Naukowcy zamierzają zebrać informację na temat ok. 10 procent mężczyzn urodzonych w 2003 roku przy okazji badań przed komisjami wojskowymi, na które muszą się zgłosić wszyscy. Obejmują one całą Polskę, mieszkańców metropolii, mniejszych miast i wsi.
Cechy biologiczne, czyli inaczej wzrost, masa oraz ogólna kondycja, są optymalnym odbiciem sytuacji społecznej i ekonomicznej społeczeństwa – mówi prof. Sławomir Kozieł z Zakładu Antropologii PAN we Wrocławiu. – Uzyskanie dane porównamy z wynikami badań 19-latków z lat 60., 80. i 90. oraz z roku 2001 i roku 2010.
Uczony wyjaśnia: - Od lat 60., a nawet 80. sytuacja ekonomiczna w Polsce znacznie się poprawiła. Nastolatkowie są wyżsi niż ich rówieśnicy przed pięćdziesięcioma laty, bo są lepiej odżywieni, poprawił się poziom higieny i opieki lekarskiej.
Wpływ na cechy biologiczne mają także m.in. pochodzenie społeczne, miejsce zamieszkania.
- Chociaż to ostatnie ma coraz mniejszy wpływ na rozwój dzieci. Po pierwsze, poprawiła się jakość higieny na wsi. Po drugie, na wsiach też już działają te same sieci handlowe, co w miastach, co wpływa na jakość i pochodzenia jedzenia. Po trzecie, przez ostatnią dekadę na wieś przeprowadziło się wielu dotychczasowych mieszczan, i to zamożniejszych, to też powoduje zanik różnic w jakości życia między mieszkańcami wsi i miast – wylicza prof. Sławomir Kozieł.
Przybywa otyłej młodzieży
Naukowcy przewidują, że pewne zjawiska zauważone przed kilkunastoma lat jeszcze się pogłębią. Dotyczy to np. masy ciała.
– Poziom BMI, czy stosunku masy do wzrostu, rośnie. Kilkadziesiąt lat temu otyłość obserwowano u ułamka populacji 19-latków, a ostatnie analizy oceniły, że dotyczy ona około 6 procent współczesnych nastolatków, a nadwaga kilka razy większej grupy – mówi wrocławski antropolog.
Wyniki badań mają dać odpowiedź na pytanie o różnice między grupami społecznymi. Dzieci z domów inteligenckich lepiej rosną niż z domów robotniczych, czy rodziców z niższym wykształceniem.
Prof. Sławomir Kozieł: - W poprzednich badaniach dotyczących Polski te różnice były wyraźne. Na przykład, w Skandynawii rozwarstwienie społeczne nie jest tak duże. Tam z kolei zmiany wynikają z dużej liczby imigrantów.
Interesujące będą także dane dotyczące 19-latków z rodzin na stałe żyjących poza Polską. To dzisiaj spora grupa młodzieży.
Badania zaplanowano na wiosnę 2022 roku w całej Polsce. Przeprowadzą je naukowcy z Zakładu Antropologii Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda Polskiej Akademii Nauk oraz Uniwersytetu Warszawskiego. Na ich realizację Narodowe Centrum Nauki przeznaczyło grant w wysokości ponad 268 tys. zł.
