Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Światowy Dzień Onkologii. Co zrobić, by nie chorować?
14 października obchodzimy Światowy Dzień Onkologii. Ma on zachęcać do wykonywania badań profilaktycznych. Zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów rocznie w Polsce odnotowuje się ponad 160 tys. nowych zachorowań na nowotwory złośliwe oraz około 100 tys. zgonów.
Do najczęściej występujących nowotworów w Polsce zaliczamy: raka płuc, prostaty, jelita grubego, piersi, jajnika i szyjki macicy.
Ryzyko nowotworów jest większe, jeśli:
- masz nadwagę
- jesz dużo czerwonego mięsa, szczególnie przetworzonego (wędliny)
- jesz mało produktów zbożowych i pełnoziarnistych oraz nasion roślin strączkowych
- jesz mało warzyw i owoców
- nie uprawiasz aktywności fizycznej
- pijesz dużo alkoholu
- palisz wyroby tytoniowe
- jesz dużo soli kuchennej
- często się opalasz i nie stosujesz kremów z filtrem ochronnym
– Choroby związane z przewodem pokarmowym często mają związek z dietą, czyli ze spożywaniem pokarmów powszechnie znanych jako rakotwórcze. Są to ryby wędzone (wędzenie nie sprzyja organizmowi), tłuszcze trans, ostre przyprawy, pieprz czy ocet. Ma też wpływ powietrze, którym oddychamy, woda, którą pijemy i spożywanie żywności wysoko przetworzonej – tłumaczy Anna Jelenik, psychoonkolog i psychotraumatolog.
Stres w codziennym życiu lub w pracy również zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe. Nocne zmiany, przepracowywanie się czy mało snu nie sprzyjają naszemu zdrowiu.
Badania profilaktyczne – jak często należy je robić?
Po 20 roku życia nasz organizm zaczyna się starzeć. Zanim jednak dojdziemy do wieku dojrzałego, warto, aby regularność badań profilaktycznych stała się naszym nawykiem.
Badania profilaktyczne nie mają wykryć choroby, a ją wyprzedzić, dlatego tak ważna jest ich regularność. Kluczowe jest również samodzielne badanie, m.in. piersi czy jąder. Ta krótka czynność zajmuje jedynie kilka minut, a pozwoli na wczesne wykrycie jakichkolwiek zmian.
Wśród badań, o których należy szczególnie pamiętać są:
- mammografia, czyli badanie piersi kobiet w wieku od 50 do 69 lat
- cytologia szyjki macicy (zaleca się wykonywać ją co dwa lata, jeżeli poprzednie wyniki były prawidłowe)
- badanie kontrolne prostaty (badanie poziomu PSA zaleca się wykonywać mężczyznom po 40 roku życia, nie rzadziej niż raz na dwa lata)
- USG jąder
- badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego (na obecność krwi utajonej, kolonoskopia)
Diagnoza choroby onkologicznej – rady specjalisty
Jak poradzić sobie emocjonalnie z diagnozą choroby i lękiem przed tym co będzie, szczególnie w pierwszych dniach? Zapytaliśmy o to psychoonkologa i psychotraumatologa, Annę Jelenik.
– Pierwsze dni są szczególne trudne, każdy z nas musi przejść ten czas po swojemu. Jeśli mamy ochotę zamknąć się w pokoju i płakać – zróbmy to, ale z miłością i łagodnością dla siebie. Otulmy się kocem, zróbmy sobie kubek ulubionej herbaty – jak najlepszemu przyjacielowi. Jeśli jednak czujemy, że brakuje zasobów aby ruszyć dalej, że utknęliśmy – poszukajmy wsparcia i pomocy. Ważne, by mieć przy sobie osobę zaufaną, na którą możemy liczyć. Będzie nam łatwiej – mówi Anna Jelenik.
Badania naukowe mówią, że bliskość drugiego człowieka działa na nas lecząco na różnych poziomach. Osoby samotne dłużej i trudniej dochodzą do zdrowia, a te otoczone bliskimi, ich miłością i dobrem szybko wracają do zdrowia.
– Ważne, aby przyjmować z wdzięcznością wszystko co dają nam bliscy, ale stery okrętu, który płynie do Portu Zdrowie, trzymać we własnych rękach i być dobrym Kapitanem. Kiedy trzeba zaprosić na pokład życzliwych pomocników np. psychoonkologa, psychiatrę, dietetyka, masażystę lub kogoś kto nas otoczy dobrą energią – korzystajmy z tego z ciekawością i otwartością. Przyjmujmy wspierające nas suplementy i witaminy. Ale pamiętajmy, że to w nas jest moc i siła, żeby trzymać się kursu do Portu Zdrowie, bo każdy może tam dopłynąć – dodaje Anna Jelenik.
