Ekonomia społeczna to w największym skrócie łączenie działalności biznesowej z działaniami na rzecz interesu ogólnego, społecznego. Te drugie mogą dotyczyć różnych spraw. Od tworzenia miejsc pracy, przez dostarczanie potrzebnych w mieście usług publicznych (jak choćby pomoc osobom z niepełnosprawnościami), po działania takie jak wzmacnianie postaw obywatelskich. Zasada jest prosta: zysk pochodzący z działalności gospodarczej, przeznaczany jest na realizację zadań społecznych.
Społecznie odpowiedzialni
We Wrocławiu historia podmiotów ekonomii społecznej w roli społecznych dostawców zaczęła się w 2015, kiedy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wspólnie z Wrocławskim Centrum Integracji Społecznej, Stowarzyszeniem Na Rzecz Spółdzielni Socjalnych i Towarzystwem Pomocy im. św. Brata Alberta – Koło Wrocławskie przystąpił do projektu unijnego „Społecznie odpowiedzialny Wrocław”.
Podczas szkoleń pracownicy zajmujący się zamówieniami publicznymi zostali - jak sami stwierdzili - gruntownie przeszkoleni w zakresie zamówień społecznie odpowiedzialnych. We Wrocławiu od 2015 roku pracę w podmiotach ekonomii społecznej podjęły setki, jeśli nie tysiące osób. Bardzo duża liczba skorzystała już z ich usług i kupiła ich produkty. MOPS w ciągu ostatnich 5 lat firmom ekonomii społecznej zlecił wykonanie remontów, usług transportowych, dostawczych i cateringowych na ponad 3 mln zł.
Spółdzielnia od remontów
Sednem istnienia społecznych dostawców jest reinwestowanie 100 proc. zysków w misję społeczną. To najważniejszy powód, dla którego warto zamawiać usługi i produkty właśnie u nich.
Jednym z większych przedsiębiorstw społecznych w mieście jest Wrocławska Spółdzielnia Socjalna. Świadczy usługi remontowo-budowlane, zajmuje się pielęgnacją terenów zielonych i pracami porządkowymi.
- Jako przedsiębiorstwo społeczne stworzyliśmy miejsca pracy dla osób, które wiele lat temu wypadły z rynku pracy - tłumaczy Maciej Gudra, prezes WSS-u. - Pomimo to wśród naszych pracowników znajdują się prawdziwi fachowcy: budowlańcy, stolarze, elektrycy, hydraulicy, glazurnicy, ślusarze. Dzięki pracy w spółdzielni nasi pracownicy z dotychczas biernych klientów pomocy społecznej stają się osobami aktywnie zabiegającymi o poprawę swojej sytuacji życiowej - podkreśla.
WSS założyły w 2015 roku organizacje pozarządowe. Od 2020 roku jednym z jego udziałowców jest Gmina Wrocław. Spółdzielnia świadczy usługi również dla osób prywatnych i firm, wystawia faktury. Tylko w 2022 roku zatrudniała 99 osób.
Znacznie więcej niż praca
Żeby zobaczyć na własne oczy, jak pracują, w piątek 15.12 jedziemy na Psie Pole do pracowników gastronomicznych zatrudnionych w Fundacji Znacznie Więcej. Swoją kuchnię mają w Domu Pomocy Społecznej Pogodna Jesień przy ul. Litewskiej 20, a przy ul. Krzywoustego 310A fundacja prowadzi kawiarnię Stara Piekarnia. Zatrudnia osoby, które przeszły kryzys psychiczny. Fundacja prowadzi także catering oraz warsztaty artystyczne i kulinarne (dla dzieci, młodzieży i dorosłych).
W piątek wigilię dla podopiecznych DPS Pogodna Jesień przygotowywało 9 osób.
- Zdążymy, mamy wprawę - uspokaja nas Kamila Lisowska, szefowa kuchni i trener pracy w jednej osobie, siekając ogórki kiszone do sosu tatarskiego, którym miał być polany smażony dorsz. Dwie siostry Ukrainki: Olena i Svitlana lepią pierogi. (-Będzie 120 ruskich, 120 z kapustą i grzybami i 100 uszek do barszczu - podlicza szefowa Kamila). Dwie inne panie smażą naleśniki na krokiety i tortille. W tym tygodniu przygotowała ze swoja ekipą catering na 6 wigilii, każda od 80 do 250 gości. Wszystko w 40-godzinnym tygodniu pracy, od godz. 7 do 15.
Płaca? Najniższa krajowa, ale do wypłaty też to wygląda różnie, bo ktoś pracuje na cały etat, a ktoś na pół. Zaglądam na obierak. Pani Edyta z panem, który chichocze, że nie poda swojego imienia, siedzą nad warzywami.
- Nigdy wcześniej nie pracowałam, bo wychowywałam dziecko - mówi pani Edyta, zamyślając się nad obieraną pietruszką. W fundacji jest od trzech lat. Pracę załatwiła jej terapeutka. Pod koniec dnia bywa ciężko, ale cieszy się, że ma pracę i miłe towarzystwo. - Jak się robi ci za ciężko, to się przecież zamieniamy - mówi Tajemniczy Pan od Krojenia Buraków. Pani Ela smaży naleśniki. - Wcześniej pracowałam w Koronie, w restauracji. Sprzątałam, śmieci wyrzucałam. Lubię gotować, więc trafiłam tutaj.
Kamila Lisowska kieruje kuchnią od kilku lat. Gotować nauczyła ją babcia - dawno temu, ale za to dobrze. Bo jak skończyła technikum ochrony środowiska i postanowiła zamiast zostać laborantką wyjechać za pracą do Holandii, to po 5 latach pracy w gastronomii została szefową kuchni u pewnego Włocha w Amsterdamie.
- Zaczynałam od zmywaka, oczywiście - opowiada. - Ale z czasem już lepiłam pierogi, robiłam gołąbki i gotowałam polską ogórkową. Włoch był otwarty na kuchnie regionalne i nie mógł się nacieszyć nowymi smakami.
Kamila jednak wróciła do Polski i po szkoleniu została trenerem pracy.
- Uwielbiam patrzeć, jak osoby po kryzysie psychicznym rozwijają się pracując, a potem odważają się wypuścić w świat - zdradza na pożegnanie.
Inne z misją społeczną
- Fundacja Mniej Więcej oferuje usługi gastronomiczne dla klientów z Wrocławia i okolic facebook.com/fundacjamniejwiecej
- Fundacja Food Think Tank prowadzi Restaurację FTT przy Krzyckiej 29, kawiarnię w kinie DCF - i zakład szlifierski Ostrzę Ostrze, ul. Łokietka 6.
- Spółdzielnia Socjalna Panato szyje torby i plecaki, oferuje nadruki na produktach reklamowych metodą sitodruku – panato.org
- Fundacja Presto wykonuje gadżety reklamowe, wydruki i nadruki na artykułach biurowych, tekstyliach, kubkach - fundacjapresto.pl, tel. 729 970 808
- Wrocławski Zakład Aktywności Zawodowej świadczy usługi ogrodniczo-porządkowe – tel. 71 355 59 15, biuro[at]zaz.wroclaw.pl
- Fundacja Plastformers prowadzi działania edukacyjne: ogrodnicze warsztaty permakulturowe, upcyklingu plastiku i pracownię działalności gospodarczej FormaLiści - czyli usługi florystyczne. Mają w ofercie jadalny bukiet. FormaLiści: 570 073 731, warsztaty: 602 282 736
- Fundacja Polska Górom sprząta śmieci z lasów, projektuje gry terenowe. Środki na ten cel pozyskuje dzięki prowadzeniu sklepu duchgor.eu. 607 653 646, kontakt[at]polskagorom.pl
- Fundacja Na Rzecz Rozwoju Audiodeskrypcji KATARYNKA organizuje szkolenia, tworzy audioprzewodniki po miastach i muzeach, a także słowne opisy do filmów i spektakli - fundacjakatarynka.pl, kontakt[at]fundacjakatarynka.pl
- Stowarzyszenie Edukacji Krytycznej oferuje konsultacje dla pedagogów, animatorów, a także animacje, eventy, badania społeczne - 665 468 505, edukacja.krytyczna[at]gmail.com
- Stowarzyszenie Twórców i Zwolenników Psychostymulacji prowadzi przy ul. Jedności Narodowej 47 klubokawiarnię Cafe Równik. Kelnerami i baristami są osoby z niepełnosprawnością intelektualną; FB.com/caferownik
Więcej informacji o społecznych dostawcach we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku znajdziecie na stronie kupujespolecznie.pl.
