Okazuje się, że to Wrocław, a nie Toruń ma dłuższą piernikarską tradycję, bo sięgającą 700 lat wstecz. Teraz będzie ona wskrzeszana.
– Dziś kojarzymy pierniki z Toruniem, ale to wynik konsekwentnej kampanii marketingowej tego miasta trwającej już od XIX wieku. Nasze tradycje są źródłowo starsze niż toruńskie, a w historii toruńskich pierników wielokrotnie zdarzało się, że wrocławscy piernikarze jechali do Torunia, ponieważ we Wrocławiu konkurencja była tak duża, a poziom tak wysoki, że szukali nowych rynków zbytu – tłumaczy historyk sztuki Karolina Klimek, właścicielka Piernikarni Śląskiej w Niemczy.
Poznajmy historię wrocławskiego piernika
Przywracaniu historii wrocławskiego piernika służy m.in. wystawa poświęcona naszemu piernikarstwu na Świdnickiej (miedzy Przejściem i Operą Wrocławską).
Poza wrocławianami historię wrocławskich pierników mogą też poznać obcokrajowcy. – Wrocław, jako miasto turystyczne, przygotował się na tę okoliczność. Jeżeli ktoś będzie chciał posłuchać tej wystawy w języku angielskim może skorzystać z kodów QR umieszczonych na planszach ekspozycyjnych – dodaje Radosław Michalski.
Piernik z rybą i sercem wołowym – tak niegdyś jadano
Wystawa na Świdnickiej to efekt 10 lat pracy badawczej Karoliny Klimek związanej z tradycjami rzemiosła piernikarskiego.
– Potocznie myślimy o pierniku jako o słodkim, lukrowanym ciasteczku, ale przez wieki miało różnorodne zastosowanie, smak i wygląd. Niegdyś tradycja piernikarska nie była związana z jedną porą roku, zaś pierniki jedzono w rozmaity sposób – nawet z rybami, czy sercami wołowymi, wcale nie na słodko – wyjaśnia Karolina Klimek.
Historyk sztuki, która regularnie tworzy też pierniki zwraca uwagę na to, że piernik zawsze był złożonym produktem, mocno związanym z naszym regionem.
– Produkt był złożony, bo ktoś musiał przygotować mąkę, skądś trzeba było pozyskać miód, ktoś inny rzeźbił formy piernikarskie, wreszcie sam piernikarz wytwarzał produkt – wyjaśnia.
Czy Wrocław ma szansę wypromować piernika?
– Oczywiście, bo to autentyczna tradycja tego miasta. Badałam temat i przez wieki piernik funkcjonował nie tylko w przestrzeni kulinarnej, ale i w kulturze, obyczajach. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby powrócić do tradycji, przywrócić pewne smaki i je rozwijać – potwierdza Karolina Klimek.
Dodaje, że nowa forma piernikarska dla Wrocławia powstała kilka lat temu, wyrzeźbił ją czeski mistrz, ale i w Polsce rodzi się nowe pokolenie, zainteresowanie piernikarstwem jest duże. Wśród artystów jest m.in. mieszkający obecnie we Wrocławiu Tomasz Karamon z Barda (autor form piernikarskich i przepięknej książki „Co widziała Matka B.” o rodzinnym miasteczku).
Piernikowa celebrytka z XVIII wieku
A Karolina Klimek przypomina fantastyczną historię poświęconą piernikarskim formom, dla których inspiracją bywały nie tylko rośliny i zwierzęta, ale też...autentyczne postaci mieszkańców miasta.
Jedną z nich była żyjąca w XVIII wieku Johanna, w innych źródłach Joanna Grabowska, lokalna celebrytka.
– Mimo iż nie posiadała ani rodziny, ani pieniędzy, potrafiła swoją żywiołowością i świetnym charakterem zjednywać sobie ludzi. Codziennie robiła obchód po głównych gospodach i zajazdach Wrocławia, powszechnie ją znano, a kiedy zmarła w 1753 roku na jej pogrzeb przyszła połowa miasta – opowiada Karolina Klimek.
Właśnie wtedy jeden z piernikarzy, który zaobserwował autentyczny żal wrocławian po Johannie stwierdził, że to dobry sposób na zarobienie i zlecił zrobienie formy piernikarskiej w kształcie zmarłej mieszkanki miasta. Pierniki były tak popularne, że pozostały w ofercie jego zakładu przez kolejne lata.
