Polskie Startupy 2021. Raport

Tomasz Snażyk, prezes Fundacji Startup Poland podkreśla, że to już kolejny rok, kiedy swój raport wydają w warunkach trwającej pandemii COVID-19. Jednak tym razem nie jest to temat dominujący, a odpowiedzi ankietowanych startupowców pokazują, że pandemia – w przeważającej części – nie wpłynęła na ich biznes ani pozytywnie, ani negatywnie.

Polskie startupy są przede wszystkim dojrzalsze – już ponad połowa z analizowanych firm działa do dwóch lat, a 18% nawet dłużej – od 5 do 10 lat. Jeśli chodzi o wiek samych założycieli, badania przeprowadzone w poprzednich latach pokazywały, że i tutaj królowała dojrzałość.

– W tegorocznym badaniu tendencja odnośnie do wieku founderów wydaje się odwrotna niż w latach poprzednich. Przybyło założycieli z najmłodszego pokolenia – odsetek takich, którzy zakładali swój startup w wieku 20-30 lat wzrósł z 28 proc. w 2020 r. aż do 37 proc. obecnie – dodaje Tomasz Snażyk.

Z kolei, jeśli chodzi o specjalizacje polskich startupów, to najczęściej, bo ponad jedna piąta z nich (22 proc.) wskazuje na AI (sztuczną inteligencję) i machine learning (uczenie maszynowe). Nieco mniej (18 proc.) wybrało „e-commerce”. Trzecie miejsce zajął termin medtech (13 proc.), czyli usługi z obszaru medycyny i zdrowia. Niemal identyczny odsetek (12 proc.) wskazał słowa „edukacja” oraz „analityka, research tools, business inteligence”. Czytaj także: Startup Wrocław - aktualności, finansowanie, przestrzenie. 

Ankieterzy tegorocznego badania sprawdzili, w których regionach Polski founderzy rejestrują najwięcej startupów. Dominuje przede wszystkim Mazowsze – co trzeci polski startup jest zarejestrowany właśnie w województwie mazowieckim (ponad 32%). W  dalszej kolejności plasuje się kilka regionów, w których znajdują się inne największe metropolie – województwa: dolnośląskie z  Wrocławiem (ponad 9%), małopolskie z Krakowem (8,7%), wielkopolskie z  Poznaniem (7,3%) i śląskie z aglomeracją górnośląską (6,9%). W zestawieniu najgorzej wypadają województwa: kujawsko-pomorskie, opolskie i zachodniopomorskie. Czytaj także: Driven by intelligence na Made in Wroclaw 2021. Made in Wrocław od 2017 roku pokazuje, jak i dzięki komu rozwija się wrocławski biznes. 

W kontekście regionów, z których pochodzą innowacyjne pomysły polskich przedsiębiorców, trzeba powiedzieć, że chociaż dominuje województwo mazowieckie (32%), to w innych miejscach w Polsce udział startupów jest stosunkowo zrównoważony. Warto podkreślić, że startupy znad Wisły myślą też o ekspansji zagranicznej – niemal osiem na dziesięć z nich planuje wejść na nowe rynki zagraniczne w ciągu najbliższego roku (78 proc.). Zdecydowanie pierwszoplanowym kierunkiem ekspansji zagranicznej rozważanym przez krajowe startupy jest rynek unijny – aż 85 proc. ankietowanych wskazało taką odpowiedź. Drugim priorytetowym rynkiem są Stany Zjednoczone i Kanada (53 proc.).

W ramach „Poland Prize” po założeniu działalności w Polsce startupy korzystały z działań soft-landingu, wsparcia ekspertów i mentorów oraz miały do dyspozycji grant, służący finansowaniu rozwoju ich produktu. Pomimo trudnego okresu pandemii działalność w Polsce kontynuuje ponad 80% startupów, które brały udział w programie, a zdecydowana większość z nich planuje skomercjalizować swój produkt w ciągu najbliższych dwóch lat.

Analizując profil polskich startupów, widać, że dominują modele SaaS (40%) oraz B2B Enterprise (36%), uzyskując zdecydowaną przewagę nad B2C (20%). To silnie łączy się z preferencjami zarówno polskich, jak i europejskich funduszy VC. Efekty widać w liczbach – rynek venture capital notuje w Polsce rekordy.

Istotnie, w przypadku finansowania zewnętrznego najwięcej startupów (30 proc.) wskazuje na krajowe fundusze VC. Tym samym odwrócił się trend widoczny w poprzednim kwartale, kiedy to przede wszystkim fundusze zagraniczne wiodły prym. Podobny odsetek startupów (28 proc.) otrzymał finansowy zastrzyk od krajowego anioła biznesu, a niemal co czwarty (23 proc.) skorzystał ze wsparcia krajowego akceleratora. Taki sam odsetek ankietowanych wskazał na dofinansowanie otrzymane od NCBR. Jednak wciąż najwięcej polskich startupów (73 proc.) bazuje na środkach własnych founderów.

Istotne z punktu widzenia startupów są bariery regulacyjne – dla większości największą pozostaje nadmierna biurokracja – na ten aspekt zwraca uwagę aż 69 proc. ankietowanych. Innym, ważnym czynnikiem blokującym rozwój sektora startupów są częste zmiany przepisów – ten problem wskazuje więcej niż połowa startupów (55 proc.). Prawie co drugi startup zwraca uwagę na fakt, że zachęty inwestycyjne w segmencie młodych firm technologicznych są niewystarczające (46 proc.).

– Środowisko startupowe już od lat upomina się o ulgi podatkowe dla inwestorów. Przykłady, że jest to niezbędne, widać gołym okiem. Nie bez powodu tyle świetnych startupów powstaje w Stanach Zjednoczonych, gdzie dostęp do kapitału jest od lat bardzo łatwy. Naturalną cechą startupowych pomysłów jest zwiększone ryzyko niepowodzenia takiej inwestycji. Zachęty, np. w postaci ulgi podatkowej mogłyby znacząco pomóc w tej kwestii – ocenia Tomasz Snażyk.

Ministerstwo Finansów prowadzi prace nad wprowadzeniem takiego rozwiązania w ramach Polskiego Ładu – plan zakłada, że inwestor, który chce pomnożyć swoje środki poprzez wejście z własnym kapitałem do startupu, będzie mógł skorzystać z ulgi w wysokości 50 proc. kwoty całej inwestycji. Sumę tę odliczy od swojego dochodu, w maksymalnej wysokości 250 tys. zł.

Startup Poland – niezależny polski think tank technologiczny i organizacja pozarządowa, której celem jest budowanie świadomości potencjału startupów w środowisku administracji publicznej oraz uczestniczenie w procesach legislacyjnych jako głos społeczności polskich startupów.

PFR Ventures – spółka zarządzająca funduszami funduszy, które wspólnie z inwestorami prywatnymi, aniołami biznesu i korporacjami inwestuje w fundusze Venture Capital oraz Private Equity. Celem PFR Ventures jest zasilenie tym kapitałem polskich, innowacyjnych przedsiębiorstw na różnych etapach rozwoju. PFR Ventures posiada obecnie w swoim portfelu ponad 50 funduszy, które dokonały ponad 400 inwestycji.

PARP – jest zaangażowana w realizację krajowych i międzynarodowych przedsięwzięć, finansowanych ze środków funduszy strukturalnych, budżetu państwa oraz programów wieloletnich Komisji Europejskiej. PARP bierze aktywny udział w tworzeniu i efektywnym wdrażaniu polityki państwa w zakresie przedsiębiorczości, innowacyjności i adaptacyjności kadr, dążąc do przekształcenia się w kluczową instytucję odpowiedzialną za tworzenie otoczenia wspierającego przedsiębiorców. Zgodnie z zasadą „Think Small First” – „MSP przede wszystkim" wszystkie działania Agencji są realizowane ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb sektora MSP.

FSP/jr