We Wrocławiu kręcili filmy najwięksi – Wajda, Polański, Has. Wytwórnia Filmów Fabularnych świętuje 70-lecie

Zamiast CeTA wraca Wytwórnia Filmów Fabularnych

Od 1 stycznia w budynku na Wystawowej 1 nie ma już Centrum Technologii Audiowizualnych (nazwa była w użyciu od 2011 do 2023 roku). Instytucja wróciła bowiem do starej, doskonale znanej i rozpoznawalnej wśród kinomaniaków nazwy – Wytwórnia Filmów Fabularnych. 

Wytwórnia Filmów Fabularnych jest niezwykle ważnym miejscem w historii polskiego kina, zrealizowano w niej jedne z najważniejszych produkcji rodzimej kinematografii, co sprawia, że jest powszechnie rozpoznawana, pozytywnie kojarzona, dobrze wspominana. Z pewnością więc nazwa ta brzmi dumnie, tym bardziej cieszymy się, że do niej wracamy.

dr Robert Banasiak, dyr. WFF w rozmowie dla wroclaw.pl

Dyrektor Banasiak przypomina, że to właśnie we Wrocławiu i istniejącej tu od 1954 roku Wytwórni swoje debiutanckie filmy pełnometrażowe realizowali uznani polscy reżyserzy, m.in. Andrzej Wajda („Pokolenie” 1955 r.), Wojciech Jerzy Has („Pętla” 1957 r.) czy Kazimierz Kutz („Krzyż Walecznych” 1959 r.).

Potem chętnie wracali do stolicy Dolnego Śląska z kolejnymi projektami. Wystarczy przypomnieć realizowany przede wszystkim we wrocławskich plenerach wybitny „Popiół i diament” Andrzeja Wajdy, czy uwielbiany przez Martina Scorsese (zapłacił za jego cyfrową rekonstrukcję) „Pamiętnik znaleziony w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa. 

We wrocławskiej wytwórni dostępne były nie tylko atelier, ale też miejsca noclegowe, więc ekipa mogła schodzić na plan filmowy, próbować sceny do późnych godzin. Wytwórnia słynęła też ze znakomitego zaplecza kateringowego, bo dyrektor Marceli Nowak, dawny łódzki restaurator, bardzo dbał o podniebienie artystów wiedząc, że jakoś musi konkurować z wytwórnią łódzką.

prof. Krzysztof Kornacki, historyk kina, autor książki Popiół i diament Andrzeja Wajdy

Prawie 500 produkcji, filmów i seriali w Wytwórni Filmów Fabularnych

Przez niemal 60 lat w WFF zrealizowano prawie 500 produkcji, filmów i seriali, w tym takie legendarne tytuły jak: „Popiół i diament” Andrzeja Wajdy z niezapomnianą kreacją Zbyszka Cybulskiego, kultowa komediowa trylogia „Sami swoi” Sylwestra Chęcińskiego, „Rękopis znaleziony w Saragossie” i „Lalka” Wojciecha Jerzego Hasa, „Na srebrnym globie” Andrzeja Żuławskiego, „Kobieta samotna” Agnieszki Holland, „Giuseppe w Warszawie” Stanisława Lenartowicza czy „Czterej pancerni i pies” Konrada Nałęckiego.

70-lecie Wytwórni Filmów Fabularnych – jak świętowano

W piątek 9 lutego było odsłonięcie kolejnej pamiątkowej tablicy (po tych, jakie mają Zbyszek Cybulski, Stanisław Lenartowicz, Wojciech Jerzy Has) na elewacji budynku – tym razem poświęconej właśnie samej Wytwórni i informującej, że działa ona w tym miejscu już od 1954 r.

Odsłaniali wspólnie – dyrektor WFF Robert Banasiak i jedni z najstarszych pracowników Wytwórni – Henryk Tas i Tadeusz Kondziela.

Podczas oficjalnej części czytano list od Ministra Kultury – Bartłomieja Sienkiewicza, głos zabrali m.in. dawny prezydent Wrocławia, a obecnie poseł Bogdan Zdrojewski, przewodniczący sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz reżyserzy – Krzysztof Zanussi, Marek Piestrak, Janusz Zaorski, Radosław Piwowarski, Jan Jakub Kolski, Wiesław Saniewski i Waldemar Krzystek – wspominali czasy pracy w Wytwórni i realizowane filmy.

Wokalistka Melika zaśpiewała utwory z produkcji tworzonych w WFF m.in. „Balladę o pancernych” („Deszcze niespokojne”), był jubileuszowy tort, a potem rozmowy, wspomnienia, wspólne zdjęcia.

Wśród znamienitych gości byli m.in. wybitny, wielokrotnie nagradzany scenograf Allan Starski, laureat Oscara za scenografię do „Listy Schindlera” Stevena Spielberga.

Obchody jubileuszu 70-lecia Wytwórni Filmów Fabularnych we Wrocławiu potrwają cały rok. Planowane są m.in. pokazy filmowe, przypominające jedne z najlepszych filmów realizowanych w WFF. Więcej szczegółów poznamy już niedługo.

Przewodnik po Wytwórni Filmów Fabularnych- jakie skarby kryje

• kilkumetrowe lustro zajmujące prawie całą ścianę (w 1964 roku było potrzebne do efektów specjalnych w „Rękopisie znalezionym w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa)
• obraz, który Zbyszek Cybulski dość nieudolnie „malował” w komedii „Giuseppe w Warszawie” Stanisława Lenartowicza
• dwa kostiumy z „Rękopisu znalezionego w Saragossie”, w którym Cybulski zagrał kapitana gwardii walońskiej Alfonsa van Wordena

• unikatowe kostiumy do tajemniczego i nieukończonego filmu „Na srebrnym globie” Andrzeja Żuławskiego. Wiele z nich było tkanych ręcznie, a projektantka Magda Tesławska zadbała o to, by każdy był farbowany i wykonany z niezwykłą precyzją

• lektyka, w której Donna Inez Moro (czyli Jadwiga Has) przybywała do parku Buen Retiro (czyli wrocławskiej Pergoli) w „Rękopisie znalezionym w Saragossie”

• popiersia Adolfa Hitlera, stare rowery, oryginalna broń z filmu „Na srebrnym globie”, piracka drewniana noga, sporo porcelany, butelki wszelkich kształtów i rozmiarów. Z wielu rzeczy wciąż regularnie się korzysta
• pasiaki, które wykorzystano na planie „Listy Schindlera” Stevena Spielberga.

Wytwórnia Filmów Fabularnych we wspomnieniach Henryka Tasa

Pan Henryk to jeden z pracowników seniorów Wytwórni Filmów Fabularnych, w której pracuje 68 lat (od 1956 roku)! To elektryk i pasjonat kina. Człowiek legenda! Poznał wszystkich, których poznać trzeba i warto.

Naprawiał legendarny motocykl Zbyszkowi Cybulskiemu, widział zakochanego Marka Hłaskę, grał w siatkówkę z Kazimierzem Kutzem i uprosił Igę Cembrzyńską, by zaśpiewała o pierwszej w nocy dla całej ekipy.

Urodzony pod Lwowem, od lat sercem wrocławianin, bo tu zakochał się nie tylko w mieście, przede wszystkim w filmie. – Robię to, co lubię, a jak się robi to, co się lubi, wtedy człowiek jest szczęśliwy  – podkreślał Henryk Tas w rozmowie dla wroclaw.pl.  

W 2021 roku odszedł związany przez lata z Wytwórnią Filmów Fabularnych fotosista Stefan Kurzyp, który pracował na wielu filmowych planach. Zaprzyjaźnił się ze Zbyszkiem Cybulskim i miał od niego pozwolenie na fotografowanie.

Wytwórnia Filmów Fabularnych – muzyka z filmów na kolekcjonerskich płytach

Dzięki temu, że zaczęto porządkować taśmy z muzyką do filmów i seriali, jakie niegdyś powstawały w Wytwórni Filmów Fabularnych, okazało się, że światło dzienne ujrzały prawdziwe perełki. Nagrania zdigitalizowała i wydała na płytach oraz w wersji cyfrowej firma GAD Records. Pierwszym tytułem z kolekcji był krążek ze ścieżką dźwiękową z serialu „Czterej pancerni i pies”.

Potem ukazały się płyty z muzyką do filmów Stanisława Lenartowicza – „Giuseppe w Warszawie” i „Cała naprzód” (autorstwa Wojciecha Kilara), Kazimierza Kutza – „Skok” (napisana przez Adama Sławińskiego), Juliana Dziedziny – „Mam tu swój dom” i Włodzimierza Haupe – „Ubranie prawie nowe” (skomponowana przez Krzysztofa Komedę), Andrzeja Jerzego Piotrowskiego – „Wielki układ” (spod pióra Andrzeja Korzyńskiego) i Marka Piwowskiego – „Przepraszam, czy tu biją” (autorstwa Piotra Figla). 

Sensacją na skalę światową była ścieżka dźwiękowa Andrzeja Korzyńskiego do „Diabła” Andrzeja Żuławskiego. Płyta się błyskawicznie wyprzedała, pytali o nią fani z całego globu. 

Filmy kręcone w Wytwórni Filmów Fabularnych we Wrocławiu

• 1954: Pokolenie, reż. Andrzej Wajda
• 1955: Irena do domu!, reż. Jan Fethke
• 1956: Zimowy zmierzch, reż. Stanisław Lenartowicz
• 1958: Ósmy dzień tygodnia, reż. Aleksander Ford
• 1958: Popiół i diament, reż. Andrzej Wajda
• 1958: Pigułki dla Aurelii, reż. Stanisław Lenartowicz
• 1960: Nikt nie woła, reż. Kazimierz Kutz
• 1961: Nóż w wodzie, reż. Roman Polański
• 1962: Pamiętnik pani Hanki, reż. Stanisław Lenartowicz
• 1963: Giuseppe w Warszawie, reż. Stanisław Lenartowicz
• 1964: Rękopis znaleziony w Saragossie, reż. Wojciech Jerzy Has
• 1965: Salto, reż. Tadeusz Konwicki
• 1967: Sami swoi, reż. Sylwester Chęciński
• 1968: Lalka reż. Wojciech Jerzy Has
• 1970: Lokis. Rękopis profesora Wittembacha, reż. Janusz Majewski
• 1974: Nie ma mocnych, reż. Sylwester Chęciński
• 1975: Hazardziści, reż. Mieczysław Waśkowski
• 1976: Blizna, reż. Krzysztof Kieślowski
• 1976: Przepraszam, czy tu biją?, reż. Marek Piwowski
• 1978: Test pilota Pirxa, reż. Marek Piestrak
• 1978: Szpital przemienienia, reż. Edward Żebrowski
• 1978: Wodzirej, reż. Feliks Falk
• 1979: Zmory, reż. Wojciech Marczewski
• 1980: Grzeszny żywot Franciszka Buły, reż. Janusz Kidawa
• 1981: Dreszcze, reż. Wojciech Marczewski
• 1981: Kobieta samotna, reż. Agnieszka Holland
• 1982: Wielki Szu, reż. Sylwester Chęciński
• 1984: Yesterday, reż. Radosław Piwowarski
• 1985: Och, Karol, reż. Roman Załuski
• 1987: Na srebrnym globie, reż. Andrzej Żuławski
• 1988: Pan Kleks w kosmosie, reż. Krzysztof Gradowski
• 1993: Jańcio Wodnik, reż. Jan Jakub Kolski
• 2007: Nightwatching, reż. Peter Greenaway