Za początek kinematografii w Breslau uważa się pokaz wynalazku braci Lumière 7 września 1896 roku w Sali Konzerthaus przy dzisiejszej ul. Piłsudskiego. Nowy wynalazek wzbudził niemałą sensację. W ciągu trzech miesięcy pokazów krótkometrażowe filmiki obejrzało ponad 90 tysięcy widzów, co stanowiło niemal ćwierć ówczesnej populacji miasta.
Filmik braci Lumière nakręcony we Wrocławiu w 1896 roku:
Oglądanie filmów szybko stało się w mieście popularną rozrywką. Bilety do kina były tańsze niż do teatru, a miejsc gdzie można je obejrzeć, przybywało w lawinowym tempie. W 1907 roku w Breslau było 7 kin, a 6 lat później już 23.
Początkowo oglądano najczęściej krótkie filmy na różnorodne tematy. Nieme, nierzadko z akompaniamentem pianisty lub nawet orkiestry kameralnej. Na początku XX wieku w trakcie seansu wolno było jeść, pić alkohol i palić tytoń, co dodatkowo odróżniało ten typ rozrywki od spektakli teatralnych.
Niektóre z przebojów kinowych tamtych lat możemy obejrzeć dziś na YouTube. Mnie udało się wyszperać np. pełną wersję „Nosferatu” F.W. Murnau z 1922 roku.
Liczba kin w Breslau rosła mimo kryzysu gospodarczego i zawirowań wojennych. W 1942 roku było ich aż 37. Zmieniał się także repertuar. W trakcie I wojny światowej oraz po dojściu do władzy narodowych socjalistów, w kinach pojawiało się coraz więcej filmów propagandowych. Ostatni seans miał podobno odbyć się 21 stycznia 1945, już po ogłoszeniu ewakuacji ludności cywilnej z miasta.
W przypadku większości kin w tamtego okresu, nie zachowały się niestety żadne zdjęcia. Ale nawet te, które są, dają nam pewne wyobrażenie, jak mogło to wyglądać. Do niektórych kin wchodziło się przez bramę kamienicy. Ale były także obiekty duże i nowoczesne, dla których wznoszono całe budynki, takie jak Kino Deli (w jego miejscu znajdują się dziś Arkady Wrocławskie) na 1100 miejsc. Zresztą – zobaczcie sami. Znaleźliśmy zdjęcia tych kin:
- Kino Festspielhaus przy dzisiejszej ulicy Bolesława Prusa 32, późniejsze Kino Lalka
- Kino Beh przy ulicy Henryka Brodatego 17
- Kino Scala przy ul. Św. Mikołaja 27
- Kino Deli, znajdujące się w miejscu Arkad Wrocławskich
- Kino Gloria-Palast przy ulicy Świdnickiej 16
- Kino Palast-Theater przy ulicy Świdnickiej 44
- Kino Capitol, znajdujące się w miejscu Teatru Muzycznego Capitol
- Kino Tauentzien-Theater przy dzisiejszym placu Kościuszki
- Budynek loży masońskiej przekształcony na kino Rex Film Palast – późniejsze Kino Lwów przy dzisiejszej al. gen. Józefa Hallera 15
