Komputer kwantowy IQM Spark „zamieszkał” we Wrocławskim Centrum Sieciowo-Superkomputerowym na Politechnice Wroclawskiej. Od dziś nosi nazwę Odra 5.
System zostanie udostępniony naukowcom, doktorantom i studentom informatyki. Uczelnia rozważa także również utworzenie nowych specjalizacji, a w przyszłości programu studiów w zakresie informatyki kwantowej.
Rektor PWr: „Wierzę, że to historyczny moment”
– Pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej komputer kwantowy został właśnie zainstalowany uruchomiony i ochrzczony. Wierzę, że to historyczny moment, start nowej ery obliczeń kwantowych mówił podczas uroczystej prezentacji Odry 5 prof. Arkadiusz Wójs, rektor Politechniki Wrocławskiej. – Obliczenia kwantowe, ale też komunikacja kwantowa, cyberbezpieczeństwo kwantowe i inne technologie kwantowe zmienią nasz świat w podobnym stopniu jak zmieniły go klasyczne komputery. Nie wyobrażamy sobie dzisiaj świata bez komputerów, a komputery kwantowe to nasza przyszłość.
Zobacz, jak wyglądała kalibracja nowego sprzętu
Co potrafi Odra 5?
Odra 5 to absolutnie wyjątkowy sprzęt.
Komputer kwantowy Odra 5 wygląda jak z lat 50. i nie da się na nim zagrać w Minecrafta, ale jest niebywały: ma niesamowite możliwości obliczeniowe. Komputery kwantowe działają na innej zasadzie niż te klasyczne i są w stanie rozwiązywać problemy dotąd nierozwiązywalne, dotyczące np. skomplikowanych szyfrów, kwestii związanych z optymalizacją różnych procesów, a także zaawansowanych symulacji wykorzystywanych w medycynie. Przy ich pomocy można np. stworzyć cyfrowego bliźniaka układu immunologicznego pacjenta i wypróbować działanie leków bez ryzyka dla żywej osoby.Prof. Wojciech Bożejko, kierownik Katedry Systemów Sterowania i Mechatroniki Politechniki Wrocławskiej
– Z punktu widzenia naszego wydziału to wspaniała rzecz, ponieważ otwiera nowe możliwości badawcze. Rozważamy również uruchomienie specjalnego kierunku poświęconego informatyce kwantowej. Powstało już nowe koło naukowe związane z kwestią obliczeń kwantowych, a jego utworzenie spotkało się z ogromnym zainteresowaniem ze strony studentów. Mamy niepowtarzalną okazję znalezienia się w awangardzie jeśli chodzi o badania i naukę w tym zakresie i mam nadzieję, że to wykorzystamy – podkreślił prof. Andrzej Kucharski, dziekan Wydziału Informatyki i Telekomunikacji Politechniki Wrocławskiej.
Co jeszcze warto wiedzieć o Odrze 5?
Oto garść faktów na temat komputera kwantowego Odra 5
- Pięciokubitowa maszyna waży półtorej tony i ma trzy metry wysokości, a jej charakterystyczny kriostat jest otoczony metalowym walcem zwisającym z sufitu.
- Bazuje na technologii niskotemperaturowych nadprzewodzących kubitów i pracuje w temperaturze 10 mK (milikelwinów), czyli -273,14°C. A co to jest kubit? Ujmując rzecz najprościej, jest to w przypadku komputerów kwantowych podstawowa jednostka informacji, taka, jaką w komputerach klasycznych jest bit. W przeciwieństwie do bitów, które reprezentują 2 stany: albo 0, albo 1 (np. brak napięcia albo obecność napięcia). Z kubitami jest inaczej: mogą znajdować się w superpozycji tych dwóch stanów jednocześnie, a więc być w tym samym momencie i 0, i 1.
- Odra 5 jest przygotowana do pracy z czołowymi środowiskami obliczeń kwantowych. Będzie stanowić bazę do nauki obsługi tych technologii w większej skali.
- Maszyna została opracowana i dostarczona przez firmę IQM Quantum Computers, światowego lidera w dziedzinie nadprzewodzących komputerów kwantowych.
- Wraz z zakupem i uruchomieniem maszyny pięciokubitowej Politechnika Wrocławska otrzymała dostęp do większych maszyn, 20 i ponad-50-kubitowych zainstalowanych w centrum firmy IQM w Alto w Finlandii.
Nie zapominajmy o superkomputerze LEM
Dziś na Politechnice zaprezentowano także inną maszynę – superkomputer LEM, który jest jedną z najszybszych maszyn obliczeniowych w Polsce i nie tylko: jeśli chodzi o moc obliczeniową, zajmuje 80. miejsce na świecie. Jest wykorzystywany m.in. do tworzenia otwartego polskiego modelu językowego (projekt PLLuM).
Oba wydarzenia były częścią obchodów 30-lecia Wrocławskiego Centrum Sieciowo-Superkomputerowego.
