Globalne ocieplenie klimatu stwarza nowe zagrożenia dla przyrody, w tym dla nietoperzy, których badania trwają od 1999 r. w ramach międzynarodowego programu badawczego koordynowanego przez Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu.
Nietoperze są chronione i pożyteczne i muszą się z problemem globalnego ocieplenia zmierzyć z naszą pomocą lub bez niej.
– W ostatnich latach zaobserwowaliśmy spore zmiany w liczebności różnych gatunków. Martwi nas spadek liczebności gatunków zimnolubnych, takich jak mopek zachodni, gacek brunatny i kompleksu gatunków: nocek wąsatek, rudy i Brandta – mówi dr Tomasz Kokurewicz z Instytutu Biologii Środowiskowej UPWr, który liczenie koordynuje.
Dr Kokurewicz podkreśla, że w zimie, podczas hibernacji, tempo metabolizmu nietoperza jest zależne od temperatury w jakiej przebywa – im wyższa, tym metabolizm szybszy.
– Jeśli nietoperz powinien mieć optymalnie 3 stopnie, a ma 9, to szybciej zużywa zgromadzony tłuszcz, który na pewno nie wystarczy mu do wiosny. Co wtedy? Mamy już pewne dane, mówiące o tym, że liczebność np. mopka rośnie w małych obiektach na powierzchni ziemi, czyli nietoperze przenoszą się tam, gdzie jest chłodniej – dodaje.
Dlatego kolejny już raz tematem wiodącym liczenia jest wpływ globalnego ocieplenia klimatu na przyrodę, w szczególności na nietoperze, które są jak barometr zmian klimatycznych.
– Mają jednego, w wyjątkowych sytuacjach dwa młode w roku, są więc bardzo wrażliwe na wszelkie zmiany warunków zewnętrznych, nie są w stanie przystosować się do nich wystarczająco szybko. Na podstawie zmian ich liczebności możemy zatem wnioskować o stanie środowiska. I to nie tylko o wzroście temperatury – podkreśla dr Tomasz Kokurewicz z Uniwersytetu Przyrodniczego.
Kto liczy nietoperze pod Międzyrzeczem i jak?
W liczeniu nietoperzy wezmą udział chiropterolodzy z całego świata – z Belgii, Bośni i Hercegowiny, Gruzji, Holandii, Irlandii, Niemiec, Serbii, Ukrainy, Wielkiej Brytanii i, rzecz jasna, z Polski (naukowcy i studenci Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Towarzystwo Ochrony Przyrody „NIETOPEREK” – pozarządowa organizacja non-profit założona przez chiropterologów i miłośników nietoperzy z Wrocławia w celu wspomagania badań i ochrony nietoperzy).
Aby policzyć nietoperze naukowcy zejdą do bunkrów (w piątek) i systemu podziemnych korytarzy Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (w sobotę), który wynosi 32 km i przez osiem godzin będą liczyć osobniki.
Ok. 40 naukowców podzieli się w 9 grup (po 4-6 osób każda) i policzy nietoperze na swoim odcinku, a potem wyniki zostaną zsumowane.
Operacja jest wymagająca, bo mamy 12 gatunków nietoperzy, liczebność jednych może wzrastać, innych spadać.
A nietoperze są liczone zarówno z naukowej ciekawości, jak i obowiązku monitoringu przyrodniczego (powstają raporty, na podstawie których ustalane są strategie ochrony poszczególnych gatunków i siedlisk).
