25 maja Europejska Noc Literatury: klasyka jak nowa na „Grunwaldzie” [PROGRAM]

Pierwsza Europejska Noc Literatury, w roku 2013, rodziła się we Wrocławiu – jako element ESK 2016 – w niejakich bólach, ponieważ, jak wspomina dyrektor generalny Strefy Kultury Wrocław Krzysztof Maj:

– Natrafiła na duży opór kuratora ESK ds. literatury, który uważał, że z literatury właśnie nie można robić ulicznej fiesty. Ale ostatecznie zmienił zdanie i nawet bardzo wzmocnił ENL swoim wkładem merytorycznym i kontaktami. Do tego stopnia, że w 2016 r. były dwie edycje Nocy – kwietniowa, gdy otwieraliśmy Światową Stolicę Książki UNESCO, wtedy nie wszyscy chętni na czytaniach się zmieścili, więc zrekompensowaliśmy to edycją czerwcową, plenerową, m.in. koło zoo i Hali Stulecia.

Czytaj też: Z książką pojedziesz za darmo komunikacją miejską

Którędy na „Grunwald”?

Rzeczywiście, wrocławianie pokochali ENL, na którą można było trafić w zasadzie tylko w centrum miasta. Zmieniło się to w ubiegłym roku, gdy Noc przeniosła się na Nadodrze. Podobna „ucieczka” z centrum powtórzy się także w tym roku. Teraz to plac Grunwaldzki, a dokładnie miejsca wokół niego skupione, będą przepełnione prozą najlepszych europejskich i światowych autorów. 8. odsłona Europejskiej Nocy Literatury pod hasłem „Klasyka na nowo” odbędzie się 25 maja.

Wybór tej okolicy jest nieprzypadkowy – to przestrzeń, która po 1945 r. musiała zostać zdefiniowana na nowo, dzięki czemu nowe odczytania ikonicznych tytułów europejskich twórców wybrzmią tu w szczególny sposób – podkreślają organizatorzy 8. ENL. Na zrujnowanym podczas Festung Breslau „Grunwaldzie”, obok pozostałości kwartałowej zabudowy, pokrywającej dzielnicę w XIX w., po wojnie wyrosła socrealistyczna zabudowa akademicka. To także tutaj sąsiadują ze sobą propozycje modernistycznych budowniczych powojennego Wrocławia – z nowoczesnymi biurowcami ze szkła i stali.

Czytania rozpoczynają się w tym samym czasie. W tym roku będą powtarzane co 30 minut, między 18.00 a 22.30, bo to umożliwia uczestnikom wysłuchanie wszystkich tekstów. 

Kto i gdzie czyta 

Audytorium Wydziału Chemii, Piotr Głowacki

• ul. Fryderyka Joliot-Curie 14
• „W poszukiwaniu utraconego czasu" Marcela Prousta)

Zbór Kościoła Zielonoświątkowego, Dorota Pomykała

• ul. Miła 7/9
• „Bracia Karamazow" Fiodora Dostojewskiego 

Fandom, Renata Dancewicz

• plac Grunwaldzki 6,
• urywek „Dołu” Andrieja Płatonowa

Sala dziekańska budynku H-14 PWr, Ewa Kasprzyk 

• Wybrzeże Wyspiańskiego 40
• „Ulisses” Jamesa Joyce’a

Gmach Głównym Uni. Przyrodniczego, Roma Gąsiorowska

• ul. Cypriana Kamila Norwida 25
• „Pani Bovary” Gustave'a Flauberta

Instytut Matematyczny Uni. Wrocławskiego, Jacek Koman

•  plac Grunwaldzki 2/4, sala im. Edwarda Marczewskiego Instytutu Matematycznego UWr
• „Zgroda w Dunwich” H.P. Lovecrafta 

Fabryka Sensu, Max Cegielski

• ul. Benedykta Polaka 21
• „Jądro ciemności” Josepha Conrada 

Aleja Profesorów PWr, Ilona Ostrowska 

• „Baśnie” Hansa Christiana Andersena

Patio budynku A-1 PWr, Jacek Braciak

• ul. Cypriana Kamila Norwida 7
• „Proces” Franza Kafki

Centrum Symulacji Medycznej UMed, Robert Więckiewicz

• ul. Tytusa Chałubińskiego 7A
• „Obcy” Alberta Camusa

Stare – nowe, ale nadal wielkie

W ubiegłym roku zdecydowano o współpracy w ramach ENL we Wrocławiu z ekspertem, czyli kuratorem, który zaproponuje motyw przewodni Nocy i roztoczy pieczę nad programem wydarzenia. Był nim Michał Nogaś. Hasło przewodnie zaś – Obcy, którego pełno w światowej literaturze, ale i w realnym świecie.

Tegorocznym ekspertem – kuratorką nadchodzącej Nocy jest krytyczka i promotorka czytelnictwa Justyna Sobolewska. Dokonała ona selekcji tekstów nie pod kątem wydawniczych premier, ale współczesnych przekładów klasycznych pozycji literatury europejskiej.

– Dawno nie było wśród nowości tylu wznowień klasyki. Dlatego chcielibyśmy, aby publiczność posłuchała fragmentów znanych, najważniejszych dzieł literackich w nowych przekładach – wyjaśnia hasło tej Nocy, czyli „Klasyka na nowo”, Justyna Sobolewska i podaje drugi istotny powód swojego wyboru:

– Chcemy także zwrócić uwagę i podkreślić rolę tłumaczy, którzy ostatnimi czasy przestają być „niewidzialni” i nareszcie pisze się o nich jako o pisarzach i autorach przekładu – dodaje kuratorka.

10 dzieł na 10 głosów Europejskiej Nocy Literatury 2019 

W 10 miejscach położonych wokół placu Grunwaldzkiego podczas Europejskiej Nocy Literatury pojawią się znakomite postaci polskiej kultury, które czytać będą fragmenty 10 tekstów.

Jak zwykle wśród czytających znalazło się pięć kobiet i pięciu mężczyzn. Tę pierwszą grupę reprezentować będą: Renata Dancewicz, która na tarasie Fandomu odczyta urywek „Dołu”Andrieja Płatonowa, Roma Gąsiorowska, w której wykonaniu w gmachu głównym UPWr rozbrzmiewać będzie dzieło Gustave'a Flauberta „Pani Bovary”, Ewa Kasprzyk („Ulisses” Jamesa Joyce'a, czytany w sali dziekańskiej budynku H-14 PWr), Ilona Ostrowska („Baśnie” Hansa Christiana Andersena w Alei Profesorów PWr), Dorota Pomykała („Bracia Karamazow” Fiodora Dostojewskiego w zborze Kościoła zielonoświątkowego).

Panowie to: Jacek Braciak, który na patio budynku A-1 PWr przeczyta fragment „Procesu” Franza Kafki, Max Cegielski w Fabryce Sensu – „Jądro ciemności” Josepha Conrada, Piotr Głowacki w audytorium Wydziału Chemii UWr przedstawi scenę z „W poszukiwaniu utraconego czasu” Marcela Prousta, Jacek Koman („Zgroda w Dunwich” H.P. Lovecrafta w sali im. Edwarda Marczewskiego Instytutu Matematycznego UWr) i Robert Więckiewicz („Obcy” Alberta Camusa w Centrum Symulacji Medycznej UMed).

Fragmenty tekstów do czytania podczas 8. ENL 

•  „Proces” Franza Kafki (przeł. Jakub Ekier, wyd. Ossolineum) – jego nowe tłumaczenie uwzględnia zarzucone przez autora rozdziały
• „Pani Bovary” Gustave'a Flauberta (przeł. Ryszard Engelking, wyd. Sic) – niezwykle bliskie oryginałowi tłumaczenia
•  „Bracia Karamazow” Fiodora Dostojewskiego (przeł. Cezary Wodziński, wyd. Centrum Kultury w Lublinie) – pierwszy w jęz. polskim przekład nie tylko literacki, ale i przygotowany z głęboką znajomością kontekstu filozoficznego
• „W poszukiwaniu utraconego czasu” (wcześniej: „W poszukiwaniu straconego czasu”) Marcela Prousta (przeł. Krystyna Rodowska, wyd. Officyna; )
• „Dół” (w poprzednich wydaniach „Wykop”) Andrieja Płatonowa (przeł. Adam Pomorski, wyd. Czarne)
• „Obcy” Alberta Camus (przeł. Marek Bieńczyk. Literatura na Świecie) – jeden z najbardziej niepokojących utworów XX wieku
• „Zgroza w Dunwich” H.P. Lovecrafta (przeł. Maciej Płaza, wyd. Vesper) – mistrzowska literatura grozy
•  „Ulisses” Jamesa Joyce’a (przeł. Maciej Świerkocki, wyd. Officyna) – literackie arcydzieło ze strumieniem świadomości w roli głównej
• „Jądro ciemności” Josepha Conrada (przeł. Magda Heydel, wyd. Znak) – polski akcent na ENL
• „Baśnie” Hansa Christiana Andersena (przeł. Bogumiła Sochańska, wyd. Media Rodzina) – pierwszy polski przekład z duńskiego oryginału

Tego jeszcze nie było

Organizatorzy tegorocznej edycji ENL postarali się także zapewnić jak największą otwartość wydarzeń i udostępnić je wszystkim zainteresowanym. Dlatego we współpracy z Fundacją na rzecz Rozwoju Audiodeskrypcji „Katarynka” przygotowali specjalny program, skierowany do chętnych do udziału w majowym święcie literackim osób z dysfunkcjami słuchu i wzroku (planowane są np. dla osób niewidomych spacery z audiodeskrypcją).

Znaczna część miejsc, w których odbędą się czytania, dostosowana też będzie do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo.

„Po godzinach” natomiast, gdy zaliczymy już 10 wspaniałych czytań, obowiązkowo trzeba by wpaść do strefy plenerowej ENL, przed Impartem przy ul. Mazowieckiej, gdzie przy dobrej muzyce będzie można porozmawiać o literaturze i wzbogacić domową bibliotekę na nocnej wyprzedaży książek.

Czekać też będzie pokaz, zaproponowany przez Wrocławską Fundację Filmową – ta specjalna projekcja będzie częścią 12. sezonu Polish Cinema for Beginners – film „Jeszcze dzień życia” w reżyserii Damiana Nenowa i Raúla de la Fuente, ekranizacja książki Ryszarda Kapuścińskiego z 1976 r., zaprezentowany z polskimi i angielskimi napisami.