Wzdłuż większości wrocławskich ulic ciągną się trawniki. W założeniu mają być cieszącymi oko „zielonymi dywanami”, jednak praktycznie nie jest to możliwe w naszym klimacie – trawy potrzebują regularnych dostaw wody i stosunkowo niskich temperatur. Częste koszenie osłabia ich korzenie, więc dla utrzymania dobrej kondycji wymagają kosztownych zabiegów - nawożenia, wertykulacji i systematycznego podlewania. Bez nich wysychają, co łatwo można zaobserwować w mieście.
Zamiast gromadzić wodę, chłodzić otoczenie, dzięki jej stopniowemu parowaniu, wiązać zanieczyszczenia i produkować tlen, trawniki stają się podczas upałów gorącymi, pylącymi skrawkami wyjałowionej gleby (dodatkowo często skażonej w mieście). Bez wystarczającej ilości obszarów zielonych powietrze, rozgrzane nad betonem i asfaltem, tworzy kominy termiczne. Spychają one chmury poza obręb miasta, przez co opadów jest jeszcze mniej, a kolejne tereny zielone wysychają…
Kwitnące ogrody w mieście
Ograniczenie liczby koszeń do maksymalnie dwóch w sezonie pozwala utrzymać pożądaną bujną, zwartą, zieloną okrywę gleby. Nie wszystkim jednak taka murawa się podoba. Choć, jak powiada przysłowie, „piękno tkwi w oku patrzącego”, wiele osób nazywa spontaniczną roślinność „chwastami” i uważa jej obecność za objaw zaniedbania.
Jest na to prosta rada - można zmienić trawniki w kwietne łąki, dosiewając do nich nasiona, dosadzając sadzonki bylin lub po prostu dać działać czasowi. Po zmianie planu koszenia kwitnące (rzadziej, w odpowiednich terminach) byliny pojawiają się w murawie spontanicznie, stopniowo zwiększając liczebność i zagęszczenie. Tak niewiele trzeba, aby zmienić zwykłą ulicę w kwitnący ogród!
Takie rozwiązanie pomoże też alergikom uczulonym na pyłki traw. Wiatropylne, wytwarzające dużą ilość pyłku trawy zostaną w znacznej części zastąpione przez, zapylane przez owady, rośliny dwuliścienne. Dodatkowo wystąpi efekt chłodzący retencjonującej wodę murawy, a pyłki nie będą tak obładowane zanieczyszczeniami, które potęgują ich działanie na układ immunologiczny.
Łąki będą się znajdować w pasach rozdziału dróg i z założenia nie będą służyły do spacerów. Nie trzeba się więc bać prawdopodobieństwa spotkania z kleszczem ani nadepnięcia na pszczołę. W gęstej, wysokiej roślinności nie ma potrzeby sprzątania po psach za wyjątkiem miejsc bezpośrednio przylegających do chodnika. Ucieszy to na pewno osoby starsze, dla których pies jest jedynym towarzyszem, a które mają kłopot ze schylaniem się. Poza tym zaoszczędzi planecie znacznej ilości plastiku.
Jak przekształcić trawnik w łąkę
- Najprościej i najłatwiej – kosić rzadko w następujących terminach: marzec (przy koszeniu raz w roku), koniec czerwca – połowa lipca i połowa września (przy koszeniu dwa razy w roku), z rozdrabnianiem (mulczowaniem) lub zbieraniem pokosu, w zależności od sytuacji – czasem korzystne jest pozostawienie rozdrobnionego pokosu dla ochrony gleby i odżywienia roślin (dotyczy zdegradowanych siedlisk i zubożonych zbiorowisk), czasem zbieranie pokosu (aby umożliwić wzrost roślinom innym niż trawy).
- Jeżeli zaniechamy częstego koszenia, odchwaszczania i innych zabiegów agrotechnicznych, w trawniku pojawią się rośliny źle znoszące koszenie. Na początku będą to rośliny z rodziny bobowatych (koniczyny, lucerny, wyki, nostrzyki, komonica zwyczajna) i złożonych (stokrotka pospolita, brodawnik jesienny, cykoria podróżnik, wrotycz pospolity, krwawnik pospolity), później dołączą ślazowate (ślaz zaniedbany, ślaz dziki) i selerowate (marchew dzika, pasternak zwyczajny). Im dłużej będziemy utrzymywać taki plan pielęgnacyjny, tym więcej bylin się pojawi.
- Można dosiać nasiona wybranej mieszanki nasion roślin dwuliściennych. Należy wybrać mieszankę nasion roślin na tereny suche, wieloletnich, w miarę możliwości rodzimych gatunków i o bogatym składzie gatunkowym. W wersji ekonomicznej można dosiać nasiona roślin bobowatych (np. wyka, koniczyna, lucerna, sparceta siewna), które są tanie, a rośliny kiełkują niezawodnie, są odporne na suszę, wzbogacają glebę w azot i tworzą zieloną darń. Jeżeli mamy odpowiednie możliwości techniczne, to przed wysianiem nasion należy skosić trawnik i wzruszyć glebę, a po wysianiu zawałować jej powierzchnię.
- Każdy z nas może wysiać łąkę na skoszonym trawniku, wzruszając wcześniej ziemię grabkami lub pazurkami. Siew najlepiej jest wykonać wiosną (do końca kwietnia) lub jesienią (od września do listopada), aby rośliny mogły skorzystać z naturalnej wilgoci. Nasion nie przykrywamy glebą. Łąk nie podlewamy.
- Czy można zrobić coś w każdej chwili i w łatwy sposób? Jak najbardziej – można zrezygnować z częstego koszenia.
Czytaj więcej: Kampania "Małe kroki, wielkie zmiany"
Małgorzata Piszczek, Ewa Zachara
