Inspirowany pedagogiką Janusza Korczaka i nieustannie udoskonalany program „Szkoły Dialogu” powstał w Holandii, gdzie z powodzeniem jest realizowany od końca lat 90. Szkoła Podstawowa nr 63 im. Anny Jasińskiej przy ul. Menniczej realizuje go od 2018 roku i robi to we współpracy z Fundacją „Krzyżowa” oraz Edwardem Skubiszem – pomysłodawcą przeniesienia programu na grunt dolnośląski.
Po co dzieciom Szkoły Dialogu?
Celem programu jest tworzenie szkoły, w której atmosfera zachęca uczniów i nauczycieli do współpracy, otwartości i angażowania się w to, co się dzieje w ich małej społeczności, szkoły, która uczy przestrzegania wspólnie ustalonych zasad, rozwiązywania konfliktów i odpowiedzialności.
Dzięki programowi „Szkoły Dialogu” uczą się i nauczyciele, i uczniowie.
– Cały czas się szkolimy i rozwijamy, np. ostatnio nauczyciele poszerzali swoją wiedzę na temat tego, jak prowadzić mediacje, a po feriach będą się tego uczyć uczniowie klas starszych – mówi Marzanna Wolska.
W oparciu o przetłumaczone i dostosowane do polskich warunków materiały holenderskie prowadzone są tu lekcje wychowawcze, a metody, które proponuje program, stosuje się także na innych zajęciach.
Zresztą program jest realizowany nie tylko na lekcjach. Szkoła stara się stwarzać takie warunki, by uczniowie angażowali się w różne szkolne wydarzenia, np. ostatnio dzieci organizowały szkolne Andrzejki, Dzień Postaci z Bajek, szkolny dzień zdrowia psychicznego „Dzień Zdrowej Glowy”, dyskoteki – wszystko w duchu samorządności i partycypacji. Na korytarzach wiszą związane z programem plakaty. Jeden z nich to ściąga, przypominająca, że każdy problem można „przegadać”.
Ten program to także zapobieganie przemocy
Co się zmieniło od chwili wdrożenia programu?
– Zauważyliśmy, że relacje między dziećmi się poprawiły: lepiej sobie radzą z pokojowym rozwiązywaniem konfliktów i nawet te najmłodsze potrafią jasno zakomunikować, że ktoś przekracza ich granice. Mówią wtedy „Stop, przestań”. To nie oznacza oczywiście, że problemy się nie zdarzają, jednak program pozwala nam zajmować się nimi skuteczniej. Traktujemy go jako sposób na zapobieganie przemocy, bo dużo rozmawiamy z uczniami na temat relacji i tego, że choć każdy z nas jest inny, wszyscy zasługujemy na szacunek. Dzieci uczą się też rozpoznawania własnych i cudzych emocji, dbania o siebie i innych, tego, co wolno powiedzieć drugiej osobie, a co może ją zranić.
Uczniowie szkoły przy Menniczej szlifują także samodzielność i umiejętność pracy w grupach, a wszystko to będzie procentować nie tylko na dalszych etapach edukacji, ale i w dorosłym życiu, bo tzw. kompetencje miękkie są bardzo cenione przez pracodawców.
Klasy partnerskie i projekty na koniec roku
W szkole z powodzeniem funkcjonują klasy partnerskie. Polega to na tym, że kilka razy w roku starsi uczniowie przygotowują wydarzenie - np. przedstawienie dla młodszych, a młodsi dla starszych. To działania sprzyjające współpracy w szkole.
– Ta współpraca to frajda dla obu stron – podkreśla pani dyrektor.
Tradycją szkoły są także projekty, które dzieci realizują w klasach przez cały rok, a w czerwcu prezentują efekty rodzicom. Wszystko – od wyboru tematu po formę jego prezentacji – planują same. Projekty są bardzo różnorodne, dotyczą np. zdrowia albo przyrody.
U trzecioklasistów mówi ten, kto ma piłkę
Jak wygląda lekcja prowadzona metodami programu „Szkoły Dialogu”? Żeby się tego dowiedzieć, odwiedziliśmy klasę III.
Wyglądało to tak: uczniowie usiedli w kręgu, na zmianę dziewczynka i chłopiec (Dlaczego właśnie tak? „Żeby się lepiej poznać” – odpowiedziały dzieci) i rozmawiały z nauczycielką na różne tematy. Żeby nie było zamieszania, mówi ten, kto trzymał pluszową piłkę. Gdy skończył, przekazywał ją nauczycielce albo innej osobie.
Były także zadania, z którymi trzecioklasiści mierzyli się w czteroosobowych grupach. Jedno z nich polegało na tym, by dzieci wymieniły wspólne działania, które dają im radość w szkole. Gdy każdy zespół odczytał swoje propozycje, okazało się, że powodów do radości jest ich naprawdę sporo. Dzieci wymieniły m.in. zajęcia z kreatywności, wspólne zabawy, WF, lekcje w pracowni komputerowej i zakupy w sklepiku.
W starszych klasach realizowanie programu „Szkoły Dialogu” wygląda oczywiście inaczej – wszystko jest dostosowane do wieku uczniów. Uczniowie poznają strategie radzenia sobie z trudnymi emocjami, uczą się konstruktywnie rozwiązywać konflikty, prowadzą mediacje. W klasach odbywa się także częste losowanie miejsc w ławkach, które sprzyja integracji klasy.
Program jest realizowany także w kilku innych wrocławskich szkołach. Więcej na jego temat, a także na temat metod pracy z uczniami można przeczytać na stronie Szkoły Podstawowej nr 63 w zakładce Szkoły Dialogu.
