Trzonolinowiec wpisany do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego. Decyzja Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków była wyczekiwana przez mieszkańców wieżowca, władze Wrocławia i miłośników wrocławskiej architektury.
W dniu 27 listopada 2023 roku Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego budynek zlokalizowany przy ul. T. Kościuszki 72 we Wrocławiu, znany jako Trzonolinowiec. To obiekt wyjątkowy, prototypowy w swej konstrukcji, przykład realizacji nowatorskiej myśli architektonicznej i urbanistycznej prowadzonej od końca lat 50-tych XX wieku.Daniel Gibski, Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Trzonolinowiec zabytkiem. Wieżowiec budowany od góry
Budynek powstawał w latach w latach 1963-67. Wykonawcy posłużyli się oryginalną technologią: najpierw stanął wewnętrzny trzon, na którym od góry zawieszano olbrzymie płyty.
Jako pierwszy zawisł na linach (łącznie było ich 12, zamocowanych na szczycie do centralnej wieży) dach budynku - jednocześnie sufit najwyższej kondygnacji. Wszystkie te płyty mocowane były wokół szkieletu - centralnej wieży - i zawieszane na stalowych linach, a kolejne piętra były podwieszane bezpośrednio do kondygnacji znajdującej się powyżej.Arkadiusz Förster, przewodnik miejski, historyk sztuki
Alarm dla Trzonolinowca
W budynku na 12 piętrach są 44 mieszkania. Przed kilkoma miesiącami zarządca budynku ogłosił, że ze względu na zły stan techniczny Trzonolinowca jego lokatorzy muszą się wyprowadzić. Jednak Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego podważył rzetelność ekspertyzy, która była pretekstem do wszczęcia alarmu. Mieszkańcy oryginalnej budowli mogli zostać w swoich lokalach.
Od blisko dwóch miesięcy stan wieżowca badają specjaliści z Politechniki Wrocławskiej. Mimo to zarówno zarządca, władze Wrocławia, jak i mieszkańcy zwrócili uwagę na konieczność remontu konstrukcji.
Trzonolinowiec uratowany! Oryginalny wieżowiec pod ochroną
Konsekwencje wpisu do rejestru zabytków są wielowymiarowe. Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wylicza:
- nie ma prawnej możliwości jego rozbiórki (aby było to możliwe, konieczne jest wcześniejsze skreślenie z rejestru zabytków przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego);
- otwiera się możliwość przeprowadzenia fachowego remontu, z poszanowaniem zachowanej oryginalnej substancji i formy, oraz możliwość docelowej rewaloryzacji zabytku;
- wpis do rejestru zabytków daje też możliwość ubiegania się o finanse ze źródeł zewnętrznych.
