„Cudo-Twórcy” – nowa wystawa stała w Muzeum Narodowym we Wrocławiu [ZDJĘCIA]

Inauguracja wystawy stałej jest dla każdej placówki muzealnej wydarzeniem spektakularnym, zważywszy na fakt, że tego typu przedsięwzięcia są udostępniane zwiedzającym raz na kilkanaście czy też nawet kilkadziesiąt lat. Tym samym proces tworzenia koncepcji, zebrania, selekcji i opisania przedmiotów, które będą wystawiane, w końcu zaaranżowania przestrzeni wystawienniczej – jest pracą długą, żmudną i angażującą wiele odpowiedzialnych za poszczególne poziomy przygotowań osób.

Nie inaczej było i w przypadku „Cudo-Twórców” – wystawy, która: – Jest nie tylko dowodem stanu posiadania i zasobności muzeum, ale przede wszystkim świadectwem pracy jednego pokolenia muzealników, przejawem ich aktualnych badań i fascynacji, wreszcie też uznaniem dla panującej mody w obszarze wystawienniczej aranżacji – wymienia dyrektor Piotr Oszczanowski.

Od lewej: Barbara Banaś – kuratorka wystawy, Piotr Oszczanowski – dyrektor MNW, Małgorzata Korżel-Kraśna i Dorota Róż-Mielecka – kuratorki wystawy na konferencji przed otwarciem „Cudo-Twórców”

Dwa lata trwały przygotowania do zaprezentowania publiczności niezwykłego, stałego pokazu na trzecim piętrze MNW tego, jak wygląda na przestrzeni wieków świat, stworzony rękami człowieka, pomagający mu zarówno w trwaniu w życiu codziennym, jak i stanowiący dowód realizacji jego marzeń, kreatywnych fantazji i dający ujście ludzkim talentom artystycznym.

„Cudo-Twórcy” to wyprawa w przeszłość, ale i odwołanie do teraźniejszości. Podróż, która udowadnia, że to, co służy ludzom od wieków do zapokajania głodu, do higieny, ubierania się, realaksu, komunikowania się, a także wykonywania zajęć zawodowych, właściwie tak bardzo w swojej formie się nie zmienia. Oczywiście podlega rozmaitym trendom, modom i usprawnieniom technologicznym, ale zachowuje swój użytkowy charakter.

Wszyscy twórcy cudów

Wystawa w Muzeum Narodowym skomponowana jest niejako z trzech różnorodnych kolekcji –  sztuki Bliskiego i Dalekiego Wschodu, europejskiego rzemiosła artystycznego i kultury materialnej oraz ceramiki i szkła artystycznego pierwszej połowy XX i XXI w., z naciskiem na polskich, w dużej części związanych z Wrocławiem twórców.

– Ten pokaz, składający się z naszych zbiorów, nigdy jeszcze w tak obfitym wyborze i w takim charakterze nie był publicznie prezentowany – zapewnia dyrektor Muzeum Narodowego i podkreśla, że wystawa jest ewenementem nie tylko na skalę ogólnopolską.

– Fascynujący Orient, różnorodność wyrobów rzemiosła artystycznego i kultury materialnej, a wreszcie kruchość i niczym nieograniczona pomysłowość form szklanych oraz ceramicznych – to cechy artefaktów, które towarzyszyć będą nam podczas tej wyprawy, prowadzącej nas ku pomysłowości i niezwykłości świata, który tak szczerze kochamy. To tym, którzy tworzyli owe przysłowiowe „cuda”, to piękno zaklęte w formach przedmiotów nam służących i sprawiających nam przyjemność dedykowana jest ta wystawa – podkreśla Piotr Oszczanowski.

Kultura dalekiej Azji

Najcenniejszym przedmiotem – jednym z trzech zachowanych na świecie – który zwiedzający zobaczą na wystawie „Cudo-Twórcy” w części poświęconej sztuce odległych azjatyckich kultur, jest szkatułka na przybory do kaligrafii suzuribako, wykonana przez najwybitniejszego przedstawiciela czołowej japońskiej szkoły mistrzów laki – Igarashi.

Cała kolekcja daje wyraz zamiłowaniu podróżników czy miłośników sztuki do powstających w azjatyckim świecie precjozów – Chinach, Japonii i państwach arabskich. Kuratorzy wystawy sięgnęli m.in. do zasobów przedwojennej kolekcji wrocławskiego Śląskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności.

– Wszystkie obiekty z tego muzeum, które ocalały z wojennej pożogi, trafiły w latach 50. ub. wieku do naszego Muzeum Narodowego – mówi jedna z kuratorek nowej wystawy MNW Dorota Róż-Mielecka. – Na szczęście, poprzedni dyrektor naszej placówki Mariusz Hermansdorfer, jak i obecny – Piotr Oszczanowski w tych orientaliach dostrzegli sztukę i od szeregu lat systematycznie kolekcja działu poświęconego sztuce Bliskiego i Dalekiego Wschodu jest powiększana. W obecnym kształcie należy zaś do najlepszych i najciekawszych w naszym kraju – podkreśla Dorota Róż-Mielecka. 

W gablotach znajdują się na przykład misternie wykonane przedmioty kultu – rzeźbione wizerunki bóstw i opiekuńczych demonów, z pietyzmem stworzone  przedmioty, wykorzystywane w codziennym życiu, jak inkrustowane przyborniki do kaligrafii, niezwykle dekoracyjne pojemniki z laki czy bardzo kolorowe porcelanowe naczynia. Są również np. japońskie lampy, stroje i broń samurajów, fragmenty chińskich grobowców.

Europejskie reminiscencje o rzemiośle  

– Tworząc tę część wystawy, doszliśmy do wniosku, że najważniejsze w niej będą człowiek i jego potrzeby i pokazanie, że rzemiosło odgrywa służebną rolę wobec człowieka – mówi Małgorzata Korżel-Kraśna, kuratorka „Cudo-Twórców”, czuwająca nad ekspozycją przedmiotów użytkowych. 

Powstała więc opowieść o przedmiotach codziennych i czasami też odświętnych, które na przestrzeni wieków służyły i służą człowiekowi, podzielona niejako na kilka sekwencji. Pierwsza dotyczy komunikowania się – od najstarszych do współczesnych, następne dotyczą: zaspokajania głodu, odziewania się – tu mamy krótką historię ubiorów, potrzeby pracy, zapewnienia sobie schronienia/mieszkania.

Tę część europejskiego rzemiosła na wystawie zamyka to, co jest dowodem na kreatywność ludzkiego umysłu, jego umiejętności tworzenia przedmiotów pięknych pod względem artystycznym.

Najstarszy artefakt tej części pochodzi z VII w. p.n.e. i jest to naczynie do przechowywania olejków zapachowych. Widzowie zobaczą także m.in. przybory do pisania – od XVI-wiecznych wzorników do nauki kaligrafii, przez misternie zdobione porcelanowe kałamarze i gęsie pióra, do współczesnego długopisu BIC. Ponadto: meble, naczynia, stroje, zegary, witraże, aparaty fotograficzne, przybory toaletowe, narzędzia do pracy czy broń.

Piękno zamknięte w szkle i ceramice

Wędrując po wystawie „Cudo-Twórcy”, trafiamy na koniec na prezentację szkła i  ceramiki, wybranych ze zbiorów wrocławskiego Muzeum Narodowego we Wrocławiu, które są jedną z największych specjalistycznych kolekcji tego typu w Polsce.

Autorką i kuratorką tego fragmentu, otwieranej w dniu 70-lecia MNW, wystawy jest Barbara Banaś. 

– To część kolekcji, która rodziła się w naszym muzeum od lat 50., wyodrębniona wraz z działem sztuki współczesnej w 1968 r., i liczy obecnie ok. 3500 tzw. numerów inwentarzowych – mówi Barbara Banaś, podkreślając, że naprawdę tylko skromna część muzealnych zasobów trafiła teraz na nową wystawę stałą.  

Dokonany wybór ma pokazać zwiedzającym, w jaki sposób artyści wychodzili ze sfery rzemiosła artystycznego, od powiązania szkła i ceramiki z funkcją bardzo utylitarną, w stronę kreacji artystycznej – rzeźbiarskiej i eksperymentów technologicznych. 

Wiele pokazanych przedmiotów wyszło z pracowni artystów związanych z Wrocławiem, co ma uzasadnienie w fakcie, że po wojnie, wówczas we Wrocławskiej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, powołano do istnienia Katedrę Ceramiki i Szkła, która miała przygotowywać polskich projektantów. Dziś dydaktykę w tym zakresie prowadzi się właśnie tylko we Wrocławiu. Odnajdziemy więc tabliczki z nazwiskami: Krystyna Cybińska, Irena Lipska-Zworska, Anna Malicka-Zamorska, Bożena Sacharczuk.

Na wystawie zobaczymy także dzieła artystów z innych rejonów Polski (Gdańska, Warszawy, Krakowa), a także kolekcję szkła czeskiego twórców światowego formatu, jak Marvin Lipofsky, Pavel Hlav i René Roubička. Wśród innych znanych nazwisk są m.in. Zbigniew Horbowy, Stefan Sadowski, Józef Podlasek, Eryka i Jan Drostowie.

Niejako aneksem tej prezentacji na III piętrze MNW jest pokaz współczesnego designu – od lat 50. ub. wieku do dziś – szkła i ceramiki, w tym dzieł wytworzonych w dolnośląskich wytwórniach i hutach szkła – Szczytnej, Stroniu Śląskim czy Książu. Jest także np. niezwykle doceniony, zrealizowany dwa lata temu projekt „Polski stół” – jako kooperacja trzech firm – Huty Julia, fabryki Kristof i Manufaktury w Bolesławcu.

Muzeum Narodowe we Wrocławiu ma 70 lat – świętuj razem z nim!

Przypominamy: Muzeum Narodowe we Wrocławiu – dziś jedno z największych i najważniejszych w Polsce – powołano do życia w 1947 r. (jako Muzeum Państwowe), a publiczności udostępniono 11 lipca 1948 r. Po dwóch latach otrzymało nazwę – Muzeum Śląskie, pod którą działało do 1970 r., kiedy to placówka została wyniesiona do rangi Muzeum Narodowego.

Po 70 latach, 14-15 lipca 2018 r. ta ważna miejska, dolnośląska i polska instytucja kultury wyprawia dla wszystkich – małych i dużych – swoje urodziny, podczas których „zaserwuje” miedzy innymi: zabytki do oglądania, dotykania i wąchania, koncert zespołu Małe Instrumenty, oprowadzania kuratorskie po nowej wystawie stałej „Cudo-Twórcy” (czytaj powyżej) i bezpłatny wstęp przez cały weekend dla osób urodzonych w 1948 r.

Te i inne atrakcje będą miały miejsce nie tylko w gmachu głównym MNW, ale i w oddziałach – Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej i Muzeum Etnograficznym.

W jubileuszowy weekend będzie można również wziąć udział w grze z nagrodami. Każdy, kto w dniach 14-15 lipca odwiedzi cztery oddziały Muzeum Narodowego we Wrocławiu, odpowie na pytania znajdujące się na specjalnej karcie zadań i zbierze pamiątkowe pieczątki, będzie miał okazję wygrać atrakcyjne nagrody.

Nowa strona MNW

Więcej informacji zarówno o obchodach jubileuszowych, jak i codziennej działalności Muzeum Narodowego można od teraz szukać na www.mnwr.pl – stronie, która uzyskała nowy, bardziej przejrzysty i funkcjonalny wygląd. Zapraszamy do korzystania z tego źródła informacji o działalności zasłużonej dla polskiej kultury placówki. 

Czytaj też: Panorama Racławicka w kolejnym etapie modernizacji

Zdjęcia: MNW, mawi/www.wroclaw.pl