Muzeum Narodowe przeszło właśnie do trzeciego etapu projektu modernizacji Panoramy Racławickiej, trwającego od stycznia 2013 r. i wartego 9 995 080,00 PLN. Gros tych środków, bo 7 989 081,30 PLN, pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (VIII Oś Priorytetowa Ochrona Dziedzictwa Kulturowego i Rozwój Zasobów Kultury).
Trzeba zaznaczyć, że ww. modernizacja nie dotyczy samego dzieła Kossaka i Styki, bo płótno – jak zapewnia dyrektor Muzeum Narodowego Piotr Oszczanowski – jest w nienagannym stanie. Pamiętamy bowiem, że ostatnia konserwacja obrazu odbyła się w 2016 r.
Duże wyzwania 2018 roku na 70-lecie Muzeum Narodowego
Za niespełna miesiąc Muzeum Narodowe we Wrocławiu będzie świętowało swoje 70-lecie. Przygotowania w związku z tym wydarzeniem trwają już od dawna, a ich efektem będzie między innymi czterotomowa publikacja, poświęcona wszystkim budowlom, nad którymi MNW sprawuje pieczę, widniejącym na liście najokazalszych wizytówek miasta. W tym gronie znajdzie się oczywiście rotunda przy ul. Purkyniego, zaprojektowana w 1956 r. przez Ewę i Marka Dziekońskich i wybudowana w 1967 r.
– W tym jubileuszowym roku podjęliśmy się niezwykłych dla nas wyzwań w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Pierwszy to projekt, realizowany w Pawilonie Czterech Kopuł, a drugi właśnie w Panoramie Racławickiej – mówi dyrektor Oszczanowski. – To, że zostaliśmy beneficjentami projektu, jest efektem naszej wielkiej pracy zespołowej, a fakt, że znaleźliśmy się w ścisłym finale ubiegających się o unijne środki, traktujemy jako sukces, choć zdajemy sobie sprawę, że to projekt bardzo wymagający, a jego realizacja jest skomplikowana – dodaje dyrektor MNW.
Rekordowe zainteresowanie sztuką i historią
Już od 32 lat do Panoramy Racławickiej ściągają tłumy zwiedzających z kraju i zagranicy, żeby podziwiać cykloramiczny obraz, niezwykły artystyczny „raport” z pola bitwy pod Racławicami, wymalowany pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka w latach 1893-1894. W ubiegłym, 2017 r. padł rekord frekwencyjny – ponad 400 tys. odwiedzających. W roku bieżącym padnie zapewne kolejny – spodziewany jest bowiem 10-milionowy gość, który przekroczy progi Panoramy Racławickiej, licząc od momentu jej otwarcia w 1985 r.
Taka popularność i świadomość roli edukacyjnej, jaką odgrywa ta placówka muzealna, wymaga, by wpisany do rejestru zabytków obiekt rotundy, stanowiąc jak najlepszą oprawę dla historycznego dzieła, stał się miejscem w pełni komfortowym i dostępnym również dla osób z niepełnosprawnościami.
W pierwszym etapie modernizacji Panoramy Racławickiej przygotowany został szczegółowy projekt. W drugim przystąpiono już do konkretnych prac, wśród których znalazła się wymiana oświetlenia ekspozycyjnego w dużej rotundzie.
– To dało nam nie tylko bardzo dobry efekt wizualny, ale i ekonomiczny – mówi kierownik Panoramy Racławickiej Romuald Nowak. – Zastosowany system komputerowy zlicza bowiem luksy, potrzebne do obejrzenia płótna, i jeśli jest słoneczny dzień, to nasze nowe sztuczne, ledowe oświetlenie prawie w ogóle się nie włącza. To ma ogromny wpływ na wysokość rachunków za pobór energii elekrycznej, już udało się zaoszczędzić ok. 400 tys. złotych – wyjaśnia kierownik Nowak.
W drugim etapie udało się także na przykład wyremontować szatnie. Co ważne, żadne z prowadzony prac nie wymagały zamknięcia obiektu dla zwiedzających.
Niestety, i pracownicy MNW uważają to za sporą bolączkę, w projekcie modernizacyjnym, który kończy się za dwa lata, nie uda się wygospodarować przestrzeni, która bardzo przydałaby się wszystkim zwiedzającym. Chodzi o kawiarenkę.
– Nadal nie mamy na to miejsca – mówi kierownik Panoramy. – Ale nie przestajemy myśleć o tej inwestycji i z pewnością w kolejnych latach będziemy próbowali zmierzyć się, z dobrym skutkiem, z tym problemem – zapewnia Romulad Nowak.
Zakres prac III etapu modernizacji
– Remont będzie obejmował przede wszystkim strefy dla zwiedzających, obejściowe, tak by zwiększył się ich komfort, ale i poziom bezpieczeństwa wszystkich osób – wyjaśnia Wiktoria Filipiak-Marszalska, kierownik działu Technicznego Panoramy. – Wszystkie strefy holu wejściowego i wyjścia zostaną udostępnione osobom niepełnosprawnym. Zmieni się aranżacja wokół kas, kiosku i muzealnej księgarni, by uprościć obsługę. Ważnym elementem remontu jest także przebudowa części higieniczno-sanitarnej, przeznaczonej dla zwiedzających – wylicza pani architekt.
Mała rotunda, w której m.in. znajduje się plastyczna mapa terenu, gdzie toczyła się bitwa racławicka, a także ekspozycja barw i broni wojsk tam walczących oraz szkice malarskie Jana Styki i Wojciecha z pól racławickich, zostanie wyposażona w atrakcyjny wizualnie system wystawienniczy. Pojawią się mapping, animacje i wizualizacje, oparte na najnowszych zdobyczach technologicznych.
Kluczowa natomiast wydaje się wymiana systemu nagłośnienia w dużej rotundzie, powiązana z udostępnieniem nowych ścieżek zwiedzania Panoramy. On również spełniać będzie wszelkie wymogi nowoczesności.
Do zrobienia jest także to, czego zwiedzający być może nie dostrzegą, ale są to rzeczy wynikające z konieczności dostosowania zabytkowego obiektu do dzisiejszych przepisów prawa budowlanego. Chodzi na przykład o zmodernizowanie zabezpieczeń przeciwpożarowych, co ma zwiększyć poziom bezpieczeństwa obiektu.
Wszystkie prace, jak zapewnia kierownik techniczny Panoramy, będą odbywały się we wnętrzach małej i dużej rotundy, mimo to placówka pozostanie otwarta. Prace mają przebiegać w taki sposób, by nie został zakłócony rytm codziennego udostępniania Panoramy Racławickiej zwiedzającym.
