Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Nadszedł właśnie wysoki sezon oszustw metodą „na urząd”. Rozliczenia podatku PIT nabierają tempa. Należy szczególnie uważać na nadawców podszywających się pod urząd skarbowy. Przestępcy wykorzystują to, że coraz więcej spraw załatwiamy przez internet, a nie wszyscy jeszcze mamy instynkt samozachowawczy w onlinowym świecie.
Uważaj na każdą wiadomość
64 proc. z nas obawia się, że zostanie okradzionych w wyniku wyłudzenia danych osobowych – wynika z badania na temat cyberbezpieczeństwa przeprowadzonego przez Quality Watch na zlecenie Biura Informacji Kredytowej. I są to obawy uzasadnione.
Prymitywne maile przetłumaczone z błędami wciąż są wszechobecne w naszych skrzynkach, jednak coraz więcej zdarza się bardziej wyrafinowanych. Wiadomości napisane poprawną polszczyzną informują nas, że wygasa abonament w serwisie streamingowym, albo dostajemy fałszywy link do śledzenia przesyłki kurierskiej, a być może nawet oszust odezwie się do nas jako ministerstwo zdrowia wykorzystując system e-recept. Zagrożenia płyną z każdej strony, choć teraz należy spodziewać się natężenia informacji o zwrotach podatku.
Przestępcy wykorzystują również technologię, która pozwala podszyć się pod znany nam numer telefonu banku czy urzędu. Łatwiej ulegniemy przekazowi, jeśli połączenie – czy SMS – są z numeru, któremu ufamy.
Pieniądze dla złodzieja, raty dla Ciebie
Celem przestępców są oczywiście nasze pieniądze. Chcą sprawić, abyśmy na ich konto przelali określoną kwotę, albo włamać się na nasze, aby je wyczyścić. Do tego potrzebne jest im nasze kliknięcie w link, aby mógł zainstalować na smartfonie lub komputerze program szpiegujący, albo szyfrujący dane. Pierwszy jest pomocny we włamaniu się na nasze konto bankowe, drugi służy do szantażu. W zamian za odszyfrowanie danych przestępcy żądają okupu. Jego zapłacenie niczego nie gwarantuje, ale zdarzają się słowni przestępcy i po otrzymanej zapłacie rzeczywiście przekazują klucz do odszyfrowania danych.
Ten sam cel, choć osiągany nieco naokoło, ma kradzież danych osobowych. Korzystając z nich złodzieje mogą zaciągać w naszym imieniu zobowiązania finansowe: zaciągnąć kredyty, albo podpisać umowy z operatorami telefonii komórkowej. Zobowiążą się w naszym imieniu przez dwa lata opłacać abonament, w zamian za smartfona za złotówkę. Telefon sprzedadzą, a po pieniądze za abonament operator ścigać będzie nas.
Najgorsze w tego typu przestępstwach jest to, że o byciu dłużnikiem możemy się dowiedzieć dopiero od komornika, który zajmuje naszą pensję lub wartościowe przedmioty z domu, czy też samochód. Ma prawo, bo w świetle zawartej umowy kredytowej czy abonamentowej, to my nie spłacamy zobowiązań.
Takie sytuacje da się rozwiązać, ale wymagane jest działanie z naszej strony. Musimy wystąpić do sądu o unieważnienie umowy – dopiero orzeczenie sądu zwalnia nas z obowiązku regulowania długu. Jeśli przestępcy na nasze konto zaciągnęli kilka kredytów, na każde z tych zobowiązań osobno musimy przeprowadzić procedurę sądową. To kosztuje sporo czasu i nerwów.
Zanim przyjdzie komornik
Ostrożność jest ze wszech miar wskazana, bowiem nie radzimy sobie z rozpoznawaniem zaufanych stron. BIK w swoim badaniu o cyberbezpieczeństwie sprawdziło to i okazało się, że jedynie 20 proc. ankietowanych jest w stanie odróżnić adres budzący zaufanie od podejrzanego. Tymczasem według raportu „Threat Landscape 2022” przygotowanego przez Agencję UE ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA), ataki wykorzystujące socjotechnikę, podstępem nakłaniające do otwierania złośliwych dokumentów, plików lub wiadomości e-mail, odwiedzania stron internetowych, to aż 60 proc. wszystkich naruszeń cyberbezpieczeństwa.
Co możemy i powinniśmy robić? Oto podstawowy zestaw bezpieczeństwa |
| 1. Unikajmy stosowania jednego hasła do wielu serwisów. Stosujmy hasła długie, które jednocześnie są dla nas łatwe do zapamiętania. Może to być miejsce, w którym spędziliśmy najlepsze wakacje i rok tego wydarzenia. Jeśli w 2017 r. byliśmy w górach, to hasło „KotlinaKlodzka2017?!” jest nie do złamania, a ściślej, jego złamanie zajęłoby przestępcom od kilkudziesięciu do kilkuset lat. |
| 2. Używajmy programów chroniących nasze urządzenia przed atakami. Może to być nawet domyślny bezpłatny program, który mamy wraz z systemem operacyjnym. Ważne, aby był włączony i codziennie aktualizowany (automatycznie). |
| 3. Uważajmy na reklamy oraz na różnego rodzaju ankiety i ogólnodostępne bardzo atrakcyjne oferty pracy. Nie podawajmy żadnych danych osobowych ani informacji finansowych. |
| 4. Bądźmy uważni - dokładnie czytajmy i sprawdzajmy adresy URL. Zamiast działać odruchowo, zachowujmy dystans do wszelkiego rodzaju linków i załączników w mailach - nie klikajmy w nie bez zastanowienia. |
| 5. Włączmy usługę ostrzegającą przed próbą wyłudzenia kredytów na nasze konto. |
