Sama nazwa – Złotoryja (złoto było w nazwie miasteczka, bez względu na to w granicach jakiego państwa leżało – Aurum, Aureus Mons i Goldberg), wywołuje dreszcz emocji. Prawdziwa gorączka złota panowała w okolicy od XII do początków XIV w. Później bezskutecznie próbowano reaktywować wydobycie cennego kruszcu.„Złota legenda” przetrwała do naszych czasów i przyciąga turystów oraz poszukiwaczy złota.
Mistrzostwa Świata w Płukaniu Złota 2022
W latach 70. i 80. organizowano wydarzenia nawiązujące do tradycji płukania złota, a ponad trzydzieści lat temu Polskie Bractwo Kopaczy Złota po raz pierwszy przeprowadziło Otwarte Mistrzostwa Polski w Płukaniu Złota. Impreza rozsławiła miasteczko w Polsce i za granicą. Wskrzeszone tradycje związane z poszukiwaniem złota cieszą się ogromnym zainteresowaniem przyjezdnych. W roku 2022 Złotoryja po raz trzeci będzie gospodarzem Mistrzostw Świata w Płukaniu Złota.
Zawody w płukaniu złota w Złotoryi, fot. Andrzej Cukrowski
Zainteresowani pogłębieniem wiedzy o górniczej przeszłości miasteczka powinni odwiedzić Muzeum Złota, gdzie prezentowana jest wspaniała kolekcja agatów oraz wystawa poświęconą wydobyciu i historii złota. Bardzo ciekawa jest podziemna trasa turystyczna utworzona w Kopalni Złota „Aurelia” u podnóża Góry Mikołaja.
Prawa miejskie od czasów Brodatego
Złotoryja ma wiele innych walorów i atrakcji. Na przykład ciekawą historię. To najstarsze miasto w Polsce pod względem prawnym. Prawa miejskie, magdeburskie, nadał jej w 1211 r. książę Henryk Brodaty. Przez wieki powstało tu wiele interesujących budowli, które przetrwały do dzisiaj.
Ozdobą Starego Miasta jest Rynek, nietypowy, bo wydłużony. Na otoczonym kolorowymi kamienicami centralnym placu miejskich znajdują się fontanny. Fontanna Górników upamiętnia udział złotoryjskich kopaczy złota w bitwie pod Legnicą w 1241 r. Warto zobaczyć fontannę Delfina, ufundowaną przez burmistrza Złotoryi Johanna Feige w 1604 r.
Zaułki i uliczki starego miasta są niezwykle malownicze, miłośnicy historii docenią zachowany średniowieczny układ architektoniczny. Do obejrzenia są fragmenty murów obronnych i XV-wieczna Baszta Kowalska, która pełni funkcję punktu widokowego.
Prawdziwą perłą wśród złotoryjskich zabytków jest XIII-wieczny kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny. W świątyni zachowała się ambona, ołtarz główny oraz wewnętrzna studnia.
Baszta Kowalska w Złotoryi, fot. Sylwia Dudek-Kokot
Turystom udostępniana jest 67-metrowa wieża kościelna, w której znajduje się m.in. loch joannitów oraz replika pulpitu z biblioteki łańcuchowej. To także doskonały punkt widokowy, z którego rozpościera się wspaniała panorama okolic Złotoryi. Na Górze Mieszczańskiej można obejrzeć relikty surowości średniowiecznego prawa – odrestaurowane zostały fundamenty największej szubienicy na Dolnym Śląsku.
Jej początki sięgają roku 1553 i związane są z „czarną zarazą” – chorobą, która spowodowała śmierć prawie wszystkich mieszczan. Według legendy ocalało tylko siedmiu mężczyzn, którzy w noc wigilijną spotkali się w Rynku, aby wspólnie śpiewać religijne pieśni. Od tamtej pory wspólne wigilie, w których uczestniczyli wszyscy mieszkańcy miasta bez względu na wyznanie czy stan społeczny, stały się tradycją. Po wojnie pierwsza miejska wigilia odbyła się w 1998 r. To wydarzenie jest pomostem łączącym tradycje przedwojennych mieszkańców Złotoryi z tradycjami powojennej napływowej ludności.
Kraina Wygasłych Wulkanów
Położenie Złotoryi pośród wygasłych wulkanów i nieskażona przyroda zachęcają do aktywności fizycznej. Pagórkowate tereny idealnie nadają się do uprawiania aktywnej turystyki - pieszej i rowerowej. Dla amatorów tego rodzaju relaksu przygotowano sieć szlaków turystycznych, tras rowerowych i ścieżek.
Zimowy widok na Wilkołaka, fot. Kajetan Kukla
Unikalne walory przyrodnicze i geologiczne były pretekstem do utworzenia Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów oraz starań o objęcie go patronatem UNESCO.
Zdjęcie główne: Kajetan Kukla
