Sezon grzewczy rozpocznie się lada moment. To dobry czas, aby przypomnieć, jak efektywnie ogrzewać nasze mieszkania i domy. Zwłaszcza w obecnym czasie, gdy ceny mediów i ogrzewania (również systemowego, nie tylko węgla czy drewna - przyp.red.) drastycznie rosną i szczególnie ważne pozostaje zadbać o to, żeby pieniądze nie znikały z naszego z portfela wraz z ulatniającym się z pomieszczeń ciepłym powietrzem.
– Przed sezonem zimowym zachęcaliśmy wrocławian do termomodernizacji budynków, umożliwiając wykonanie bezpłatnie pierwszego kroku - badania kamerą termowizyjną budynków jednorodzinnych. Urządzenie wskazało miejsca, które są najmocniej narażone na utratę ciepła – mówi Katarzyna Szymczak-Pomianowska, dyrektor Departamentu Zrównoważonego Rozwoju UMW. – Teraz prowadzimy kampanię informacyjną, by przypomnieć o tym, jak można oszczędzać na ogrzewaniu.
Straty ciepła wynikają z różnic temperatury wewnątrz i na zewnątrz – im większa, tym wyższe koszty energii poniesiemy. Najwięcej ciepła tracimy na początku roku, w styczniu i lutym, kiedy średnie temperatury w Polsce są najniższe. Gdzie tego ciepła ucieka nam najwięcej?
Wentylacja, dach, ściany i okna
– Ciepło tracimy przede wszystkim przez wentylację oraz przenikanie przez przegrody: okna, dach, ściany i drzwi zewnętrzne. Im więcej powietrza wpuścimy, tym więcej będziemy musieli go oddać – wymienia dr inż. Piotr Kęskiewicz z Katedry Klimatyzacji, Ogrzewnictwa, Gazownictwa i Ochrony Powietrza Politechniki Wrocławskiej.
– W przypadku domów wszystko ma znaczenie, w przypadku bloków to, gdzie najwięcej ciepła tracimy, zależy od lokalizacji naszego mieszkania – czy znajduje się na parterze, ostatnim piętrze czy na kondygnacjach pośrednich. Ważne jest też czy któreś z naszych ścian stanowią ściany zewnętrzne – dodaje.
W bloku ważne jest również to, jak ciepłem gospodarują nasi sąsiedzi. Jeżeli ich mieszkania stoją przez dłuższy czas puste i słabiej ogrzewane, wówczas nasze ciepło tam ucieka. Pamiętajmy również, że – co do zasady – im starszy budynek, tym gorzej izolowany i ponosimy w nim większe straty ciepła.
Straty ciepła dotyczą wszystkich, zarówno żyjących w domach, jak i w blokach czy kamienicach, fot. Tomasz Hołod / www.wroclaw.pl
Nie przegrzewaj i nie wietrz godzinami
Podczas ogrzewania zdecydowana większość z nas popełnia te same błędy. Najpopularniejszym jest regulowanie temperatury poprzez wietrzenie mieszkania.
– Gdy robi nam się za ciepło, wówczas uchylamy okno w pomieszczeniu i długo wietrzymy. To przyzwyczajenie wynika z przeszłości, gdzie jeszcze czterdzieści lat wstecz nie mieliśmy zaworów termostatycznych lub nie działały one właściwie, więc nie było możliwości regulowania temperatury samej instalacji. A że ciepło w tamtych czasach było stosunkowo tanie, to nikt się tym nie przejmował. Niestety, przy takim działaniu, tracimy ogromne ilości energii – mówi Piotr Kęskiewicz.
Jaka powinna być prawidłowa temperatura w poszczególnych pomieszczeniach? Fot. Tomasz Hołod / www.wroclaw.pl
Drugim najczęstszym błędem jest przegrzewanie pomieszczeń. Zamiast zalecanych 20 stopni C, funkcjonujemy nawet w 24-25 stopniach. To powoduje nie tylko zwiększone straty energii, ale również źle wpływa na nasze zdrowie.
– Jedynym miejscem, gdzie powinniśmy mieć naprawdę ciepło – 24-25 stopni jest łazienka. Do snu, aby jak najlepiej zregenerować organizm, zaleca się nawet 16-18 stopni C – wyjaśnia Anna Krzyszowska-Kamińska, lekarz rodzinny.
Odpowiednia temperatura zależy od rodzaju pomieszczenia, ale - z wyjątkiem łazienki - nie powinna przekraczać 20 stopni C, www.wroclaw.pl
W momencie, gdy w pomieszczeniu jest za gorąco, źle reagują przede wszystkim nasze śluzówki.
– Najwięcej dolegliwości dotyczy nosa, gardła, oczu oraz skóry. Pojawia się katar, ból głowy, zatok, obrzęk gardła czy pieczenie i łzawienie oczu. Cierpi cały nasz układ oddechowy. Bardzo często przegrzewaniu towarzyszy również zbyt niska wilgotność pomieszczeń – podkreśla dr Krzyszowska-Kamińska.
Przegrzewanie to wreszcie również straty finansowe.
– Każdy jeden stopień wyższej temperatury w mieszkaniu, to w dużym uproszczeniu 5 punktów proc. więcej zużycia energii. Jeżeli w pokojach mamy 24 stopnie to rachunki skoczą o ok. 20 proc. – wylicza Kęskiewicz.
Przegrzewanie pomieszczeń odczują m.in. nasze portfele, www.wroclaw.pl
Jak oszczędzić ciepło? Najpierw zmień nawyki
Aby nie tracić tyle ciepła, na dobry początek, wystarczy zmiana naszych nawyków. Przede wszystkim temperaturę wewnątrz powinniśmy regulować poprzez naszą instalację, np. używając zaworów termostatycznych. Gdy już wietrzymy mieszkanie, róbmy to krócej, ale intensywniej – na 10-15 minut otwórzmy większość okien. W kuchni, podczas gotowania, wietrzenie powinniśmy przeprowadzić pod sam koniec. Wietrzyć najlepiej wtedy, gdy temperatura powietrza na zewnątrz jest najwyższa, czyli popołudniu zamiast w nocy czy wczesnym rankiem.
Aby przyzwyczaić się do niższych temperatur, najlepiej systematycznie, przez kilka dni, obniżać ją w pomieszczeniu o 1 stopień, aż do osiągnięcia 20 stopni C.
W zachowaniu odpowiedniej wilgotności pomogą również rośliny oraz np. suszenie prania zimą w pokoju. Po kąpieli otwórzmy także na oścież łazienkę, aby wilgoć, zamiast osadzać się ścianach i lustrach, rozeszła się w pozostałych pomieszczeniach.
Jak nie tracić ciepła w domu? Praktyczne porady
Sprawdź wentylację i wymień okna
Kolejne kroki są już nieco bardziej zaawansowane i wymagają od nas pewnych inwestycji. Warto choćby sprawdzić jakość naszej wentylacji - wezwać kominiarza, żeby ocenił czy wszystkie przewody wentylacyjne są sprawne. W starszych mieszkaniach powinniśmy również wymienić stare okna na nowe, z nawietrzakami – specjalnymi szczelinami wentylacyjnymi. Tutaj pomocna może okazać się dopłata z miejskiego programu Termo KAWKA.
Kominiarz może sprawdzić czy sprawne są nasze przewody wentylacyjne, fot. UMW
Warto też postawić na badanie termowizyjne i dowiedzieć się, gdzie powinniśmy wyeliminować mostki termiczne. Następnie ważna jest odpowiednio przeprowadzona termomodernizacja, gdzie grubość styropianu powinna wynosić 15-20 cm.
Rozwiązania smart coraz popularniejsze
Zgodnie z polskim prawem budowlanym termostaty (głowice i zawory termostatyczne - przyp. red.), czyli urządzenia do automatycznej regulacji temperatury w każdym pomieszczeniu, powinny być stosowane we wszystkich typach nowych budynków oraz w istniejących, w których dokonuje się wymiany źródła ciepła. Termostaty mogą z łatwością być zamontowane do każdego rodzaju grzejników.
– Wykorzystując wbudowany element termoaktywny, termostat w odpowiednim momencie, zamyka dopływ ciepła do grzejników. Poza komfortem, gwarantuje także konkretne oszczędności – nawet do 30 proc. Wystarczy, że pamiętamy o zróżnicowaniu temperatury w pomieszczeniach – w łazience najcieplej, w salonie chłodniej, a sypialni czy kuchni najchłodniej, nie wspominając o obniżaniu temperatury nocą lub gdy nie ma nas w domu – mówi Aleksandra Stępniak, konsultant ds. efektywności energetycznej z Danfoss, producenta energooszczędnych technologii.
W nowoczesnym budownictwie coraz częściej jednak stosuje się jeszcze dalej idące rozwiązania smart, w których - z wykorzystaniem aplikacji w telefonie komórkowym - możemy zdalnie zarządzać temperaturą w pomieszczeniach, godzinami, gdy grzejniki się włączą i wyłączą czy obniżaniem i podnoszeniem rolet oraz żaluzji w oknach. Możemy je zaprogramować w zależności od naszego trybu życia tak, aby zapewnić jak największy komfort i oszczędności.
Wrocław dla klimatu - działania
We Wrocławiu od lat miasto dba o komfort cieplny mieszkańców. Wrocławianie mogą m.in. uzyskać dopłatę do wymiany pieca na ekologiczne ogrzewanie z programu KAWKA Plus (do 12 tys. zł tylko do końca 2022 r.), dodatkowo w ramach programu Termo KAWKA do 5 tys. zł dotacji otrzymamy na wymianę starych drewnianych okien.
Miasto wymienia również źródła ogrzewania w zasobie komunalnym - W budynkach należących w 100 proc. do gminy w latach 2020-2021 zlikwidowano 40% pieców, w samym 2021 r. proces likwidacji dotyczył 1200 kopciuchów. W 2022 r. likwidowanych jest ponad 1100 pieców w 864 mieszkaniach w 115 budynkach. A na kolejne 380 mieszkań w 44 budynkach już trwają, bądź przygotowywane są przetargi z zakończeniem realizacji w 2023 roku.
W 2021 r. z mapy Wrocławia zniknęły tysiące kopciuchów, fot. Tomasz Hołod / www.wroclaw.pl
Czytaj także: Rekordowy rok wymiany pieców we Wrocławiu. Zniknęły tysiące kopciuchów
Najemcy komunalni mogą także liczyć – po wymianie pieca – na zwolnienie z czynszu, a wszyscy mieszkańcy na dopłaty do rachunków za ogrzewanie w ramach Lokalnego Programu Osłonowego. Dodatkowo właściciele domów jednorodzinnych mogą także skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej (odliczenie do 53 tys. złotych) oraz z dopłaty w ramach rządowego programu Czyste Powietrze Plus. Kto jeszcze nie wymienił pieca i wciąż ogrzewa węglem, może także skorzystać z uchwalonego przez Sejm dodatku osłonowego.
Czytaj także: Kalkulator łączenia dotacji KAWKA Plus i Czyste Powietrze
Pod koniec 2021 r. Urząd Miejski Wrocławia uruchomił także projekt „Ciepło w domu”. Akcja polegała na bezpłatnym przebadaniu kamerą termowizyjną 50 domów jednorodzinnych na terenie Wrocławia, wybudowanych przed 2010 rokiem, w celu określenia miejsc najbardziej narażonych na straty ciepła.
Jak nie tracić ciepła w domu?
- nie przegrzewaj mieszkania i zróżnicuj temperaturę w zależności od pomieszczenia – optymalna w pokojach to ok. 20 stopni C;
- nie pozostawiaj długo otwartego okna w zimie;
- obniżaj temperaturę w nocy i podczas nieobecności;
- korzystaj z naturalnych zysków ciepła i wilgoci (promienie słoneczne, pranie, gotowanie, pieczenie, otwarcie łazienki po kąpieli);
- wietrz pomieszczenia przy zakręconych grzejnikach (w przypadku nowych instalacji) lub nieodkręconych maksymalnie (starsze instalacje, np. kaloryfery żeliwne);
- wietrz mieszkanie krótko, intensywnie i o odpowiednich porach – wystarczy 10-15 minut, najlepiej popołudniu;
- nie zasłaniaj grzejników i termostatów zasłonami lub meblami;
- uszczelnij okna, drzwi i ściany zewnętrzne;
- używaj regulatora temperatury.
