Kpt. Marek Gwóźdź z Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych we Wrocławiu wyjaśnia:
Substancje chemiczne
Mogą mieć charakter gazu, ciała stałego lub cieczy. Mają bardzo szerokie spektrum efektów i w większości przypadków są śmiertelnym zagrożeniem. Wiele substancji jest palnych, wybuchowych i może mieć działanie toksyczne oraz żrące. Szczególną ostrożność powinieneś zachować w przypadku kontaktu z substancjami gazowymi – w zależności od ich charakteru, mogą płożyć się po ziemi lub unosić.
Co zrobić w razie kontaktu z niebezpieczną substancją chemiczną?
- Zakryj nos i usta.
- Jak najszybciej opuść skażony obszar.
- Poruszaj się w kierunku prostopadłym do wiatru.
- Cały czas chroń drogi oddechowe i skórę.
- Po powrocie ze skażonego terenu weź prysznic i załóż czyste ubrania. Brudne ubrania zapakuj do plastikowego worka i wynieś poza miejsce swojego przebywania.
- Jeżeli jesteś w budynku, uszczelnij okna, drzwi i wywietrzniki.
- Nie wychodź bez powodu na zewnątrz.
- Zostań w budynku. Zamknij okna, drzwi i wyłącz wentylatory i klimatyzatory.
Substancje biologiczne
Skażenie wiąże się z kontaktem z bakteriami, wirusami, grzybami, pasożytami i toksynami. Do infekcji dochodzi głównie przez drogi oddechowe, przewód pokarmowy, oczy oraz kontakt z podrażnioną skórą. Czasem może skończyć się śmiercią.
Jeśli wiesz lub podejrzewasz, że doszło do skażenia biologicznego:
- jak najszybciej opuść skażony obszar;
- chroń drogi oddechowe i skórę - jeżeli istnieje podejrzenie kontaktu z niebezpiecznymi substancjami biologicznymi, maska ochronna może ograniczyć ryzyko zarażenia;
- dezynfekuj ręce i dbaj o higienę;
- weź prysznic i załóż czyste ubrania. Brudne ubrania zapakuj do plastikowego worka i wynieś poza miejsce swojego przebywania;
- zostań w budynku. Zamknij okna, drzwi i wyłącz wentylatory i klimatyzatory.
Substancje radiologiczne i jądrowe
Promieniowanie jądrowe może uszkadzać strukturę genów oraz powodować choroby nowotworowe. Szczególnie niebezpieczne jest wdychanie skażonego powietrza lub spożycie napromieniowanej żywności.
Aby ochronić się przed promieniowaniem, warto ukryć się w piwnicy lub pomieszczeniu z możliwie grubymi ścianami – każdy centymetr dodatkowej ochrony powoduje, że promieniowanie słabnie.
Co robić, jeżeli doszło do uwolnienia substancji niebezpiecznych?
- Wejdź do najbliższego budynku, aby uniknąć napromieniowania. Jeżeli to możliwe, schroń się w piwnicy, schronie, parkingu podziemnym lub metrze. Odsuń się od ścian zewnętrznych.
- Jeżeli wracasz ze skażonego terenu, weź prysznic i załóż czyste ubrania. Brudne ubrania zapakuj do plastikowego worka i wynieś poza miejsce przebywania.
- Nie jedz i nie pij niczego, co mogło być narażone na działanie promieniowania.
- Zostań w budynku. Zamknij okna, drzwi i wyłącz wentylatory i klimatyzatory.
- Korzystaj z telefonu tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
- Opanuj emocje i nie panikuj - ograniczysz niepotrzebne zużycie powietrza w zamkniętym pomieszczeniu.
- Słuchaj komunikatów służb oraz mediów i stosuj się do zaleceń.
- Pozostań wewnątrz przynajmniej przez 24 godziny, chyba że służby udzielą innych instrukcji.
Brak prądu
Awarie prądu są zwykle usuwane w ciągu kilku godzin. W sytuacji kryzysowej dostęp do elektryczności może być jednak ograniczony przez wiele dni.
Jak przygotować się na przerwę w dostępie do energii elektrycznej?
- Zapewnij sobie wcześniej alternatywne źródło zasilania - agregat prądotwórczy oraz rezerwa paliwa zapewnią długotrwały dostęp do prądu. W przypadku ewakuacji niezwykle przydatny będzie naładowany powerbank oraz ładowarka samochodowa.
- Ogranicz korzystanie z telefonu komórkowego - wyłącz wi-fi, pakiet danych, uruchom tryb energooszczędny.
- Stwórz listę najpotrzebniejszych rzeczy zasilanych energią elektryczną i przygotuj zestaw pasujących do nich baterii.
- Pamiętaj o przygotowaniu radia zasilanego bateriami.
- Przygotuj latarkę, świece, zapałki, zapalniczkę, apteczkę oraz zapasy jedzenia, które nie wymagają prądu do przygotowania.
- Zabezpiecz odpowiednią ilość gotówki, która pomoże ci przetrwać pierwsze dni (bankomaty mogą nie działać!).
- Grill ogrodowy może pomóc w przygotowaniu potraw i służyć jako awaryjne palenisko.
Poradnik przygotowany we współpracy z Rządowym Centrum Bezpieczeństwa
