Edukacja taka odbywa się na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Aby zostało ono wydane, rodzice lub opiekunowie prawni dziecka muszą złożyć wniosek w rejonowej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające niepełnosprawność, czyli zaświadczenia lekarskie, wyniki badań psychologicznych i pedagogicznych, opinie z przedszkola, opinie specjalistów pracujących z dzieckiem itp. Orzeczenie wydaje zespół orzekający podczas posiedzenia, w którym mają prawo uczestniczyć rodzice lub opiekunowie prawni dziecka. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego określa, jakie są najkorzystniejsza dla dziecka formy kształcenia i pomocy specjalistycznej. Jednak ostatecznie, do jakiej szkoły ono trafi, decydują rodzice.
Przed nauką w szkole
Młodszym dzieciom z niepełnosprawnością przysługuje z tzw. wczesne wspomaganie rozwoju, które ma na celu pobudzenie rozwoju psychoruchowego i społecznego. Są to specjalistyczne zajęcia z logopedą, psychologiem czy pedagogiem (4–8 godzin w miesiącu) w domu dziecka albo w placówce oświatowej. Z tej formy edukacji mogą korzystać m.in. dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, niepełnosprawnością intelektualną, opóźnieniem rozwoju mowy, opóźnieniem rozwoju ruchowego, znacznymi wadami wzroku lub słuchu.
Nauka w szkole
Dzieci z niepełnosprawnościami mają prawo uczyć się we wszystkich rodzajach szkół, tj. szkołach ogólnodostępnych, integracyjnych i z oddziałami integracyjnymi (niepełnosprawni i dzieci bez niepełnosprawności uczą się razem), ogólnodostępnych z oddziałami specjalnymi, specjalnych (wyłącznie dla dzieci niepełnosprawnych), specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych i specjalnych ośrodkach wychowawczych.
W oddziałach integracyjnych, które liczą od 15 do 20 uczniów, w tym od 3 do 5 z niepełnosprawności (różnymi) pracuje dwóch nauczycieli – jeden uczy danego przedmiotu, drugi pomaga niepełnosprawnym. Natomiast w klasach specjalnych, które są mniej liczne (od 5 do 12 osób) zwykle uczą się dzieci z jednym typem niepełnosprawności, np. niewidome, z afazją lub głuche.
Dyrekcja szkoły i nauczyciele mają obowiązek dostosować treści, metody i organizację nauczania do możliwości psychofizycznych ucznia. Także sprawdziany i egzaminy może on zdawać w formie uwzględniającej jego potrzeby psychofizyczne, a więc np. z użyciem specjalistycznego sprzętu, przy wydłużonym czasie.
Na wniosek rodziców lub opiekunów prawnych na każdym etapie edukacji szkolnej czas nauki może być przedłużony – na poziomie szkoły podstawowej do 20. roku życia, a na poziomie szkoły ponadpodstawowej do 24. roku życia.
Gmina dowiezie
Gmina musi zapewnić niepełnosprawnym uczniom bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do szkoły bądź placówki oświatowej (przewóz zorganizowany) lub zwrócić koszty przejazdu ucznia i opiekuna, jeżeli dowóz zapewniają rodzice/opiekunowie (przewóz indywidualny). W tej sprawie rodzice lub opiekunowie prawni muszą złożyć wniosek. Jeśli chodzi o przewóz zorganizowany, należy to zrobić u dyrektora szkoły lub ośrodka, w którym dziecko się uczy do końca czerwca na kolejny rok szkolny. W przypadku przewozu indywidualnego wnioski przyjmuje kancelaria Departamentu Edukacji wrocławskiego Urzędu Miejskiego przy ul. G. Zapolskiej 4, IV piętro, pok.439 – na kolejny rok szkolny do dnia 31 sierpnia każdego roku, a w uzasadnionych przypadkach także w trakcie roku szkolnego.
Nauczanie indywidualne
Dziecko chore, któremu stan zdrowia uniemożliwia lub poważnie utrudnia uczęszczanie do szkoły, może korzystać z nauczania indywidualnego. Takie nauczanie organizuje dyrektor szkoły na wniosek rodziców lub opiekunów prawnych. Konieczne jest orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania, które wydaje poradnia psychologiczno-pedagogiczna.
Maciej Sas
