Festiwal Simcha ma 25 lat
Na plakacie tegorocznego festiwalu jest bączek chanukowy (święto Chanuka upamiętnia ponowne poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej w roku 165 p.n.e.) tzw. drejdel, który jest symbolem radości (a nazwa festiwalu – „Simcha” – oznacza właśnie radość).
W tym roku świętujemy 25. edycję Festiwalu Simcha, a jego zainicjowanie ma ścisły związek z dynamicznie odradzającym się we Wrocławiu życiem gminy żydowskiej, które nastąpiło po pierwszym etapie remontu Synagogi pod Białym Bocianem w II połowie lat 90. Po raz pierwszy zorganizowano imprezę w 1999 roku, jeszcze pod nazwą Spotkania z kulturą żydowską (na pomysł wpadła pracująca wówczas w Wydziale Kultury UM Nina Domaszewicz-Czajka), potem festiwal przejęli Karolina Szykier-Koszucka i Stanisław Rybarczyk, obecny szef Chóru Synagogi, który jest dyrektorem artystycznym Simchy do dziś.
Simcha 2023 – atrakcje dla rodziców i dzieci
Co roku wielką popularnością cieszą się izraelskie śniadania powiązane z tradycyjnymi żydowskimi opowieściami i degustacją potraw tej kuchni. W tym roku festiwal rozpocznie się w sobotę 29 lipca śniadaniem od 10.00 do 14.00 przy Bulwarze Włostowica, a potrawy przygotuje Wege Roots. Wstęp jest wolny!
Darmowych będzie też wiele innych wydarzeń, zwłaszcza wyczekiwany Jarmark Żydowski w niedzielę 30 lipca od 10.00 do 20.00 na dziedzińcu Synagogi pod Białym Bocianem, czy nauka tańców izraelskich (w sobotę 29 lipca o 11.00 i 13.00 na Bulwarze Włostowica, a także od 30 lipca do 3 sierpnia o 21.45 na dziedzińcu synagogi).
Bezpłatna nauka języka hebrajskiego ( z Tomaszem Dudą z Katedry Judaistyki UWr) może być początkiem wielkiej i pięknej miłości do kultury żydowskiej, a okazja w poniedziałek 31 lipca i 1 sierpnia o 15.00 w piwnicy synagogi, pierwsze lekcje języka jidysz (z dr Anną Kałużną z Judaistyki) możemy odbyć 2 i 3 sierpnia o 15.00 także w piwnicy.
Dla dzieci przygotowano warsztaty plastyczne (29 lipca o 10.30 i 11.45 na Bulwarze Włostowica), plener malarski (30 lipca o 11.00 na dziedzińcu synagogi), ale też naukę języka hebrajskiego (30 lipca o 12.00 na dziedzińcu).
Simcha 2023 – spacery śladami wrocławskich Żydów
W niedzielę 30 lipca o 13.30 spacer śladami osób związanych z powojennym teatrem żydowskim z dr Anną Kałużną z Katedry Judaistyki, w poniedziałek 31 lipca o 16.00 spacer tematyczny „Belle epoque w Breslau” z Maciejem Wlazło.
We wtorek 1 sierpnia o 17.00 spacer na Borku śladami żydowski. – Chciałabym przenieść się do lat 20. i 30. XX i żydowskiej społeczności Wrocławia w ostatnich latach normalnej egzystencji – mówi Tamara Włodarczyk z Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów.
Chętni zwiedzą z nią m.in. teren dawnego szpitala kolejowego, czy dawny stadion żydowskiego klubu sportowego. W środę 2 sierpnia o 16.00 tematem spaceru będą Stolpersteine we Wrocławiu. Wstęp na wszystkie spacery jest wolny, obowiązują jednak zapisy na maila biuro(at)proarte.org.pl.
Spotkania z żydowską literaturą
Literacka część programu Simchy nie będzie tylko dodatkiem do programu. Prof. Joanna Degler, judaistka z Uniwersytetu Wrocławskiego, członek rady programowej Simchy podkreśla, że studiowanie tekstu jest osią judaizmu. – To klucz do kultury żydowskiej, podobnie jak złożona tożsamość Żydów na świecie i związana z nią wielojęzyczność – dodaje.
Stąd spotkania wokół postaci Morrisa Rosenfelda, piszącego w jidysz najważniejszego żydowskiego poety na świecie pod koniec XIX wieku (29 lipca o 14.00 w auli Katedry Judaistyki na Uniwersytecie Wrocławskim), czy poświęcone powieści „Los” Zeruy Shalev, jednej z najsłynniejszych współczesnych pisarek Izraela, która tworzy w języku hebrajskim. – Shalev w unikalny sposób ujmuje strumień świadomości kobiecego myślenia, a jej książki mają wyjątkowo poprowadzoną narrację, co świetnie oddano w polskich przekładach.
Tamara Włodarczyk przeprowadziła z kolei rozmowy z Żydami związanymi z Wrocławiem, a zapis przyjął formę książki „Wrocławski jidyszkajt. Rozmowy z polskimi Żydami”.
Simcha 2023 – wykład o słynnym teściu Quentina Tarantino
Podczas wykładu Tamary Włodarczyk „Svika Pick. Wrocławskie korzenie izraelskiego króla popu” poznamy niezwykłe losy urodzonego we Wrocławiu Sviki, który wyjechał do Izraela na fali emigracji, a tam został ikoną popu, zaś jego córka poślubiła słynnego reżysera Quentina Tarantino. – Jako źródło inspiracji muzycznych Svika Pick podawał w życiu m.in. moment, kiedy przechodził we Wrocławiu obok kościoła, a przed świątyni chłopcy śpiewali hymny i to go absolutnie zachwyciło – tłumaczy Tamara Włodarczyk. Wykładu posłuchamy 3 sierpnia o 17.00 w siedzibie Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów przy Menniczej 1/3.
Simcha 2023 – koncerty (program)
Bilety na koncerty kosztują 40 i 60 zł, są do nabycia w serwisie Ticketmaster (www.ticketmaster.pl), w sieci sklepów Media Markt, ale też w Cocofli - books art cafe wine bar przy ul. Włodkowica 9 oraz na 2 godziny przed koncertem w Synagodze Pod Białym Bocianem.
Bilety ulgowe przysługują uczniom, studentom, seniorom (60+).
Sobota 29.07, godz. 20:00, Klezmerska Hawdala, koncert: KLEZMAFOUR
Gabriel Tomczuk – kontrabas elektryczny, moog, Andrzej Czapliński – skrzypceMateusz Chmiel – klarnet, Rafał Grząka – akordeon, Kamil Siciak – perkusja, Piotr Maślanka – melodika
Najnowszy projekt koncertowy bezprecedensowej grupy Klezmafour, który do bałkańskiej klezmerki podchodzi w jeszcze bardziej wyjątkowy sposób.
Dr Balkan, oprócz tytułowego, przebojowego utworu o tym samym tytule, zaskakuje na kilka sposobów. Do gry wszedł drugi wokalista, który więcej nawet niż hypeman w rapie, bierze czynny udział w utworach, ba! Ma nawet swój autorski! Nowe kompozycje to poszukiwanie jeszcze dziewiczych odmian muzyki klezmerskiej, jak chociażby klezmer trap
Niedziela 30.07, godz. 20:00, Melodie z serca, koncert: MAGDA BRUDZIŃSKA KLEZMER TRIO
Magda Brudzinska – śpiew i altówka, Konrad Ligas – akordeon, Szymon Frankowski – kontrabas
Piękne i odważne połączenie tradycji z nowoczesnością. Folkowe i klezmerskie brzmienie przeplatane elementami jazzu, muzyki klasycznej i popu. Wyjątkowe wykonania inspirowane tradycyjnymi pieśniami i melodiami diaspory galicyjskiej, muzyką romską, bałkańską, a także polskim folkiem i muzyką międzywojnia.
Poniedziałek, 31.07, godz. 20:00, Synagogue Choir
Magdalena Dynowska – sopran, Piotr Bunzler – tenor, Chór Synagogi Pod Białym BocianemPiotr Rojek – organy, fortepian, Stanisław Rybarczyk – dyrygent
Chór Synagogi Pod Białym Bocianem, jest jedynym chórem synagogalnym w Polsce. Śpiewa utwory kompozytorów żydowskich, głównie muzykę synagogalną. Popularyzuje pieśni wybitnego wrocławskiego kantora, wykładowcy wrocławskiego Seminarium Rabinackiego w latach 1844-1889 Moritza Deutscha. Chór posiada w repertuarze m.in. napisane specjalnie dla niego przez Piotra Wojtasika „Voices” oraz „Pieśni” Mordechaja Gebirtiga zaaranżowane przez Jacka Zameckiego.
Wtorek 01.08, godz. 20:00, Tradice bez hranic, koncert: SHUM DAVAR (Praga, Czechy)
Aliaksandr Yasinski - bajan, Erik Kadlíček - skrzypce, Emil Novotny - kontrabas, Daniel Kundrák - gitara
Shum Davar (דבר שום) to międzynarodowy zespół z siedzibą w Pradze, złożony z muzyków z Białorusi, Gruzji, Czech i Moraw. Zespół istnieje na scenie od 2013 roku, gra głównie pieśni ludowe i ludowe żydowskie, romskie, wschodnioeuropejskie i kaukaskie. Tradycyjny repertuar zespołu uzupełniają również autorskie kompozycje akordeonisty Aliaksandr Yasinski. Mają na swoim koncie trzy albumy – Lieben (2016), Tbilisi (2017) i Folklore Fusions (2020).
Środa 02.08, godz. 20:00, Muzyka ukraińskich Karpat, koncert: HUDAKI VILLAGE BAND (Ukraina)
Kateryna Yarynych – wokal, Olga Senynets – wokal, ütögardon, Vasyl Rushchak – perkusjaMykhailo Shutko – wokal, skrzypce, Yuri Bukovynets – klarnet, taragot, flety, Volodymyr Korolenko – cymbały, Vitaliy Kovach – wokal, gitara, ütögardon, Serhiy Kovach – akordeon, plonka, Volodymyr Tishler – kontrabas
Tych dziewięciu wiejskich muzykantów z ukraińsko-rumuńskiego pogranicza Zakarpacia występuje razem od 2001 roku, w niezmienionym składzie od 2008 roku. HUDAKI to bez wątpienia najbardziej niezależna formacja folkowa na Ukrainie.
Aktualny repertuar koncertowy Hudaków odzwierciedla zróżnicowanie etniczne ukraińskich Karpat: wyraźnie widać wpływy Rusinów, Hucułów, Romów, Węgrów, Rumunów i Żydów.
Czwartek 03.08, godz. 20:00, Hustle & Bustle, koncert: BESTER QUARTET
Jarosław Bester – akordeon, Dawid Lubowicz – skrzypce, mandolina, Maciej Adamczak – kontrabasRyszard Pałka – perkusja, wibrafon
Zespół Bester Quartet jest rozpoznawalny poprzez swój wirtuozerski i odważny artystycznie repertuar, zawsze odbierany w kategoriach muzyki najwyższej klasy, koncertował w wielu prestiżowych miejscach na świecie. Od 1997 roku filar awangardowego projektu Radical Jewish Culture i jedna z najbardziej uznanych grup muzycznego nurtu New Jewish Renaissance.
Koncert „Hustle & Bustle – muzyczna podróż z okazji 25-lecia zespołu Bester Quartet” inspirowany jest kulturą żydowską, w szczególności muzyką Żydów aszkenazyjskich, spaja w sobie wiele różnych wpływów pochodzących z różnych kultur muzycznych całego świata.
