NIK podaje w swoim raporcie, że w październiku 2021 r., po trzech latach realizacji programu „Czyste Powietrze” liczba ocieplonych budynków wynosiła niecałe 73 tys. (2,4 proc.), a ponad 66 tys. kotłów starej generacji (2,2 proc.) wymieniono na niskoemisyjne. Do tego czasu, jak pokazała kontrola przeprowadzona przez NIK, przy budżecie w wysokości 103 mld zł podpisano ok. 254 tys. umów na zaledwie 4,2 mld zł, z czego wypłacono ponad 1,8 mld zł.
To oznacza, że po trzech latach realizacji programu kwota, na jaką zostały zawarte umowy z beneficjentami, stanowiła nieco ponad 4 procent jego budżetu, a łączna kwota wypłaconego dofinansowania - niecałe 2 procent.
Potrzeba dodatkowych czterech lat
Zdaniem NIK, przy takim tempie, dla poprawy jakości powietrza w Polsce, potrzeba dodatkowych czterech lat – co najmniej do 2033 r. Zabrakło bowiem „prawidłowej i efektywnej realizacji” programu „Czyste Powietrze” zaplanowanego na lata 2018-2029.
Do tego NIK wskazuje m.in. na nieterminowe rozpatrywanie wniosków (rekord to aż 190 dni roboczych), brak odpowiedniej koordynacji i promocji programu oraz niezbilansowany budżet, który nie uwzględnia m.in. ostatnich rekordowych wyników inflacji – od marca 2018 r. do marca 2022 r. ceny narzędzi i materiałów budowlanych wzrosły średnio o prawie 50 procent. Zabrakło także odpowiedniej kampanii informacyjnej o rządowym programie „Czyste Powietrze” oraz wskazania podmiotu odpowiedzialnego za kompleksowe nim zarządzanie.
„Zmień piec” – w ramach miejskiej akcji we Wrocławiu co roku znika tysiące kopciuchów
Wrocław, obok rządowych propozycji, w 2020 r. uruchomił miejską akcję „Zmień piec”, która ma pozwolić oddychać nam czystym, pozbawionym smogu, powietrzem. Działania te są szczególnie ważne ze względu na rosnące koszty i problemy z dostępnością węgla. Z miejskim programem KAWKA Plus wrocławianie wymienili już prawie 13 tys. pieców. Miasto likwiduje również kopciuchy w zasobie gminnym.
Czytaj także: Programy dofinansowań w akcji „Zmień piec”
W 2021 r. taką wymianą objęto 1000 mieszkań w 100 budynkach (w sumie w rekordowym 2021 r. we Wrocławiu zlikwidowano aż 3300 pieców). W 2022 r. likwidowanych jest ponad 1100 pieców w 864 mieszkaniach w 115 budynkach. A na kolejne 380 mieszkań w 44 budynkach już trwają bądź przygotowywane są przetargi z zakończeniem realizacji w 2023 roku. Mieszkańcy od stycznia do końca września 2022 r. złożyli już blisko 800 kolejnych wniosków o wymianę pieca z programu KAWKA Plus.
Pomimo trudnych czasów, galopującej inflacji i rosnących wydatków, w tym tych związanych z kosztami budowlanymi nie zwalniamy w naszych staraniach o poprawę jakości powietrza i likwidację pieców we Wrocławiu. Zwłaszcza, że przy dzisiejszych rekordowych cenach węgla i jego ograniczonej dostępności ogrzewanie kopciuchem jest jednym z najdroższych i najmniej pewnych sposobów ogrzewaniaKatarzyna Szymczak-Pomianowska, dyrektor Departamentu Zrównoważonego Rozwoju UMW
– Dlatego zachęcam, aby wszyscy, którzy jeszcze nie wymienili pieca, złożyli wniosek do końca 2022 r. i tym samym skorzystali z dopłaty 12 000 zł – dodaje.
Przypominamy, że w ramach akcji „Zmień piec” mieszkańcy mogą uzyskać dopłaty: do wymiany pieca (do 12 000 zł z KAWKA Plus – tylko do końca 2022 r.), na wymianę starych drewnianych okien (do 5 000 zł z Termo KAWKA), do rachunków oraz zwolnienia z czynszu dla najemców komunalnych.