Żeby wjechać z Ukrainy do Polski, wystarczy jakikolwiek dokument – paszport wewnętrzny, paszport zagraniczny czy dowód osobisty. Warto mieć przy sobie również akt urodzenia dzieci podróżujących z nami czy dokumentację medyczną. Ale nawet jeśli ktoś nie ma żadnego z tych dokumentów, przekroczy granicę. Będzie jednak musiał dopełnić formalności we wskazanym terminie.
Granicę można przekroczyć, posługując się kilkoma dokumentami. Są to:
- Paszport biometryczny, który pozwala na ruch bezwizowy (termin do 90 dni).
- Wiza krajowa lub wiza Schengen (termin zgodny ze wskazaną w niej datą).
- Karta pobytu (termin zawarty w tym dokumencie).
- Zezwolenie na pobyt czasowy, stały lub pobyt rezydenta długoterminowego UE (zgodnie z zawartym w nim terminem).
- Wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej. Można go złożyć na przejściu granicznym (ważny do czasu rozpoznania sprawy).
- Zgoda komendanta Straży Granicznej, która jest udzielana w czasie przekraczania granicy (ważna do 15 dni).
Dwie ostatnie możliwości są przeznaczone właśnie dla tych, którzy nie mają niezbędnych dokumentów. Wiążą się z tym pewne ograniczenia. Osoba, która złoży wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, przez 6 miesięcy nie może podjąć pracy w Polsce. W takiej sytuacji wnioskodawca jest skierowany do ośrodka recepcyjnego, w którym przechodzi badania lekarskie.
Do takiego ośrodka udają się również ci, którzy wjechali do Polski na innej podstawie i potrzebują odpoczynku lub miejsca, w którym zaplanują dalsze działania. Tam czekają na ich: tymczasowe zakwaterowanie, ciepły posiłek i napój, podstawowa opieka medyczna oraz miejsce na odpoczynek. Tam też mogą otrzymać wszelkie informacje niezbędne do podjęcia kolejnych kroków.
Z kolei ci, którzy wjechali do Polski na podstawie zgody komendanta Straży Granicznej, mogą tu przebywać do 15 dni. Przed upływem tego terminu muszą zgłosić się do najbliższego urzędu wojewódzkiego lub dowolnej placówki Straży Granicznej, by zalegalizować swój pobyt.
Jeżeli natomiast ktoś nie ma miejsca, do którego mógłby się w Polsce udać, może otrzymać skierowanie do ośrodka pobytowego dla uchodźców.
Przekraczając polską granicę, można zabrać ze sobą zwierzęta. Psy, koty i fretki powyżej 8. tygodnia życia muszą mieć wszczepiony mikrochip oraz dokument potwierdzający wykonanie szczepienia przeciwko wściekliźnie nie starszy niż 12 miesięcy.
Osoby posiadające ważną wizę, paszport biometryczny, kartę pobytu albo takie, które wjechały tu na podstawie ruchu bezwizowego, mogą podróżować do innych państw strefy Schengen (choćby do Niemiec), ale nie na dłużej niż 90 dni.
Natomiast ci, którzy nie posiadają paszportu biometrycznego lub nie są obywatelami Ukrainy, muszą mieć wizę Schengen. Można się o nią ubiegać np. w niemieckich placówkach dyplomatycznych w Polsce.
Szansy na takie swobodne podróżowanie z Polski do innych państw UE nie mają osoby nieposiadające zagranicznego dokumentu podróży. W podobnej sytuacji są ci, którzy złożyli wniosek o udzielenie im ochrony międzynarodowej. Takie osoby muszą pozostać w Polsce do czasu zakończenia procedury, a ich paszport trafia na ten czas do urzędowego depozytu.
Maciej Sas (stan na 21 grudnia 2022 roku)
