Zobacz, jak wyglądał Ostrów Tumski w XIII wieku [FILM]

Kameralna wystawa to doskonałe uwieńczenie kilkuletniego remontu świątyni. Jej autorzy prezentują dzieje kaplicy, której historia sięga głębokiego średniowiecza, w którym na Śląsku panowali Piastowie.

W piwnicy kościoła św. Marcina obejrzymy bowiem zabytki i repliki przedmiotów związanych z zamkiem piastowskim na wrocławskim Ostrowie Tumskim, film pokazujący tę wyspę w XIII wieku i zmiany zachodzące na niej w kolejnych stuleciach oraz makietę samego kościoła św. Marcina, który niegdyś był zamkową kaplicą.

Paweł Rajski ze Śląskiego Studia Architektury, które stworzyło wystawę, absolwent Wydziału Architektury, opowiada w artykule serwisu Politechniki Wrocławskiej: - To obiekt jedyny w swoim rodzaju. Nie ma drugiej takiej kaplicy w Polsce. Kaplice z emporą możemy obejrzeć na przykład na zamku w Raciborzu czy zamku królewskim w Lublinie, ale są to budowle dużo prostsze od tej wrocławskiej, architektonicznie znacznie mniej wyrafinowane.

Zamkowa kaplica, jej rozmach, miała być przejawem królewskich ambicji Henryka IV Probusa. Miała kilka kondygnacji, połączenie układu centralnego z prezbiterium oraz emporę na trzeciej kondygnacji. Obiegała ona całe wnętrze budowli, a dzięki murowanym łącznikom można było przechodzić do pozostałych gmachów zamku bez schodzenia na poziom dziedzińca.

Kształt kaplicy przybliżają nie tylko prezentowane na wystawie wizualizacje, ale także makieta w skali 1:50 przygotowana przez doktorantki z Wydziału Architektury – Annę Chodkowską i Marię Czarnecką oraz studentów PWr, którzy zajęli się wydrukowaniem kilku elementów na drukarce 3D.

- Świątynia nigdy nie została ukończona, ale nasza makieta pokazuje, jak wyglądałaby, gdyby plany księcia się powiodły – opowiada Maria Czarnecka. – Jego nagła śmierć w 1290 r. sprawiła, że prace przy świątyni przerwano. Na naszej makiecie przy kaplicy stoi średniowieczny dźwig, co symbolizuje, że budowa jeszcze się toczy.

Czytaj więcej o Zamku Piastów na Ostrowie Tumskim

Przygotowanie makiety wymagało głębokiej analizy, jak kaplica mogła wyglądać. Nie zachowały się żadne średniowieczne rysunki czy plany. W czasie drugiej wojny światowej została niemal w całości zniszczona. Odbudowano ją w końcówce lat 50. XX wieku, ale w bardzo zmienionej formie.

Ostrów z puzzli

Prace archeologów i architektów, którzy zajmowali się jej rekonstrukcją kojarzą się z układaniem skomplikowanych puzzli. Konstrukcję, wymiary, układ okien, ich wielkość i ozdoby to wypadkowa analiz budowli z tamtego okresu, które ocalały do dzisiaj w niezmienionej formie. Poza tym badacze brali pod uwagę rozmiary zachowanych elementów oryginalnej średniowiecznej budowli. Ich wielkość, kształt, przeznaczenie były punktem wyjścia do odtworzenia większych części kaplicy.

– Rekonstruowanie Ostrowa Tumskiego w XIII wieku i czasach późniejszych jest trochę jak zabawa w puzzle – opowiada obrazowo Paweł Rajski. – Mamy pewien wycinek informacji, jakieś odkrycie archeologiczne i próbujemy je dopasować do wiedzy na temat rozwiązań architektonicznych z tamtego okresu i do innych dotychczasowych ustaleń na temat tego miejsca.

Pokazywany na wystawie film o Ostrowie Tumskim jest jedyną okazją obejrzenia zmian w tym niezwykle ważnym dla Wrocławia miejscu na przestrzeni kilku wieków.

Ekspozycja prezentuje także zabytki znalezione na wrocławskim zamku w trakcie badań archeologicznych i zamówione specjalnie na wystawę repliki przedmiotów związanych z kulturą rycerską. Ich opisy przygotowali studenci z Koła Naukowego Historii Architektury ArcHist z W1. Zabytki wypożyczono czasowo m.in. z Muzeum Archeologicznego, Arsenału, Muzeum Militariów, Archiwum Państwowego we Wrocławiu i w Brzegu.

Stworzenie wystawy było możliwe dzięki dotacji z Polskiej Grupy Energetycznej. Ekspozycję można oglądać do czerwca.

Więcej o wystawie w kościele św. Marcina TUTAJ

Ekspozycja jest dostępna bezpłatnie od poniedziałku do piątku w godz. od 9 do 15.

Pwr/w