wroclaw.pl strona główna

WROCŁAW Międzynarodowy Kongres Psychologiczny za rok we Wrocławiu!

  1. wroclaw.pl
  2. Dla mieszkańca
  3. Aktualności
  4. Najgłośniejsze primaaprilisowe żarty

Dziś nie tylko Lany Poniedziałek, ale też prima aprilis, co po łacinie znaczy 1 kwietnia - dzień żartów i różnego rodzaju psikusów. Obyczaj ten znany był już w starożytności. W krajach anglojęzycznych nazywany „Dniem Głupców” (April Fools’ Day lub All Fools’ Day). W prima aprilis w mediach pojawiają się różnego rodzaju kawały. Przypominamy te najbardziej znane. 

Reklama

Prima aprilis - co to znaczy i skąd się wziął?

Prima aprilis, czyli po łacinie 1 kwietnia prawdopodobnie wywodzi się ze starożytności. Historycy mają kilka tropów. Jeden z nich nawiązuje do opowieści rodem ze starożytnej Grecji i Persefony, która w pierwszych dniach kwietnia została porwana do Hadesu. Jej matka Demeter (łac. Ceres) szukała córki w podziemiach, kierując się jej głosem, ale echo wprowadziło ją w błąd.

Według innych podań, źródłem prima aprilis jest rzymskie święto Veneralia, połączonego często ze świętem Fortuny Virilis i Cerialiami (święto ku czci Ceres), obchodzone 1 kwietnia. W tym dniu można było sobie do woli żartować i robić kawały. Mężczyźni przebierali się za kobiety i tańczyli na ulicach. Popularne były też komiczne występy.

Prima aprilis, czyli dzień żartów na świecie

Prawdopodobnie prima aprilis jako dzień kawałów zaczął być obchodzony 1 kwietnia najpierw we Francji. Miało to związek z wydarzeniem w 1564 r., kiedy to król Karol IX wprowadził reformę kalendarza - zmienił pierwszy dzień nowego roku z 1 kwietnia na 1 stycznia.

Do Polski prima aprilis dotarł z Europy Zachodniej w XVI wieku.

  • W krajach anglojęzycznych nazywany jest „Dniem Głupców” (April Fools’ Day lub All Fools’ Day).
  • W Niemczech to po prostu „1 kwietnia”.
  • We Francji prima aprilis jest określany jako „Dzień kwietniowej ryby”.
  • W Szkocji znany jest jako „Polowanie na głupca”.
  • Na Litwie to „Dzień kłamcy”.
  • W Portugalii „Dzień kłamstwa”.
  • W Rosji - „Dzień śmiechu”.

Jak obchodzi się prima aprilis?

To dzień, w którym możesz zostać wprowadzony w błąd - w mediach albo przez przyjaciół i znajomych. Niektórzy podchodzą jednak do sprawy bardzo poważnie. Instytut Pamięci Narodowej przypomina na swojej stronie internetowej sojusz antyturecki z Leopoldem I Habsburgiem, podpisany 1 kwietnia 1683 roku, który - by z całą stanowczością podkreślić jego powagę i prawdziwość - został przedatowany na 31 marca.

IPN podaje także przykłady żartów z lat 20. XX w. w Polsce. Gazety donosiły wówczas m.in. o zainstalowaniu w pasażerskich wagonach kolejowych beczek z piwem mającym umilić pasażerom podróż. Coraz częściej w primaaprilisowych, medialnych kawałach pojawiały się dziwy natury, fantastyczne plany miejskich inwestycji, nowe budynki i wynalazki naukowe.

1 kwietnia 1938 r. „Gazeta Polska” pisała o zbudowanej w tajemnicy linii warszawskiego metra oraz o budowie szklanych dachów nad ulicami miasta. Co ciekawe, niektóre drukowane oraz nadawane ówcześnie przez radio żarty okazały się później prawdziwe. Przykładem jest żart z 1 kwietnia 1937 roku, kiedy to Polskie Radio nadało reportaż dotyczący wynalezienia aparatów radiowych, przeznaczonych do zamontowania w samochodzie.

Najsłynniejsze primaaprilisowe żarty w mediach na świecie

  • Zmiana grawitacji, czyli wielkie skakanie

1 kwietnia 1976 roku w Wielkiej Brytanii radio BBC poinformowało o koniunkcji Jowisza i Plutonu, co miało wpłynąć na ziemską grawitację. Niejaki Patrick Moore przekazał na antenie, że o godz. 9:47, kiedy Pluton schowa się za Jowiszem, planety wytworzą dużą siłę grawitacyjną, która zmniejszy z kolei przyciąganie ziemskie. Jeśli słuchacze podskoczyliby w tym czasie, zaczęliby lewitować. Prawda szybko wyszła na jaw, ale wiele osób dało się nabrać i ćwiczyło podskoki.

  • Archipelag San Serriffe, czyli nowy świat 

1 kwietnia 1977 roku dziennik „The Guardian" opublikował obszerny tekst o rajskim archipelagu San Serriffe na Oceanie Indyjskim. Wiele osób było przekonanych, że takie miejsce naprawdę istnieje i będzie konkurencją dla Malediwów czy Bora Bora, a to był oczywiście blef. 

  • Spaghetti na krzewach

1 kwietnia 1957 roku telewizja BBC podała informację o obfitych zbiorach spaghetti. Dorodny makaron pojawił się na krzewach w kantonie Tessyn w Szwajcarii, a widzowie zobaczyli, jak rolnicy zbierają plony. Wyrosła też nowa odmiana „Makaronowych krzewów", których nitki były równej długości, a po wysuszeniu na słońcu można było z nich od razu przyrządzić pastę. Najlepiej z sosem pomidorowym. Ten primaaprilisowy żart można zobaczyć na archiwalnym filmiku poniżej:

  • Edison wynalazł cudowną maszynę

1 kwietnia 1878 r. amerykański dziennik „New York Daily Graphic" napisał, że Thomas Edison, słynny wynalazca m.in. fonografu, stworzył maszynę zmieniającą glebę w zboże i wodę w wino. Prawdziwy cud, który okazał się... tylko żartem.

  • Zmiana czasu i nowe zegary

1 kwietnia 1975 roku w Australii zmieniono czas - ogłosiła tamtejsza telewizja ABC. Cały kraj miał przejść na czas systemu metrycznego, w którym godzina ma sto minut, a minuta sto sekund. Australijczycy mogli nawet zobaczyć nowe zegary. Stacja telewizyjna została zalana pytaniami, czy dotychczasowe zegarki uda się przestawić na nowy czas.

  • Damskie pończochy i kolorowa telewizja

1 kwietnia 1962 r. publiczny szwedzki kanał telewizyjny Sveriges Television, który emitowany był wówczas w czerni i bieli, poinformował o tym, jak odbierać telewizję w kolorze. Jak radził ekspert, widzowie mieli założyć na ekran kawałek nylonu, najlepiej pończochy i dzięki temu oglądać obraz w kolorze. Był jednak warunek - musieli kiwać w tym czasie głową w tył i w przód. Wielu dało się wykiwać.

  • Zakaz prima aprilis

1 kwietnia 2005 roku brytyjski tabloid „The Sun" napisał, że Unia Europejska podjęła decyzję o zakazie świętowania prima aprilis. Powód był poważny? Zagrożenie utraty zdrowia psychicznego i fizycznego. 

A Wy co sądzicie o tym dniu i jakie żarty primaaprilisowe macie na swoim koncie? Podzielcie się opowieściami na naszym Facebooku.

źródło: "O prima aprilis na wesoło i na poważnie, ale zawsze historycznie", wroclaw.ipn.gov.pl, "20 głośnych żartów na prima aprilis", rp.pl

Bądź na bieżąco z Wrocławiem!

Kliknij „obserwuj”, aby wiedzieć, co dzieje się we Wrocławiu. Najciekawsze wiadomości z www.wroclaw.pl znajdziesz w Google News!

Reklama