Wielkanoc 2025 we Wrocławiu. Zwyczaje, ciekawostki, przepisy i życzenia wielkanocne

Kiedy wypadnie Wielkanoc w 2025 roku?

Wielkanoc jest świętem ruchomym, dlatego co roku wypada w innym terminie na przełomie marca i kwietnia. W 2025 roku Święta Wielkanocne wypadają 20 kwietnia (Niedziela Wielkanocna) i 21 kwietnia (Poniedziałek Wielkanocny). Uroczystość znana jest także jako Zmartwychwstanie Pańskie. Nazwa ta oznacza wskrzeszanie zmarłych.

Święta Wielkanocne upamiętniają misterium paschalne Chrystusa, czyli jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Uroczystość Wielkiej Nocy ma również symboliczny charakter. Zmartwychwstanie jest początkiem nowego życia, ma nieść nadzieję i wiarę w odrodzenie.

Kiedy najwcześniej może być Wielkanoc?

Święta Wielkanocne mają różne daty i nie jest możliwe, aby w następnych latach wypadły dokładnie w te same dni. Według apostołów Marka, Mateusza i Łukasza, ukrzyżowanie Jezusa miało miejsce dokładnie dzień po święcie Paschy, które odbywa się dzień przed pełnią księżyca (po wiosennej równonocy). Dlatego zgodnie z decyzją soboru nicejskiego w IV wieku n.e. Wielkanoc przypada w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca. Oznacza to, że termin świąt nie może wypaść wcześniej niż 22 marca i nie później niż 25 kwietnia.

Dlaczego Wielkanoc to najważniejsze święto chrześcijan?

Wielkanoc to najważniejsze święta chrześcijańskie w całym roku liturgicznym. Męczeńska śmierć na krzyżu i zmartwychwstanie Jezusa jest dla chrześcijan symbolem zwycięstwa dobra nad złem. Chrystus pokonał śmierć, przynosząc zbawienie wierzącym. W ten sposób dokonała się obietnica o przyjściu na świat Mesjasza, który miał zbawić cały lud.

Co znaczy słowo Pascha?

Słowo „pascha” pochodzi od hebrajskiego słowa „pesach”, które znaczy „przejście”. W dawnych czasach Żydzi przybywali do Jerozolimy, aby złożyć ofiarę z baranka, który następnie był spożywany. Za sprawą baranka domy były naznaczone krwią. Dzięki temu domy te były chronione przez Boga i omijane przez anioła śmierci. Od słowa pascha pochodzi nazwa Święto Paschy, czyli najważniejsze żydowskie święto.

Pascha to także tradycyjna potrawa wielkanocna. Przygotowuje się ją z twarogu, śmietany i jajek. Ciasto ma kształt stożka, aby w ten sposób symbolizować grobowiec w którym zostało złożone ciało Jezusa. Pascha pochodzi z terenów północno-rosyjskich i największą popularnością cieszy się na wschodzie Polski.

Wielkanocne zwyczaje

Wielkanoc to najstarsza uroczystość chrześcijańska z którą wiążą się wiele obrzędów i zwyczajów. Choć w Polsce Święta Wielkanocne są obchodzone od X wieku to wciąż pochodzenie wielu terminów i zwyczajów związanych ze Zmartwychwstaniem Pańskim jest niejasnych. Poznajcie najważniejsze zwyczaje i tradycje związane z tym wydarzeniem.

Środa Popielcowa

Środa Popielcowa, czyli potocznie Popielec rozpoczyna 40 dniowy okres Wielkiego Postu. Dla chrześcijan jest to czas pokuty i zadośćuczynienia za popełnione grzechy. Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego, wierni należący do Kościoła Katolickiego są zobowiązani do przestrzegania postu ścisłego. Oznacza to wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, zjedzeniu jednego posiłku do syta i dwóch niepełnych posiłków. Post ścisły dotyczy osób od 18. do 60. roku życia za wyjątkiem chorych. Post od pokarmów mięsnych obowiązuje także dzieci powyżej 14 lat.

Wielki Post

Wielki Post to okres 40 dni (nie licząc niedziel) do Świąt Wielkanocnych. Liczba ta ma wymiar symboliczny, ponieważ zgodnie z przekazem biblijnym dokładnie 40 dni trwał post Jezusa na pustyni. Co ciekawe, post ścisły obowiązuje jedynie dwa dni w roku, czyli w środę popielcową i Wielki Piątek. 

Niedziela Palmowa

Niedziela Palmowa zawsze wypada dokładnie tydzień przed Wielkanocą. Z racji, że są to święta ruchome, także Niedziela Palmowa nie ma stałej daty. Co ciekawe, zwyczaj obchodzenia Niedzieli Palmowej ma swoje początki jeszcze w średniowieczu a święto zostało ustanowione na pamiątkę przybycia Jezusa do Jerozolimy. Tego dnia do Kościołów Katolickich w całej Polsce zanosi się palmy, które symbolizują odrodzenie, czyli początek nowego życia. Poświęcone przez kapłana palmy mają chronić przed nieszczęściem. Kiedyś wierzono także, że palmy chronią przed burzą, a połykanie bazi może uchronić przed bólem i chorobami.

Wielki Tydzień

Wielki Tydzień to ostatni tydzień przed Wielkanocą. Rozpoczyna się zawsze w Niedzielę Palmową a kończy w nieszpory podczas Wielkiej Niedzieli. Okres Wielkiego Tygodnia upamiętnia ostatnie dni życia Jezusa. Dla wyznawców religii chrześcijańskiej jest to czas zadumy i wyciszenia. Wielki Poniedziałek, Wtorek i Środa to czas pojednania i przebaczenia. Najważniejszą częścią wielkiego tygodnia jest Triduum Paschalne, czyli Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota. Słowo „wielki” ma podkreślać ważność tego tygodnia dla całego roku liturgicznego.

Święte Triduum Paschalne

Triduum Paschalne to trzy ostatnie dni Wielkiego Tygodnia czyli Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota. Rozpoczyna się wieczorną mszą Wieczerzy Pańskiej w czwartek a kończy się nieszporami w Niedzielę Wielkanocną. Istotą tego wydarzenia jest celebracja męki, śmierci i Zmartwychwstania Jezusa.

Wielki Czwartek

W Wielki Czwartek w kościele katolickim wspominamy Ostatnią Wieczerzę, czyli ostatnią kolację spożywaną przez Jezusa oraz jego dwunastu apostołów, którym obywa nogi. Chrystus wygłosił przed uczniami przemówienie, przepowiadając zdradę Judasza oraz swoją męczeńską śmierć. Wtedy także ustanawia Eucharystię oraz sakrament kapłaństwa. Na pamiątkę tamtych wydarzeń w Wielki Czwartek papież obywa nogi dwunastu biedakom.

Wielki Piątek

Wielki Piątek to dzień męki i ukrzyżowania Chrystusa i zarazem jeden z najważniejszych dni w Kościele Katolickim. Dla chrześcijan to czas zadumy, smutku, ale i nadziei, bo w śmierć Chrystusa wpisana jest obietnica zbawienia. Wielki Piątek to jedyny dzień w całym roku liturgicznym, kiedy w kościele nie odprawiane są mszę święte. Zamiast Liturgii świętej w kościołach odbywa się Droga Krzyżowa.

Post ścisły w Wielki Piątek. Co można jeść? 

W Wielki Piątek obowiązuje post ścisły, czyli zakaz spożywania pokarmów mięsnych i wyrobów mięsnych. Można za to jeść wszystkie produkty odzwierzęce, takie jak jajka czy nabiał. W Wielki Piątek, podobnie jak przez cały okres wielkiego postu można spożywać ryby i owoce morza. Post ścisły oznacza także, że można zjeść tylko jeden syty posiłek w ciągu dnia, oraz dwa posiłki niepełne.

Kogo nie obowiązuje post ścisły w Wielki Piątek?

Kto jest zwolniony z postu w Wielki Piątek? Wszystkie osoby poniżej 18. roku życia i powyżej 60. roku życia, a także przewlekle chorzy oraz osób, które ze względów zdrowotnych nie mogą pościć.

Wielka Sobota

Wielka Sobota to dzień, gdy Jezus spoczywa w grobie, po którym następuje Zmartwychwstanie. Od rana we wszystkich kościołach odbywa się adoracja Najświętszego Sakramentu. W tym dniu święcone są pokarmy przynoszone w przyozdobionych specjalnie na tę okazję koszyczkach.

Co włożyć do koszyczka wielkanocnego?

Zgodnie z tradycją w koszyczku wielkanocnym powinny znajdować się:

• jajka
• chleb
• sól
• wędlina
• ser
• chrzan
• babka wielkanocna
• baranek

Jajka symbolizują narodziny, chleb jest symbolem życia, sól symbolizuje nieśmiertelność. Wędlina oznacza dobrobyt i dostatek, ser symbolizuje przyjaźń człowieka z naturą a chrzan jest symbolem pokonania goryczy męki Jezusa. Babka wielkanocna symbolizuje doskonałość. Ze Świętami Wielkanocnymi kojarzy się baranek, który jest symbolem Baranka Bożego, złożonego jako ofiarę za ludzkie grzechy.

Śniadanie wielkanocne

Dla chrześcijan śniadanie wielkanocne to najważniejszy posiłek w ciągu całego roku. Spożywa się je aby upamiętnić wspólne śniadanie Jezusa z apostołami, które miało miejsce już po zmartwychwstaniu. Zgodnie z tradycją śniadanie wielkanocne zaczyna się od zjedzenia święconki, a więc wszystkich przysmaków, które znalazły się w koszyczku. Głównym składnikiem śniadania wielkanocnego są jajka, które podawane są w różnej postaci (zarówno na twardo, na miękko czy faszerowane). Na stole nie może zabraknąć także chleba, wędlin czy chrzanu. W wielu domach podczas świątecznego śniadania obowiązkowo podawany jest żur z jajkiem i białą kiełbasą. Na stole powinny znaleźć się także babki wielkanocne czy mazurki.

O której powinno się jeść śniadanie wielkanocne? 

Śniadanie wielkanocne jest spożywane rano. Nie ma ściśle określonej godziny, jednak w większości domów posiłek jest spożywany po powrocie z Mszy Świętej.

Lany Poniedziałek, czyli Śmigus-dyngus

Lany Poniedziałek, inaczej nazywany Śmigus-dyngus obchodzony jest w drugi dzień Świąt Wielkanocnych. Jak sama nazwa wskazuje tego dnia oblewamy się wodą. Zwyczaj ten pochodzi z czasów słowiańskich i początkowo nie miał nic wspólnego ze Świętami Wielkiej Nocy a było wyrażeniem radości z powodu nadejścia wiosny. Dopiero z czasem zwyczaj ten został przyjęty przez Chrześcijan, którzy obchodzą Śmigus-dyngus zawsze w drugi dzień Świąt Wielkanocnych.

Przepisy na wielkanocne potrawy

W Polsce Wielkanoc kojarzy się z suto zastawionym stołem na którym nie może zabraknąć jajek, mięs i ciast. Najważniejszym posiłkiem w czasie świąt jest śniadanie wielkanocne, gdzie obowiązkowo musi znaleźć się żurek, biała kiełbasa, wędzona szynka, ćwikła z chrzanem oraz święconka. Sprawdź przepisy na potrawy wielkanocne.

Sałatka jarzynowa - przepis

Wśród sałatek na Wielkanoc najpopularniejsza jest sałatka jarzynowa, która króluje w polskich domach od lat. Do jej przygotowania potrzebne są: 

• 4 jajka
• 2 marchewki
• 1 pietruszka
• 3 ogórki kiszone
• 1 jabłko
• mała cebula
• zielony groszek
• 1 duża łyżka majonezu 
• 1 łyżeczka musztardy
• pieprz
• sól

Sposób przygotowania:

1. Jajka, pietruszkę i marchew gotujemy i obieramy.
2. Cebulę, ogórki i jabłka kroimy w kosteczkę.
3. Dodajemy pokrojone na drobno jajka, marchew i pietruszkę.
4. Wsypujemy odsączony groszek.
5. Całość należy doprawić solą i pieprzem i dodać majonez. 

Gotowe!

Barszcz wielkanocny

Barszcz biały jest obok żurku najpopularniejszą potrawą serwowaną podczas świąt wielkanocnych. Jego przygotowanie nie powinno nikomu sprawić problemu, jednak należy pamiętać, aby trzymać się przepisu. Do przygotowania barszczu dla 4 osób potrzeba:

• 500 ml zakwasu
• 2 jajka
• 300 g kiełbasy
• 250 g wędzonego boczku
• 1 cebula
• 3 ząbki czosnku
• 30 g mąki
• 150 ml śmietany 30%
• 80 g tartego chrzanu
• przyprawy: sól, pieprz, majeranek, ziele angielskie, liście laurowe

Jak ugotować barszcz wielkanocny?

1. Cebulę (w łupinie) należy opiec na palniku. Do garnka wlewamy ok. 2 litry wody, wkładamy opieczoną cebulę, dodajemy kiełbasę, boczek i czosnek. Gdy woda się zagotuje dodajemy przyprawy: sól, pieprz, ziele angielskie i liście laurowe. 
2. Gdy mięso będzie obgotowane (po około 15 minutach od zagotowania wody) wyjmujemy z garnka kiełbasę i boczek a następnie kroimy w plastry lub w kostkę.
3. Zakwas wlewamy do barszczu i gotujemy przez około 10 minut. 
4. Gotujemy jajka na twardo. Po ugotowaniu wyjmujemy żółtka a białko kroimy w kostkę. 
5. Żółtka należy utrzeć razem ze śmietaną i mąką. Następnie dodajemy wywar (ok. 50 ml). Mieszamy, dodajemy do zupy i znowu mieszamy. Całość gotujemy jeszcze 5 minut. 
6. Na koniec barszcz doprawiamy solą, pieprzem i chrzanem. Dodajemy pokrojone białko, doprawiamy majerankiem.

Gotowe!

Ciasta na Wielkanoc

W Wielkanoc na polskich stołach królują babki i mazurki przygotowywane w najróżniejszych wersjach. Popularnością cieszą się babki cytrynowe, kokosowe, karmelowe i drożdżowe. Wśród mazurków na uwagę zasługują te wykonane z ciasta marcepanowego czy mazurek kajmakowy. Wśród wielkanocnych ciast, które powinny znaleźć się na świątecznym stole jest mazurek wielkanocny, babka i sernik.

Życzenia wielkanocne

Wielkanoc to czas odpoczynku i obcowania w gronie najbliższych. Z okazji składamy sobie życzenia wielkanocne, aby podkreślić swój szacunek i pamięć o innych. Życzenia można złożyć osobiście albo telefonicznie. Dużym zainteresowaniem cieszą się także kartki z życzeniami na Wielkanoc. Jakie mogą być życzenia na Wielkanoc? Najważniejsze, aby płynęły prosto z serca. Najczęściej życzy się zdrowia, spokoju i wesołych świąt, spędzonych w gronie rodzinnym. Nasze propozycje życzeń znajdziecie poniżej:

• Zdrowych, pogodnych Świąt Wielkanocnych, pełnych wiary, nadziei i miłości. Radosnego, wiosennego nastroju, serdecznych spotkań w gronie rodziny i wśród przyjaciół oraz wesołego Alleluja!
• Aby Wielkanoc w tym właśnie roku, nadeszła z dużym sukcesem u Waszego boku. Aby życie układało Wam się zdrowo, zarówno prywatnie, jak i zawodowo. Jak najwięcej chwil radosnych i przepięknej wiosny!
• Spokojnych świąt spędzonych w gronie najbliższych osób, a także zdrowia, szczęścia i wielkiej radości!
• Pogody, słońca, radości, w niedzielę dużo gości. W poniedziałek dużo wody – to dla zdrowia i urody. Jajek kolorowych, świąt wesołych oraz zdrowych.
• Życzymy, aby nadchodzące Święta Wielkanocne napełniły Wasze serca radością i nadzieją, a chwile spędzone w gronie najbliższych dodawały otuchy i pozwalały przezwyciężyć wszystkie trudności.
• Przed nami Święta Wielkanocne. Z tej okazji składam w imieniu własnym oraz wszystkich współpracowników najserdeczniejsze życzenia zdrowych, rodzinnych świąt, w atmosferze domowego ciepła i radości.
• Niech nadchodzące Święta Wielkiej Nocy przyniosą wszystkim same radosne i szczęśliwe dni oraz będą doskonałą okazją do spędzenia wspaniałych chwil w gronie najbliższych.

Możecie je napisać na kartce albo przesłać w wiadomości do rodziny i bliskich.