Przeszedłeś niedawno jakiś zabieg albo badanie typu gastroskopia? Zrobiłeś tatuaż, zaciąłeś się cudzą maszynka przy goleniu albo często zmieniasz partnerów seksualnych? Jeśli tak, to nie możesz być honorowym dawcą krwi, przynajmniej przez 6 miesięcy.
Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa we Wrocławiu wystartowało właśnie z nową kampanią: „Zdrowy Dawca – Bezpieczny Pacjent”. To pierwsza tego typu kampania RCKiK, prawdopodobnie pierwsza w kraju. O co w niej chodzi? Założeniem kampanii jest pokazanie niebezpieczeństwa, jakim jest przetoczenie potencjalnie zakażonej krwi lub jej składników.
Chcą się zbadać za darmo
– Niestety, rocznie trafia do nas wiele osób, których celem nie jest oddanie krwi dla potrzebujących, ale bezpłatne zdiagnozowanie się. A to poważny problem i duże zagrożenie dla pacjentów – przyznają pracownicy RCKiK. Tym bardziej że aż 30 procent dawców to tzw. dawcy pierwszorazowi, którzy już więcej mogą się nie pojawić.
– Mamy wrażenie, że część osób przychodzi do nas, aby zrobić sobie dzień wolny w pracy lub urwać się z uczelni. Nie do końca są świadome tego, co robią – potwierdza Małgorzata Szymczyk-Nóżka, zastępca dyrektora ds. medycznych w RCKiK we Wrocławiu. I podkreśla, że Centrum Krwiodawstwa nie jest miejscem wykonywania testów na obecność wirusów (np. HIV, wirusów zapalenia wątroby typu C lub B ), lecz jednostką, która ma dostarczyć zdrową krew do ratowania zdrowia lub życia innym.
Tymczasem tylko w ostatnim roku z powodu wykrycia różnych zakażeń zdyskwalifikowano krew około 80 dawców. Krew dawców sprawdzana jest głównie pod kątem wirusów, a wśród bakterii badana tylko pod kątem kiły. W przypadku wykrycia w krwi zakażenia którymś z wymienionych wirusów lub kiły RCKiK musi powiadomić taką osobę.
Lekarz trochę jak detektyw
Zanim jednak kandydat na dawcę odda krew, musi wypełnić kwestionariusz i przejść badanie lekarskie. – Podczas wywiadu lekarze starają się wychwycić osoby, które nie powinny zostać dawcami z różnych względów, np. nadużywają alkoholu czy środków psychotropowych, albo coś ukrywają odnośnie do stanu zdrowia, ale nie zawsze się to udaje – podkreśla Małgorzata Szymczyk-Nóżka.
Zwraca uwagę, że pomimo coraz dokładniejszych testów i badań krwi wykonywanych krwiodawcom istnieje, tzw. okienko diagnostyczne, czyli przedział czasu, w którym osoba może zakażać innych już po kilkudziesięciu godzinach od zakażenia, a ono jeszcze nie jest wykrywane w badaniach laboratoryjnych. Jest bardzo niewielkie, ale jednak niebezpieczeństwo, że taka krew może trafić do chorej osoby.
Stąd wziął się pomysł kampanii, w której przedstawiciele Centrum apelują do potencjalnych dawców, podejrzewających, że mogą być zakażeni, o rozsądek i samodzielną selekcję.
Eliza Głowicka
