Wojna w Ukrainie zmieniła nasze postrzeganie świata. Wrocław od początku mocno zaangażował się w pomoc humanitarną. Jakie działania podjęto do tej pory?
Bartłomiej Świerczewski, dyrektor Departamentu Spraw Społecznych UMW: – Otworzyliśmy punkty, w których zbieramy, a następnie pakujemy i wysyłamy na wschód dary: żywność, koce czy środki higieniczne. Z tych miejsc mogą także korzystać uchodźcy, aby za darmo zaopatrzyć się w najbardziej potrzebne produkty. Koordynujemy współpracę z naszymi miastami partnerskimi. Uruchamiamy kolejne miejsca noclegowe – były terminal lotniska, obiekty szkolne, sportowe, jak np. Hala Orbita. Wreszcie koordynujemy działania pomocowe organizacji pozarządowych, Centrów Aktywności Lokalnych, instytucji kultury. Jesteśmy w stałym kontakcie z radami osiedli. Większość aktywności pomocowych na Dworcu Głównym także dzieje się przy naszym współudziale lub wprost jest realizowana przez nas. Chcemy wypracować spójny system, który pozwoli najefektywniej pomagać uchodźcom.
W jaki sposób Wrocław zamierza poradzić sobie z narastającą falą takich osób?- Częścią uchodźców zaopiekowała się już społeczność ukraińska, która w liczbie ponad 100 tys. osób żyła w naszym mieście już przed wybuchem wojny. To przeważnie rodziny, bliscy, przyjaciele. Dla tych, którzy na takie wsparcie nie mogą liczyć, w porozumieniu z wojewodą, zapewniamy miejsca noclegowe. Na Dworcu Głównym PKP działa pierwsza linia pomocy. Z niej korzystają chyba wszyscy przybywający do Wrocławia tak pociągami, jak i autobusami czy komunikacją prywatną. Sporo uchodźców traktuje Wrocław jako punkt przesiadkowy. To dla nich mamy zabezpieczone kilkaset miejsc noclegowych na dworcu i ul. Gwarnej.Dla pozostałych stopniowo udostępniamy kolejne punkty noclegowe, mamy ich przygotowanych kilka tysięcy, a zajętych obecnie jest ok. 2000. Mamy jeszcze bufor. We współpracy z wojewodą, z wykorzystaniem m.in. autobusów MPK już teraz relokujemy grupy do innych miast na Dolnym Śląsku, jak np. Karpacz czy Lewin Kłodzki. Współpracujemy też z miastami partnerskimi. Jednak Wrocław, jak każda inna miejscowość, ma swoje granice wyporności, o czym musimy pamiętać. Bartłomiej Świerczewski, dyrektor Departamentu Spraw Społecznych UMW, fot. Redakcja www.wroclaw.plCo stanowi największą trudność - skala migracji czy brak klarownych procedur rządowych?- Wszystko ma znaczenie. Skala migracji jest ogromna. W Polsce w ciągu dwóch tygodni znalazło się 1,5 mln uchodźców. Ta liczba wciąż rośnie. Brak procedur i rozwiązań systemowych też oczywiście boli, ale musimy pamiętać, że mamy do czynienia z wyzwaniem bez precedensu. Formalnie akcję udzielania pomocy uchodźcom na Dolnym Śląsku koordynuje wojewoda dolnośląski, czyli przedstawiciel administracji rządowej, ale oczywiście angażujemy się w pomoc maksymalnie - zarówno Urząd Miejski Wrocławia jak i wszystkie miejskie instytucje. Podobnie jak NGO i oddolnie angażujący się wrocławianie.Jeśli chodzi o wspomnianą współpracę rząd-samorząd pewne tematy musimy wspólnie wypracować, bo sytuacja jest bardzo dynamiczna. Choćby sprawy związane z finansowaniem tej pomocy. Na początku konfliktu przekazano nam, że na nocującego uchodźcę rekompensata dla miejsc noclegowych z wyżywieniem będzie wynosić 100-120 zł, a teraz mówi się o 40 zł. W samorządowych budżetach, co oczywiste, nie zapisaliśmy na ten rok pieniędzy związanych z pomocą uchodźcom, ani środków, które zaraz będą potrzebne - na inwestycję w rozbudowę bazy edukacyjnej, opiekuńczej czy medycznej. To wszystko przed nami, dlatego tak ważna jest dobra współpraca między wszystkimi instytucjami. Bo razem możemy więcej.W pierwszych dniach przyjazdu uchodźców pomoc na Dworcu Głównym była udzielana zbyt późno i w zbyt małym zakresie...- Wrocławski magistrat od razu był gotowy, aby tej pomocy udzielać. W miejskiej Galerii BWA na dworcu uruchomiliśmy miejsca noclegowe. W filii Miejskiej Biblioteki Publicznej stworzyliśmy punkt dla mam i dzieci. Kilka minut od dworca uruchomiliśmy dodatkowych ok. 100 miejsc noclegowych w miejskim obiekcie sportowym. Ma on za zadanie odciążanie dworca w nocy, będąc miejscem odpoczynku dla osób, które chcą jechać dalej.
Towarzystwo Pomocy św. Brata Alberta pierze koce i pościele, pod którymi śpią uchodźcy. Zapewniamy także ciepłe posiłki dla każdego potrzebującego. W punkcie recepcyjnym wojewody uruchomiliśmy stałe, 24-godzinne dyżury urzędników, którzy pomagają w znalezieniu miejsca do spania. Koordynujemy znaczną część busów i autobusów, które relokują uchodźców. Jesteśmy także w trakcie rozmów z oddolnym wolontariatem, aby wesprzeć jego działania. Na dworcu są także przedstawiciele Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego, wspieramy się wzajemnie w działaniach z Fundacją Ukraina.
Olbrzymią rolę w pomocy Ukraińcom odgrywają także wolontariusze i wrocławskie NGO-sy.- W pomoc zaangażowało się już tysiące wolontariuszy i duża część wrocławskich organizacji pozarządowych. Na jednej zmianie na dworcu działa ok. 70 osób. Ci ludzie udzielają informacji, prowadzą z peronów do punktu informacyjnego, pomagają w zakupie biletów. Do niedawna wydawali także posiłki i inne potrzebne uchodźcom rzeczy. Ale musimy też myśleć długofalowo. Oddolny wolontariat zgłasza nam że jest zmęczony, potrzebuje wsparcia i koordynacji. Rozmawiamy z wolontariuszami o tym, jak możemy pomóc. Ale pamiętajmy, że mnóstwo dzieje się też poza dworcem. Pełną parą pracują Fundacja Ukraina, Sektor 3, Tratwa, Caritas. W działania włączają się parafie, instytucje kultury, CAL-e, a nawet niektóre rady osiedli. Cały czas, w różnych miejscach potrzeba kolejnych rąk do pracy i zaangażowania osób dobrej woli. Zachęcamy, aby takie sieci wsparcia tworzyć też lokalnie - osiedlowo.
Jak ocenia pan rządową specustawę o pomocy uchodźcom z Ukrainy?- Żaden samorząd nie założył w swoim budżecie wydatków na rzecz uchodźców. Nikt z nas nie planował, że do Polski w ciągu dwóch tygodni trafi ponad 1,5 mln osób - głównie kobiety i dzieci. Zgodnie z planowanymi przepisami to właśnie my mamy wziąć na siebie wypłatę świadczeń socjalnych, nadawania numerów PESEL, zapewnić edukację, zadbać o integrację. Część środków ma być refundowana przez państwo, ale nie wszystkie. Jak miasto może najszybciej i najlepiej pomóc uchodźcom? Powinniśmy ich aktywizować. Nie damy jednak rady sami. Potrzebujemy wsparcia NGOsów, dodatkowych środków i dostosowanych przepisów.Chcemy zaopiekować się dziećmi, żeby matki mogły podjąć pracę. Jasne, możemy zbudować nowe żłobki. Ale to będzie dużo kosztowało i długo potrwa. Zwiększmy więc obecnie obowiązujące limity dzieci na jednego opiekuna w żłobkach. Tym prostym rozwiązaniem zapewniamy miejsca dla kilkuset dzieci. Kolejna rzecz, urząd i jego jednostki to też miejsca pracy. Czy nie możemy zatrudnić pracowników w sferze np. pomocy społecznej? Brakuje nam tam ludzi. A pamiętajmy, że naszymi podopiecznymi staną się ludzie z Ukrainy a mamy problemy z pozyskaniem pracowników ze znajomością tego języka.Co zatem stoi na przeszkodzie?- Przepisy. Owszem, wolno nam będzie zatrudnić w placówce opiekuńczej pracownika z Ukrainy, ale musi on zdać egzamin z języka polskiego na bardzo wysokim poziomie. Przecież tego nie da się zrobić w kilka miesięcy. Tu trzeba zmienić prawo.
Ile dzieci ukraińskich uchodźców już przyjął Wrocław?
– Do szkół i przedszkoli od początku wojny zgłoszonych zostało ok. 1500 dzieci z Ukrainy. Już wcześniej przebywało w nich ok. 4500. To były dzieci migrantów, którzy mieszkają we Wrocławiu od kilku lat. Wrocławskie szkoły i przedszkola są otwarte na pomoc młodym Ukraińcom. Od lat w naszych placówkach funkcjonuje kilkadziesiąt klas przygotowawczych. Na miejscu są opiekunowie, pedagodzy mówiący w języku ukraińskim i rosyjskim. Ukraińskie dzieci mają też zapewnioną pomoc psychologiczną. Uruchomiliśmy specjalne świetlice w 7 placówkach i bezpłatne dodatkowe lekcje języka polskiego. Cały czas pamiętamy, że przyjmujemy dzieci które mogą mieć traumatyczne przeżycia wojenne. Musimy być gotowi, aby im pomóc.
A co z kulturą?
– Instytucje kultury tak modyfikują programy, aby nasi goście z Ukrainy mogli z nich korzystać. Tej oferty będzie z czasem coraz więcej. Podobnie działają CAL-e, prowadzone przez wrocławskie NGO-sy.
Jak widzi pan najbliższą przyszłość?
– Państwo musi być bardziej aktywne albo przekazać więcej kompetencji i środków samorządom. Musimy współpracować: samorządy, organy państwowe, organizacje pozarządowe. Tylko wówczas wyjdziemy z tej sytuacji wzmocnieni. Przed nami mnóstwo pracy i trudnych decyzji.
Rozmawiał Bartosz Moch
Posłuchaj podcastu
Bądź na bieżąco z Wrocławiem!
Kliknij „obserwuj”, aby wiedzieć, co dzieje się we Wrocławiu.
Najciekawsze wiadomości z www.wroclaw.pl znajdziesz w Google News!
Powrót na portal wroclaw.pl
