Wiosną i latem na wypad do Twardogóry (ok. 50 km od Wrocławia) i w jej okolice najlepiej wybrać się na rowerze. Dojechać na nim da się w zasadzie do każdego zakątka tej gminy. Można ją turystycznie przemierzać z powodzeniem i pieszo, dojeżdzając koleją lub samochodem, choć nie da się ukryć, że kierowcy nie zawsze są zachwyceni jazdą po tamtejszych drogach…
Twardogóra pamięta czasy panowania pierwszych Piastów, gdy jako osada targowa tkwiła na szlaku handlowym między Wrocławiem a Poznaniem. Nazwa osady (prawa miejskie dostała w 1293 r. od księcia Henryk III Głogowskiego) to, wg legendy, pokłosie najazdu Tatarów na ziemie śląskie w 1241 r. Miejscowi stawili im bowiem zdecydowanie „twardy opór”. Początkowo Twarda Góra (za czasów pruskich Festenberg), oficjalnie Twardogórą została 12 listopada 1946 r.
Więcej historycznych faktów dotyczących miasta zaczerpniesz „na szybko” z tego miejsca.
Rynek w Twardogórze
Prawie każda miejscowość gminy Twardogóra (łącznie 12 914 mieszkańców wg stanu na koniec ub. roku) położona jest wśród lasów, więc nie powinny dziwić „leśne” nazwy, jakie tam się napotyka – np. Dąbrowa, Bukowinka, Grabowno. Rozpościera się w powiecie oleśnickim, wśród Wzgórz Twardogórskich, które są fragmentem Wzgórz Trzebnickich, bogatych w doliny strumieni, głazy narzutowe, wzniesienia i obniżenia. Taki najbardziej urozmaicony teren znajdziemy między Golą Wielką a Chełstowem.
Na piechotę i rowerem…
…da się przemierzyć okolice Twardogóry specjalnie wytyczonymi szlakami. „Na nogach” najlepiej poruszać się po niebieskim (Grabowno Wielkie, dworzec PKP) – Grabowno Małe – Leśne Domy – Twardogóra – Wesółka – Goszcz – Domasławice – Poręby – Możdżanów – Milicz) i żółtym (Twardogóra PKP – Sądrożyce – Chełstów – Most Piecha – Moszyce – Twardogóra PKP).
Rowerem wyprawa uda się na szlaku: czerwonym (Twardogóra, dworzec PKP – Trzy Chałupy – Olszówka – Kuźnia Goszczańska – Nowa Wieś Goszczańska – Świniary – Drągów – Goszcz – Troska – Gola Wielka – Chełstów – Drogoszowice – Kolonia Sosnówka – Sosnówka – Sądrożyce – Twardogóra), zielonym (Twardogóra – Moszyce – Gola Wielka – Goszcz – Szczodrak – Wesółka – Twardogóra), niebieskim (Korona Kocich Gór – na odcinku gminy Twardogóra) i szlakiem Bocianich Gniazd (nieoznakowany). Dokładny opis szklaków i mapy ich przebiegu znajdziesz tutaj.
Na przykład, szlak czerwony, którego trasa zatacza pętlę wokół Twardogóry, biegnie w większości drogami leśnymi i polnymi, częściowo po dość mocno pofalowanym terenie Wzgórz Twardogórskich, zielony zaś obejmuje miejsca najciekawsze pod względem poznawczym.
Ścieżka spacerowa nad Skorynią
Ciekawe przystanki
No właśnie, co warto zobaczyć podczas zwiedzania gminy? W Twardogórze na pewno: rynek – z niesymetrycznie położonym ratuszem i budynkami z XVIII i XIX w., poddany rewitalizacji w 2008 r.; barokowy pałac, który był siedzibą właścicieli dóbr twardogórskich i goszczańskich, a powstał na fundamentach budowli obronnej z XV w. Wokół pałacu znajduje się park z zabytkową bramą wjazdową, a na ścieżce spacerowo-rekreacyjnej – posąg Herkulesa; bazylikę mniejszą, czyli kościół parafialny pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych, wzniesiony w latach 1874-1876 r. z surowej cegły na istniejących już starych fundamentach, oraz kościół św. Trójcy, zbudowany z muru pruskiego, kilka lat temu wyremontowany, obecnie jest miejscem kameralnych wydarzeń kulturalnych (jest też „laureatem” konkursu ogłaszanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zabytek zadbany”).
Barokowy pałac w Twardogórze
W Goszczu należy zwiedzić zespół pałacowo-parkowy, a w zasadzie jego ruiny, stanowiące zabytek I grupy. Pierwszy pałac wybudowano w latach 1730-1740 na miejscu XII-wiecznego zamku, ale zniszczył go pożar. W latach 1749-1755 powstawał nowy pałac i aż do stycznia 1945 r. należał do rodziny Reichenbachów. Potem zajęły go wojska sowieckie, a następnie oddano go w zarząd miejscowej administracji. W wigilię Bożego Narodzenia w 1947 r. spłonął.
Niezwykle urokliwy jest drewniany kościółek św. Idziego w Chełstowie, wzniesiony po 1666 r. na miejscu starszego, pochodzącego z XVI w., z dachem krytym gontem i cennymi drewnianymi polichromowanymi rzeźbami, datowanymi na ok. 1400 r.
Ruiny pałacu w Goszczu
W Grabownie Małym jest natomiast kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, jeden z nielicznych na Dolnym śląsku drewniany kościół o cechach gotyckich, wybudowany w 1655 r., z XIX-wiecznym neorenesansowym wnętrzem i m.in. neogotyckim drewnianym ołtarzem głównym.
Pełny opis ciekawych obiektów twardogórskiej gminy znajdziesz tutaj.
Z ciekawostek należy odnotować prywatny zbiór fragmentów muru berlińskiego, zgromadzony w Sosnówce przez Ludwika Waseckiego, lekarza i kolekcjonera dzieł sztuki.
Mur berliński w Sosnówceźródło: Wratislaviae Amici dolny-slask.org.pl
Wokół przyrody, sportu i rozrywki
Gmina Twardogóra swoją północną częścią wcina się w Park Krajobrazowy „Dolina Baryczy”, na jej terenie znajdują się także rezerwat Torfowisko koło Grabowna Wielkiego, rezerwat w okolicach Goli Wielkiej oraz użytek ekologiczny „Leśne stawki” koło Goszcza.
Wzgórza Twardogórskie rozsiadły się w dorzeczu Odry i jej dopływów: Baryczy i Widawy. W Twardogórze „rządzi” zaś rzeka Skorynia. W Dolinie Baryczy co krok można trafić na jakiś staw – zwłaszcza w okolicy Droździęcina (Grabek, Drozd Mały, Drozd Duży, Pelagia, Amalia i Zakrzewo), a w nich pływa mnóstwo karpi. To bowiem część „włości” Stawów Milickich. Gęste lasy na terenie gminy to także raj dla grzybiarzy i amatorów jagód.
Gmina Twardogóra - widok z lotu ptaka
Na stosunkowo niewielkim gminnym terenie można też całkiem dobrze „wyżyć się” sportowo. Tamtejszy Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji dysponuje bowiem przez cały rok nader bogatą ofertą np. zajęć stałych, jak aerobik, joga czy nordic walking. Chętni mogą spróbować swoich sił w marszach na orientację, biegach ulicznych, rozgrywkach w siatkówkę i halową piłkę nożną oraz w wyścigach kolarskich. Jest tor dla rolkarzy, tartanowa bieżnia, korty tenisowe, siłownie, strzelnice sportowe oraz ścieżki spacerowo-rekreacyjne. Sportowa infrastruktura to także miejski stadion, boiska wielofunkcyjne, hala sportowo-widowiskowa, kąpielisko otwarte i lodowisko. Przyjeżdżając na krótki wypoczynek indywidualnie, można skorzystać z wypożyczalni rowerów, kajaków oraz roweru wodnego. Większe, zorganizowane grupy mogą zaś liczyć na aktywny wypoczynek m.in. w parku linowym oraz na boiskach sportowych oferowanych przez Campus Domasławice.
Wśród obiektów sportowych gminy są też korty tenisowe
Co prawda, Twardogóra „sportem stoi”, ale czasami i zaśpiewać i potańczyć też lubi. Każdego roku w czerwcu, podczas Dni Twardogóry (najbliższa impreza 7-8.06) występują między innymi znani i lubiani artyści polskiej estrady (do tej pory m.in. Kazik, Bracia, Golec Orkiestra, Leszcze). Popularne są także rozrywkowe pikniki w różnych miejscowościach, festiwal orkiestr dętych czy rodzinne zawody taneczne (kolejna impreza z tego cyklu 14 czerwca).
O wszystkim, czego jeszcze możesz spodziewać się po Twardogórze i jej okolicach, wyczytasz na tej stronie.
MaWi
Zdjęcia: pl.twardogora.pl
