnych w Polsce, ale ma też ogromny zasób komunalny jeśli chodzi o wnętrza podwórzowe. Ostrożnie licząc jest to około 950 miejsc rozproszonych w różnych częściach Wrocławia, ale skupionych głównie na zabudowie śródmiejskiej - mówi wiceprezydent Wrocławia, Michał Młyńczak.
I. Przewidywane do rozpoczęcia w 2025 roku (12 podwórek):
- ZZK: Kościuszki-Pułaskiego-KomunyParyskiej-Prądzyńskiego (Przedmieście Oł.)
- ZZK: Nobla-Pomorska-św. Wincentego-Rydygiera (Nadodrze)
- ZZK: Jedności-Ołbińska-Kręta-Roosevelta-Słowiańska (Nadodrze)
- ZZK: Nowowiejska-Barlickiego-Orzeszkowej-Wyszyńskiego (Ołbin)
- ZZK: Prusa-Poniatowskiego-Oleśnicka-Żeromskiego (Ołbin)
- ZZK: Braniborska-Dobra-Legnicka-Trzemeska (Szczepin)
- ZZK: Nowa-Skargi (Stare Miasto)
- ZZK: Hallera-Stalowowolska-Połaniecka-Mielecka (Gajowice)
- ZZK: Szczęśliwa- Pereca-Lwowska-Jemiołowa (Gajowice)
- WM: Wapienna-Gajowa-Kamienna-Przestrzenna (Huby)
- WM: Komuny Paryskiej- Zgodna-pl. Zgody (Przedmieście Oł.)
- WM: Piastowska-Sienkiewicza-Reja–Nowowiejska (Ołbin)
II. Trwające remonty (7 podwórek):
- ZZK: Miernicza-Łukasińskiego-KomunyParyskiej-Prądzyńskiego (Przedmieście Oł.) – „Podwórko Wszystkich Mieszkańców”
- ZZK: Nowowiejska-Daszyńskiego-Żeromskiego-Jedności Narodowej (Ołbin, przy udziale WBO)
- ZZK: Paulińska-Rydygiera-Jagiellończyka-Chrobrego (Nadodrze, przy udziale WBO) – „Serce Nadodrza”
- WM: Rozbrat-Sępa Szarzyńskiego-Prusa (Ołbin)
- WM: Sępa Szarzyńskiego-Wyszyńskiego-Prusa-Sienkiewicza (Ołbin)
- WM: Struga-Kraszewskiego-Zegadłowicza–Kleczkowska (Kleczków)
- WM: Kromera-Bydgoska-Łąka Mazurska (Karłowice)
III. Odebrane prace w 2025 (3 podwórka):
- ZZK: Dąbrowskiego-Kniaziewicza (Przedmieście Oł.)
- ZZK: Ofiar Oświęcimskich-placSolny-Rynek-Świdnicka (Stare Miasto)
- WM: Jaracza-Orzeszkowej-Wyszyńskiego-Nowowiejska (Ołbin)
Po co nam podwórko i jak z niego korzystać?
Przyzwyczajeni do tego, że na podwórko wynosimy śmieci, czy czasem wyprowadzamy psa, wrocławianie dopiero uczą się jak wspólnie korzystać z wyremontowanych wnętrz kwartałów. To miejsca wymiany myśli, integracji sąsiedzkiej, zielone punkty odpoczynku i dbania o sprawność fizyczną.
– Niezależnie od tego, czy jest wyremontowane czy nie, podwórko jest miejscem integracji i sąsiedzkich spotkań. Brakuje na wielu podwórkach miejsc dedykowanych dzieciom, dedykowanych seniorom - stąd ławki, stąd jakże ważna zieleń - mówi radna miejska Izabela Duchnowska. - Podwórka są sercem lokalnej społeczności, więc naprawdę niezbędne jest remontowanie ich, bo to są miejsca, w których spotykają się mieszkańcy w każdym wieku.
Na wyremontowanych już podwórzach musimy pamiętać o czystości, o tym, że jest to przestrzeń wspólna, a więc powinniśmy mieć na uwadze godziny ciszy nocnej. Nie możemy tu spożywać alkoholu, hałasować czy niszczyć. Co zrobić, gdy zobaczymy, że ktoś psuje nasze wspólne mienie?
– Reagujmy - zachęca Błażej Szymczak, aktywista z inicjatywy społecznej Zawalczmy o Ołbin, który wraz z mieszkańcami zabiegał o remonty wnętrz na jego rodzinnym osiedlu.
W naszych głowach jest pomysł na kampanię informacyjną dla mieszkańców, bo w mojej ocenie w ślad za kompleksową rewitalizacją wnętrza powinna iść kampania informująca mieszkańców jak z nich korzystać. Dzwońmy też do służb porządkowych jeśli widzimy, że ktoś niszczy nasze podwórze. Możemy to zrobić anonimowo. Ważne, abyśmy wspólnie dbali o wyremontowane przestrzenie.Błażej Szymczak - aktywista z inicjatywy społecznej Zawalczmy o Ołbin
*Szczegóły projektów
Zagospodarowanie wnętrza podwórzowego Jaracza-Orzeszkowej-Wyszyńskiego-Nowowiejska (JOWN) we Wrocławiu.
Źródło finansowania: Priorytet nr 6 „Fundusze Europejskie bliżej mieszkańców Dolnego Śląska” Działanie nr 6.1 „Rozwój lokalny – strategie ZIT” Programu Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska 2021–2027. Całkowita wartość projektu: 8 357 959,51 PLN. Kwota dofinansowania: 2 050 522,98 PLN. Wkład własny: 6 307 436,53 PLN.
Podwórko wszystkich mieszkańców - pierwszy etap rewitalizacji będzie kosztował ok. 3, 6 mln złotych, a część pieniędzy na pokrycie inwestycji, około 750 tys. zł pochodzi z Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego.
