Mirka Kuczkowska: – W Ranking Times Higher Education World University – The WUR 2023 Uniwersytet Medyczny uplasował się w grupie 351–400. To najwyższa nota wśród wszystkich polskich uniwersytetów…
prof. Piotr Ponikowski: – Tak, jestem z tego dumny i gratuluję też moim kolegom. Ten sukces pokazuje, że zmiany, które zachodzą na uczelni, idą w dobrą stronę. Pierwszy raz wzięliśmy udział w tym rankingu, więc tym bardziej cieszy nas ten sukces i oczywiście chcielibyśmy utrzymać naszą pozycję. Z tego sukcesu powinniśmy się cieszyć nie tylko w ramach uczelni, ale też szerzej, w całym Wrocławiu. Wizerunkowo to ważne dla nas wszystkich.
Jakie obszary powinna rozwijać uczelnia, aby utrzymać tę pozycję?
– Uniwersytet Medyczny nie należy do dużych uczelni, dlatego musimy szukać własnych ścieżek. Sądzę, że dalej powinniśmy rozwijać medycynę kliniczną, ale w duchu medycyny translacyjnej. Innymi słowy to, co naukowcy zbadają w laboratoriach w zakresie nauk medycznych czy farmaceutycznych, powinniśmy przenosić do kolejnej fazy badań, czyli do klinik. Sądzę, że taki kierunek działań może być naszą mocną stroną, dlatego powinniśmy go rozwijać.
Czy medycyna translacyjna działa też w drugą stronę?
– Tak, uczestniczyliśmy kiedyś w odwrotnej translacji. Po zebraniu obserwacji dotyczących konkretnych przypadków wyjaśnialiśmy mechanizmy, które zadziałały. Wiele zjawisk, które obserwujemy w klinice, powinny znaleźć wytłumaczenie, dlatego medycyna translacyjna, i to w obie strony, może być ważnym atutem Uniwersytetu Medycznego. Naszą siłą i przewagą jest to, że ci sami naukowcy, którzy kierują badaniami jako szefowie katedr, jednocześnie pracują w klinice jako lekarze.
Jakie znaczenie ma to dla wrocławian?
– Łączenie nauki i działań w klinice pozwala nam prowadzić wiele projektów kierowanych do wrocławian. Cztery lata temu rozpoczęliśmy działania zmierzające do poprawy jakości leczenia chorób układu krążenia, w tym chorób serca. Najpierw dążyliśmy do tego, aby wykonywać transplantacje serca. I to się nam udało. W ciągu ostatnich dwóch lat zrobiliśmy 80 takich zabiegów. To naprawdę jest coś, tym bardziej że zaczęliśmy od zera i działaliśmy w czasie pandemii.
A prewencja? Jakie projekty w tym obszarze prowadzi uczelnia?
– Naszą misją jest aktywna promocja zdrowego stylu życia. Wychodzimy na zewnątrz, by propagować zachowania, które wiążą się z lepszym i dłuższym życiem. Jest kilka takich obszarów. Organizujemy biegi, współpracujemy z miastem w ramach projektu PICTURE, który realizuje kompleksowe badanie zdrowia dzieci i rodziców. Problem w tym, że w prewencji sens mają tylko wieloletnie programy. Nikt nie pokaże wyników działań po pięciu czy siedmiu latach. To wymaga dziesięcioleci. Dlatego projekty prewencyjne rzadko kiedy są w centrum zainteresowania.
Ale prewencja to nie tylko działania projektowe…
– To prawda. To ciągła i systematyczna praca. Na przykład w zakresie hematologii dziecięcej wspieramy dzieci i młodych dorosłych, którzy leczyli się na raka. Kiedyś śmiertelność w tej grupie była bardzo wysoka. Dziś, gdy wyleczalność wzrasta, a młodzi ludzie chcą normalnie żyć, musimy wspomóc ich w prawidłowej profilaktyce. Działania w tym zakresie rozpoczęła prof. Janina Bogusławska-Jaworska, później Klinikę Onkologii i Hematologii Dziecięcej przejęła prof. Alicja Chybicka, a dziś kieruje nią prof. Krzysztof Kałwak, który jako pierwszy w Polsce przeszczepiał pacjentom kliniki komórki CAR-T [komórki odpornościowe pacjenta, które tak zostały genetycznie zmienione, aby rozpoznawały i niszczyły komórki nowotworowe - przyp. MK].
Jak Pan widzi przyszłość i rozwój Uniwersytetu Medycznego?
– Nasza uczelnia ma swoją specyfikę. Klasyczny uniwersytet działa wokół kształcenia studentów i badań naukowych. My dodatkowo prowadzimy działalność kliniczną. To z jednej strony daje nam przewagę, a z drugiej wiąże się z dodatkowymi obowiązkami. Musimy więc określić kierunki rozwoju. Dlatego dalej będziemy kłaść nacisk na kierunki ściśle kliniczne i rozwijać kardiologię i hematoonkologię dziecięcą. Mamy też farmację i zdrowie publiczne – ważne w kontekście wyzwań, przed którymi stoimy jako społeczeństwo. Więcej uwagi chcemy poświęcić też medycynie spersonalizowanej, bo to przyszłość. Już analizujemy zastosowania sztucznej inteligencji i rozpoczynamy dyskusję o porządkowaniu danych, na których podstawie działają algorytmy.
A jeśli chodzi o kształcenie kadry medycznej?
– To kluczowa kwestia i podstawowa działalność uczelni. Przede wszystkim musimy zadbać o jakość oraz wymianę wiedzy i doświadczeń z innymi ośrodkami. Dlatego podczas spotkania rektorów uczelni medycznych będziemy rozmawiać o zorganizowaniu we Wrocławiu wspólnej, międzynarodowej konferencji. Chcemy też w szerszym zakresie wprowadzać nowoczesne formy kształcenia, na przykład elementy wirtualnej rzeczywistości, nie rezygnując oczywiście z klasycznych metod edukacji. W przypadku anatomii nic nie zastąpi kontaktu z pacjentem, z jego ciałem. Tej lekcji nie można przeprowadzić wirtualnie.
