Czym charakteryzują się te niebezpieczne materiały w internecie? W jakim wieku dzieci po raz pierwszy mają styczność z pornografią? Jak często nastolatkowie oglądają patotreści? Jak rozmawiać z dziećmi, aby uświadomić im zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzystania z internetu? Na te pytania i nie tylko odpowiemy w poniższym artykule.
Zbadanie zawiłej sieci wyzwań związanych z łatwą dostępnością pornografii oraz innych niewłaściwych treści w internecie, szczególnie dla młodszych pokoleń, nie jest prostym zagadnieniem. Po pierwsze – coraz więcej badań wskazuje na zmiany w postrzeganiu relacji międzyludzkich przez osoby oglądające treści dla dorosłych.
Jak wynika z raportu NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy) „Nastolatki wobec pornografii cyfrowej”, czynności seksualne, do których przymuszono drugą osobę, widział w internecie prawie co trzeci 16-latek (29,8%) i co piąty (19,2%) badany w wieku 12-14 lat.
Niebezpieczeństwa związane z oglądaniem nieodpowiednich treści przez najmłodszych
Żyjemy w świecie, w którym nowe technologie pozwalają dzieciom i młodzieży poszerzać swoją wiedzę i rozwijać zainteresowania. Dzięki internetowi mają dostęp np. do native speakerów z całego świata, do stron poświęconych rozwijaniu ich zainteresowań czy podnoszenia kwalifikacji.
Ogromna moc sieci internetowej w zakresie edukacji czy rozwoju zainteresowań idzie w parze z jej potencjałem do nieumyślnego narażania nieletnich na treści, na które nie są gotowi psychicznie i emocjonalnie. Jednym z zagrożeń, na jakie mogą natrafić młodzi użytkownicy internetu, są patotreści, czyli różnego rodzaju materiały, które mogą wywoływać u odbiorców negatywne emocje lub promują niebezpieczne zachowania.
Tego typu przekazy przybierają różne formy – od zdjęć, przez filmy, po streamingi, ukazujące sprzeczne z normami społecznymi zachowania, np. przemoc fizyczną i psychiczną, poniżanie czy libacje alkoholowe.
Seksting, co to takiego
Innym, bardzo niebezpiecznym zjawiskiem, jest seksting. Na czym on polega? Na wysyłaniu innym osobom swoich intymnych zdjęć bądź filmów. Niestety coraz częściej zjawisko to jest akceptowalne wśród młodych użytkowników internetu.
Wg. raportu NASK „Nastolatki wobec pornografii cyfrowej”, co piąty z nich (18,6%) nie widzi nic złego w takim zachowaniu. Młodzi użytkownicy sieci nie zdają sobie sprawy, jakie to może nieść konsekwencje, a trzeba pamiętać o tym, że w internecie nic nie ginie. Więc zdjęcie, które teoretycznie miało trafić tylko do jednej osoby, nagle może być dostępne na publicznym profilu. Zjawisko to wiąże się często z hejtem ze strony rówieśników, ale także zastraszaniem czy szantażowaniem. Czy są więc jakieś przepisy, które regulują dostęp do niebezpieczych treści w internecie?
Regulacje prawne
Dostęp do cyfrowego świata daje dzieciom i młodzieży łatwiejszy sposób na zaspokojenie swojej ciekawości w różnych sferach – niestety także tych związanych z erotyką czy przemocą. Mechanizmy mające na celu weryfikację wieku osób odwiedzających strony z pornografią nie są w pełni skuteczne i nie powstrzymują nieletnich przed swobodnym korzystaniem z nich. Działalność portali z treściami dla dorosłych jest nadal w większości nieuregulowana przez systemy prawne państw na całym świecie.
W naszym kraju także trwają prace legislacyjne, których celem jest ograniczenie powszechnego dostępu do treści przeznaczonej dla dorosłych. Nie tylko organy państwowe, ale także różne instytucje starają się wspólnie wypracować takie rozwiązanie, które zabezpieczy młodszych użytkowników internetu przed dostępem do nieodpowiednich dla nich stron. Zanim jednak wprowadzone zostaną ogólne regulacje, rodzice czy opiekunowie powinni już teraz podejmować działania, które pomogą ochronić dzieci i młodzież przed niebezpiecznymi treściami w sieci.
Rozmawiaj i buduj zaufanie
Należy pamiętać o tym, że choć dzieci i młodzież mają dużą swobodę w korzystaniu z internetu i mediów społecznościowych, to warto z nimi rozmawiać i uświadamiać ich na temat niebezpieczeństw, jakie na nich czyhają w sieci.
Jak podaje raport NASK, jedynie 23,8% ankietowanych rozmawiało ze swoimi rodzicami o zjawisku pornografii w sieci, więc z pewnością jest to przestrzeń, którą należy zaopiekować.
- Rozmowa jest kluczowa – takie proste, a takie prawdziwe. Z drugiej strony rozmowa o seksie, intymności nie jest łatwa, więc nie dziwi fakt, że rodzice obawiają się poruszać tego tematu. Warto budować z dzieckiem relację opartą na wzajemnym zaufaniu oraz pokazać mu, że może zapytać dorosłych o dosłownie wszystko – dzięki czemu rozmowy na tzw. tematy tabu będą mniej krępujące. Niemniej bez uświadomienia dzieci o tym, czym jest pornografia i dlaczego należy unikać tego typu treści, one same tej wiedzy nie zdobędą.
- Blokada stron www – w ramach różnych usług u operatorów, rodzic może włączyć opcję, w której zablokowany zostanie dostęp do niewłaściwych dla dziecka czy nastolatka stron internetowych. To pozwoli- przynajmniej na jakiś czas – zahamować niewłaściwe zainteresowania.
- Wspólnie spędzony czas – jedną z podstawowych przyczyn dla których młodzież sięga po pornografię, jest nuda – dlatego ważne jest, aby wspierać dziecko w odkrywaniu różnych możliwości spędzania czasu wolnego, a najlepiej spędzać go rodzinnie. Dzięki temu też uczy się ono odpowiednich wzorców relacji międzyludzkich, zacieśnia więzi z rodzicami i rodzeństwem.
To tylko kilka prostych kroków, dzięki którym można ustrzec dzieci i młodzież przed pułapką nieodpowiednich treści w internecie. Podstawą jest więc edukacja i budowanie zaufania między dzieckiem a rodzicami.
Kampania edukacyjna „Pewni w sieci”
Kampania „Pewni w sieci” organizowana jest przez T-Mobile Polska, firmę technologiczną, która ma na swoim koncie już wiele działań w zakresie podnoszenia świadomości cyfrowej. W tym roku została ona objęta patronatem NASK i Ministerstwa Cyfryzacji.
Akcja ma zasięg ogólnopolski i skierowana jest do wszystkich, niezależnie od wieku czy umiejętności. W odcinkach z ekspertami różnych obszarów cyberbezpieczeństwa edukuje ona na temat zagrożeń, z którymi możemy się spotkać online oraz radzi, w jaki sposób się ich wystrzegać.
W ramach tegorocznej serii poruszonych zostanie sześć obszarów, tj. e-administracja, bezpieczne korzystanie ze smartfona, sztuczna inteligencja, sharenting, niebezpieczne treści dla dzieci oraz wspomniana w tym artykule cyfrowa higiena. Strona kampanii www.pewniwsieci.pl oferuje również artykuły eksperckie, które pomogą zgłębić temat bezpieczeństwa w sieci.
Źródło: Kampania Pewni w sieci T-Mobile
