Winnice wokół Wrocławia: Wzgórza Trzebnickie, Dolina Baryczy, masyw Ślęży

Swoisty powrót do korzeni

Dolny Śląsk to region z najstarszymi tradycjami winiarskimi w kraju oraz doskonałymi warunkami klimatycznymi do uprawy winorośli, która pojawiała się na tych terenach już w XIII wieku.

Olbrzymią rolę odegrał zakon cystersów sprowadzone na Dolny Śląsk w XII wieku. Cystersi zakładali winnice i stawy rybne, budowali młyny, browary i tkalnie. Okolice Wrocławia i Świdnicy były obsadzone winnymi krzewami, a produkowane tutaj wina cieszyły się tak dobrą sławą, że okresowo bywały nawet używane jako środek płatniczy.

Dolny Śląsk, Przedgórze Sudeckie, a w szczególności okolice Ślęży należą do najcieplejszych miejsc w Polsce.

Duża liczba dni ciepłych, długi okres wegetacyjny i stosunkowo łagodne zimy tworzą jedne z najbezpieczniejszych w naszym kraju warunków do uprawy winorośli. Urozmaicona topografia regionu – pagórkowate ukształtowanie terenu, różnorodność skał macierzystych wpływająca na mnogość rodzajów gleb pozwala na uprawę różnych odmian, w wielu lokalizacjach.

Winnice na Wzgórzach Trzebnickich

Wzgórza Trzebnickie to jeden z najstarszych udokumentowanych rejonów uprawy winorośli w Polsce.

Pierwsze wzmianki o winnicach funkcjonujących przy klasztorze cysterek w Trzebnicy pojawiają się już na początku XIII wieku.

Lessowe gleby oraz południowo- i południowo-zachodnie nachylenie stoków, zapewniające maksymalne nasłonecznienie i chroniące uprawy przed skutkami przygruntowych przymrozków sprawia, że Pasmo Wzgórz Trzebnickich to doskonałe miejsce do uprawy winorośli.

Winnica 55-100 na Wzgórzach Trzebnickich

Tomasz Pilawka, opiekun uprawy i pracownik wrocławskiego Uniwersytetu Przyrodniczego wspomina, że zamiłowanie do winiarstwa zrodziło się u niego już za czasów studenckich, gdy ze wspólnikiem, Dorianem Ziębą eksperymentowali z winogronami zbieranymi u dziadków w ogródku.

Ich marzeniem stało się założenie własnej winnicy. Założyli ją w 2015 roku na Wzgórzach Trzebnickich, terenie o wielowiekowej tradycji uprawy winorośli. Atutem lokalizacji jest wyjątkowy mikroklimat i najdłuższy okres wegetacyjny w Polsce. Kluczowe dla winorośli jest podłoże - warstwy ziemi, głazów, gliny a także piasków i lessu. 

Główne uprawiane tu szczepy to Musicali, Solaris, Regent. Właściciele organizują degustacje połączone z wizytą w winnicy, ilustrując tajemnice uprawy i produkcji tego trunku.

• adres: Rzep Otowice 17, 55-100 Trzebnica
• www. 55100.pl

Winnica Moderna

„Najlepszy muscaris jaki do tej pory powstał w Polsce” – tak o limitowanej edycji tego trunku z 2017 napisał prestiżowy magazyn Winicjatywa. Równie ciepło enolodzy z tego magazynu pisali o winie Johanniter.

Sama winnica założona została dwa lata wcześniej na Wzgórzach Trzebnickich, na dwóch działkach o łącznej pow. 2,4 ha w okolicach miejscowości Krakowiany. 

Lessowe podłoże i bardzo długi okres wegetacji oraz mikroklimat Wzgórz Trzebnickich sprawia, że oprócz Muscarisa i Johannitera doskonale udają się tu szczepy cabernet i chardonnay.

• adres: 55-095 Krakowiany
• www winnicamoderna.pl

Winnica Jadwiga

Nie tylko wyjątkowy w Polsce certyfikatem na wino mszalne, ale również wyróżnienia i medale z Enoexpo 2017, Hibernal PIWI w Sardicach 2018 czy otrzymany znak Najlepszego Smaku Dolnego Śląska w 2018 zdobią tę winnicę w paśmie Wzgórz Trzebnickich.

Pagórki są wręcz pocięte siecią szlaków rowerowych, a niedaleko winnicy przebiegała malownicza trasa kolejki wąskotorowej łączącej Wrocław z Trzebnicą. Sama nazwa winnicy nawiązuje do patronki tej ziemi, Św. Jadwigi Śląskiej, a logo winnicy bazuje na kształcie mitry książęcej.

Pomysł na taki sposób życia dojrzewał latami, niczym wino – właściciel „Jadwigi” Marek Janiak wspomina, jak rzucił pracę handlowca i wrócił do rodzinnych tradycji związanych z winiarstwem. Dwa lata przygotowywał ugór, przerobił przydomowe pomieszczenia gospodarcze i garaż w Ozorowicach by w 2016 r. zebrać pierwsze owoce swej pracy. Produkcja opiera się na pracy ręcznej.

Rosnące tu szczepy Rondo, Regent, Cabernet Cortis, Johanniter, Muscaris i Solaris można podziwiać podczas spaceru po winnicy zaś certyfikaty i nagrody – w samej winiarni. Można też umówić się na prezentację wytwarzanych win.

• adres: Jodłowa 73, 55-114 Ozorowice
• www www.winnicajadwiga.pl

Winnica L’Opera

W 2014 roku założyła ją tuż pod Trzebnicą Irmina Szpak. Zanim na południowo-wschodnich stokach Wzgórz Trzebnickich pojawiły się pierwsze sadzonki, jej włoscy przyjaciele, którzy pracują w branży winiarskiej, skrupulatnie przeanalizowali lokalizację, warunki klimatyczne i strukturę gleby.

Na pierwszym hektarze posadzono odmiany odporne na choroby, nie wymagające zatem stosowania fungicydów. Na drugim od 2018 rosną międzynarodowe odmiany winorośli. Dziś na w sumie 2 ha urokliwych wzniesień dojrzewa Merlot, Chardonnay, Bronner, Cabernet Cortis, Cabernet Cantor, Baron, Solaris, Helios, Solira.

Włoskie koneksje właścicielki winnicy zaowocowały również designem: butelki sprowadzane są z historycznej huty szkła Vetreria Etruska, logo to pentagram linii horyzontu Wzgórz Trzebnickich zaprojektowany przez włoskiego artystę.

• adres: ul. Milicka 19/2, 55-100 Trzebnica
• www.winnicalopera.pl

Winnice Wzgórz Trzebnickich

W zasadzie są dwie, ale pod jedną marką. Pierwsza powstała w 2008 roku w Węgrowie. Właściciel, Rafał Wesołowski, obsadził 40 arów kilkunastoma odmianami deserowymi oraz 6 odmianami przerobowymi, w tym Rondo i Regent. Rok później w odległych o 2 km od pierwszej powstała Winnica Jaksonowice.

Obecnie obie winnice zajmują powierzchnię 3,5 ha. Łącznie rośnie tutaj 15 tys. winorośli, głównie Pinot Noir, Pinot Gris, Reisling, Gewurztraminer, Chardonay.

Pierwsze wina z Winnicy Węgrów zostały wyprodukowane już w 2009 roku i natychmiast zyskały uznanie i bardzo dobre oceny w konkursach, Rondo Rose nagrodzone srebrnym medalem podczas Międzynarodowych Targów Wina EnoExpo 2011 oraz Blanc podczas EnoExpo 2013.

Każdego roku gospodarz zaprasza do udziału w jesiennym winobraniu oraz degustacji wyprodukowanych win, podczas których każdy może dokonać własnej oceny, porozmawiać i dowiedzieć się więcej o uprawie winorośli.

• adres: Rafał Wesołowski Węgrów 22A, 55-095 Mirków
• www

Winnice w Dolinie Baryczy

Winnica Anna

Na tzw. Piętnastym Wzgórzu – to nazwa używana przez właścicieli winnicy – w 2014 roku na 20 arach posadzone zostały pierwsze winorośle. Po 6 latach winnica Anna, położona pod Krośnicami w okolicy rezerwatu Stawy Milickie i Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy, rozrosła się do 2 hektarów, na których uprawiane są szczepy Cabernet Cortis, Rondo, Regent, Solaris i Johanniter.

Od roku winnica szczyci się licencją na produkcję wina mszalnego. Kryje się za tym m.in. wyśrubowana jakość świeżo wyciśniętego soku wykorzystywanego do produkcji wina i brak chemii oraz ulepszaczy. Tutejsze wina sygnowane są prestiżowym znakiem Dolina Baryczy Poleca.

W samej winnicy można miło spędzić czas na degustacji wina. A jeżeli ktoś chciałby zatrzymać się na dłużej, może tu przenocować.

• Adres: ul. Ogrodowa 9, 56-320 Krośnice
• www. www.winnicaanna-sadyprzerwa.pl

De Sas

Krajobraz przypomina austriacki Burgenland, jeden z najbardziej znanych regionów winiarskich – tak właściciele winnicy De Sas zachęcają do odwiedzin swoich upraw na 3 hektarach w Czeszycach, na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy.

Dziś w winnicy De Sas rośnie 7 szczepów winorośli, w największej ilości Gewuertztraminera, duży areał zajmuje Riesling, oprócz tego po kilka rzędów Regenta, Pinot Noir, Pinot Gris oraz Dornfeldera.

Od 2006 roku, kiedy powstała winnica, aż do 2009 winiarze eksperymentowali ze szczepami. Uznali ostatecznie, że te wymienione wyżej sprawdzają się najlepiej. Wybór ma gruntowną podbudowę naukową: właściciele De Sas ukończyli Technologię Winiarstwa na wrocławskim Uniwersytecie Przyrodniczym oraz kursy Wine and Spirit Education Trust.

• adres: Czeszyce 9A, 56-320, Krośnice
• www.winnicadesas.pl

Winnica Nina

Pierwsze nasadzenia w Radziądzu w 2013 roku. Na 0,5 ha winnicy rosną takie szczepy jak Riesling, Johanniter, Solaris, Muscaris, Pinot Noir, Regent, Monarch i Dornfoelder. Fascynują nas smaki, jakie możemy wydobyć z wina – twierdzą właściciele, którzy doskonalą swe umiejętności u najlepszych winiarzy w Gruzji i Mołdawii. Jak podkreślają, goście zwiedzający winnice i degustujący tutejsze trunki są mile widziani po uprzednim kontakcie telefonicznym

• adres: Piaskowa 35, 55-140 Radziądz
• facebook

Winnice wokół masywu Ślęży

Winnica Wino spod Ślęży

Właściciele kupili w 2013 roku pierwszy hektar ziemi w malowniczej okolicy w otulinie Ślężańskiego Parku Krajobrazowego. Dziś winnica rozrosła się do 2 hektarów, ale pierwsze nasadzenia pochodzą z 2015 r. i są to sprowadzony z Alzacji Gewurztraminer, oraz Riesling, Merlot i Solaris.

Jak twierdzą właściciele lokalizacja winnicy i nachylenie stoku pozwala na uprawę bardziej wymagających i szlachetnych odmian winorośli, ale także czarnej porzeczki. 

Oprócz klasycznych win czerwonych, różowych i białych wytwarza się tu wina porzeczkowe, miodowo-bzowe i z dodatkiem czerwonej róży oraz wino w typie porto, z nutą wiśni, jeżyn i wanilii.

Właściciele winnicy chętnie oprowadzają po niej i organizują degustacje, warto jednak wcześniej umówić się telefonicznie.

• adres: ul. Mirosławicka 22, 55-050 Michałowice
• www winospodslezy.pl

Winnica Świdnicka

Winnica powstała w 2004 r. w Makowicach pod Świdnicą, początkowo na 40 arach.

Po latach eksperymentów z odmianami winorośli, wyselekcjonowano ponad 100 różnych odmian. Dziś na 3,6 ha pagórków o różnych właściwościach gleby dojrzewają tak szlachetne szczepy jak np. Chardonay, Pinot Blanch, Piont Gris, Pinot Noir, Muskat, Oporto, Gewurztraminer, Rondo, Regent, Marshall Foch, Leon Milot, Riesling, Cabernet Dorsa. Ponad połowa nasadzonych winorośli to przepyszne odmiany deserowe.

Jedna z działek, położona na dużej stromiźnie, obsadzona została kaskadowo, co jest w Polsce rzadkością.

Tutaj, z 255 m n.p.m. roztacza się wspaniały widok nie tylko na panoramę Świdnicy, ale także na Masyw Ślęży, góry Sowie z Wielką Sową na pierwszym planie i góry Wałbrzyskie.

Od maja do października organizowane są degustacje wina, połączoną z opowieścią o powstawaniu wina i tajnikach uprawy winorośli.

• Adres: ul. Kraszowicka 23, 58-100 Świdnica
• www.winnicaswidnicka.pl

Winnica Otok

Winnica Otok swoją nazwę wzięła od góry (426 m. n.p.m.), na której zboczu jest usytuowana. W 2011 roku na południowej wystawie zbocza posadzono 2 tysiące krzewów (obecnie 6 tys.), główne odmiany: Auxerrois, Pinot Nor, Solaris oraz Ehrenfelser. Docelowo obsadzonych będzie około sześciu hektarów. W roku 2017 jedno z win otrzymało srebrny medal w VIII Ogólnopolskim Konkursie Win w Zielonej Górze.

Winnica leży w otulinie Książańskiego Parku Krajobrazowego, na górze Otok. Do trzeciego co do wielkości zamku w Polsce, Zamku Książ, pieszo dotrzemy z Otoku w około 45 minut. Szlakami obok winnicy dotrzeć można do Palmiarni w Lubiechowie czy przyrodniczo-geologicznego rezerwatu Jeziorka Daisy znajdującego się w odległości 2 km.

• adres: ul. Świętojańska 8/3, 58-100 Świdnica

Winnica Celtica

Winnica położona jest na wschodnich stokach Ślęży. To rodzinne przedsięwzięcie. Jak wyjaśnia właściciel, Przemysław Demków, inspiracją dla nazwy było najstarsze w Polsce miejsce związane z pobytem Celtów u stóp Magicznej Góry Ślęży.

Nazwy win nawiązują do tej tradycji – Merlin, Fionna, Boreasz, Arthan czy Rosslyn.

Ze zbiorów z 5300 krzewów (Gewurztraminer, Solaris, Regent, Merlot, Sauvignon Blanc, Pinot Noire, Riesling, Johanniter, Muscat) wytwarza się tu ok. 10000 butelek wina rocznie. Chlubą Celtiki jest wino owocowe markowe z czarnej porzeczki, które w 2016 r. zdobyło wyróżnienie w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów”.

Na degustacje zaadaptowano urokliwy, zabytkowy budynek Gazowni Miejskiej z początku XX wieku, pełniącej funkcję niewielkiego hoteliku, ale jest to możliwe również w samej winnicy.

• Adres: ul. Czysta 1, 55-050 Sobótka
• www: http://www.winosabat.pl/

Winnica Adoria

Na końcu Zachowic, na niewielkim wzniesieniu, równe rzędy winorośli widać już z daleka. Powstaje tam polskie wino z kalifornijską duszą.

W rolę polskiego winiarza wcielił się Mike Whitney z Kalifornii. W 2005 r. założył swoją winnicę. Podwrocławskie Zachowice wygrały w rywalizacji z 300 innymi lokalizacjami.  Whitney w porozumieniu z konsultantami z Oregon State University w USA, z uniwersytetu w Sienie w Toskanii, a także z ekspertami i dostawcami z Włoch, Niemiec, Francji, Portugalii zlecił przygotowanie projektu, założył winnicę i wybudował nowoczesną winiarnię.

Na 3 hektarach posadził odmiany Vitis vinifera: Chardonnay, Pinot Noir i Riesling, a także mniej znaną odmianę Bacchus. Te trzy gatunki wraz odmianą Bacchus - doskonałym lokalnym gatunkiem, który znaleźliśmy w winnicach z okolic Drezna – wspomina Mike Whitney. - Stworzenie winnicy i uprawa winorośli w kraju, w którym nie ma dobrej infrastruktury dla producentów wina jest niemałym wyzwaniem. Przy produkcji wina wykorzystuje najnowocześniejsze urządzenia i technologie, ale jego wina dojrzewają leżakując w dębowych beczkach.

Enoturyści przyjmowani są od poniedziałku do niedzieli, ale wcześniej lepiej uzgodnić termin.

• adres: Żurawia 33, 55-080 Zachowice
• www.winnicaadoria.pl

Winnica Christopher

Christopher – tak zwracali się do właściciela winnicy znajomi, gdy mieszkał kilkanaście lat na Bałkanach. Przede wszystkim zafascynowali go winem. Po powrocie do Polski Krzysztof Kozaczuk uznał, że tę pasję może przekształcić w styl swojego życia.

W 2014 roku na 11 arach na lekko pochylonego zbocza o ekspozycji południowozachodniej zasadził ok 300 krzewów winorośli. Obecnie to ponad 550 nasadzeń. Uprawia się tu cztery odmiany czerwone: regent, rondo, marechal foch, leon milot oraz dwie odmiany białe seyval blanc i bianca.

Wszystkie wina produkowane są metodą rzemieślniczą. Nasadzona winorośl to odmiany tzw. hybrydowe przystosowane do warunków naszego klimatu. W każdym kolorze wina dominują kupaże dobrane w odpowiedniej proporcji odmian a proporcje szczepów są tajemnicą producenta.

• adres: ul. Kombatantów 13, Jordanów Śląski
• www.winnicachristopher.pl

Winnica Katarzyna w Święta Katarzyna

Położona 9 kilometrów na południowy wschód od centrum Wrocławia.

Pierwsze szczepy winorośli posadzone zostały w 2003 r. Obecnie winnica na obszarze 0,5 ha ma nowe nasadzenia winorośli typu przerobowego, takie jak Regent, Rondo, Cabernet-cortis, Monarch, Solaris oraz Hibernal.

Wino z Winnicy Katarzyna oraz miód pitny Miodogroniec posiada certyfikat wina regionalnego, nadany przez stowarzyszenie Lider A4, co świadczy o wysokiej jakości trunków. 

• adres: ul. Główna 112a, 55-010 Święta Katarzyna

Winnice w dolinie Odry

Winnica Jaworek

W trakcie pobytu można skorzystać z atrakcji zwiedzania, podczas którego poznają historię miejsca, przybliżony zostanie proces produkcji wina od momentu zbioru owoców do wprowadzenia gotowego produktu do sprzedaży.

Pierwsze winogrona zebrano w 2003 r., tworząc debiutancki rocznik win: Riesling, Pinot Noir, Pinot Gris, Elbling.

W 2006 r. wina Jaworek włączone zostały przez Ministerstwo Rolnictwa na listę Produktów Tradycyjnych. Jako pierwsza winnica w Polsce w 2009 r. wprowadziła do oficjalnej sprzedaż rocznik 2008 – wina biały Feniks oraz różowy Pinot Noir Rose były polskim sprzedażowym debiutem.

W 2012 r. Winnice Jaworek i produkowane tu wina zostały wyróżnione certyfikatem Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego Dolny Śląsk, skupiającej producentów stosujących wysokiej jakości surowce oraz wytwarzających regionalne specjalności. Od 2015 r. Żółty Przewodnik Gault&Millau Polska rekomenduje wina Jaworek na liście 160 twórców najlepszych produktów regionalnych w całej Polsce.

Należą też do „Dolnośląskiego Szlaku Kulinarnego – Smaki Dolnego Śląska” promującego tradycyjne produkty oraz kulinaria regionu. 

• adres: ul. Kościuszki 48A, 55-330 Miękinia
• www: https://www.winnicejaworek.pl/