„Władysław Wincze. Wnętrza”. Nowa wystawa w Muzeum Architektury

Niezwykła biografia designera

Życiorysem Władysław Wincze mógłby obdzielić swobodnie kilka innych osób. Jego wybory artystyczne także wzbudzą sporą ciekawość, bo rozpoczęte na Politechnice Warszawskiej studia architektoniczne zamienił na malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych, by ostatecznie dołączyć do członków prestiżowej Spółdzielni Artystów Plastyków „Ład” i projektować przedmioty użytkowe aż do wybuchu wojny.

W 1939 r. Władysław Wincze angażuje się w kampanię wrześniową na Podlasiu i w Małopolsce, a potem w V Obwodzie (na Mokotowie) Warszawskiego Okręgu AK. Nie zaprzestanie jednak pracy artystycznej. Wspólnie z Olgierdem Szlekysem i stolarzem Władysławem Jaworskim prowadzi przez dwa lata (1942-44) stolarnię w Warszawie. I to ważny moment, bo wspomniane krzesełko „Sarenka”, dziś absolutny bestseller polskiego designu, powstaje właśnie wtedy, w okupowanej stolicy.

Po klęsce Powstania Warszawskiego (w którym stracił kilkuletnią córeczkę) artysta trafia, jako jeniec, najpierw do Stalagu IV B Mühlberg, potem Stalagu XI-B Fallingbostel i kolejno – obozu Bergen-Belsen, Gross Born i Stalagu X-B Sandbostel. Po wojnie od razu obejmie stery Spółdzielni Artystów Plastyków „Ład”, ale będzie pracował i w Kłodzku (jako kierownik modelarni stolarskiej) i w Biurze Projektów dla Nowej Huty. I wreszcie jako akademik na wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (najpierw zorganizował i został kierownikiem Zakładu Metalu i Drewna, a następnie przez ponad dwie dekady był dziekanem Wydziału Architektury Wnętrz i kierownikiem Pracowni Architektury Wnętrz).

Dla miasta zaprojektuje polichromię kamieniczek na Rynku i na placu Solnym, ale też bedzie odpowiedzialny za projekt kawiarni na Wzgórzu Partyzantów.

Wnętrza wyjątkowo współczesne

Wrocławskie mieszkanie Władysława Winczego przy Jarzębinowej, nawet w siermiężnej rzeczywistości lat 60. będą zdobiły meble wyjątkowej urody – stół ze szklanym blatem (projekt z końca lat 40.), czy fotel-leniwiec (z lat 50.).

Władysław Wincze, Stolik, 1949, fot. Stanisław Sielicki

Ale dzieła projektanta ma w swoim gabinecie także Ludwik Hirszeld, a dla sali rektoratu PWSSP Wincze projektuje wygodne fotele klubowe.

Wiele jego pomysłów zachwyca piękną formą. Stolik z rozsuwanym szklanym blatem z końca lat 60. to arcydzieło modernizmu, a krzesła z giętej sklejki nie powstydziłby się żaden ze współczesnych światowej klasy designerów.

Władysław Wincze, Krzesło z giętej sklejki, ok. 1960/fot. Stanisław Sielicki

Z kolei zydelek dziecięcy „Biedronka” to marzenie wielu kolekcjonerów, zwłaszcza że meble projektu Władysława Wincze osiągają wysokie ceny na aukcjach i mają wielu entuzjastów.  

Zawieszony między Warszawą i Wrocławiem

Zorganizowaną przez Akademię Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu wystawę podzielono na dwie części zgodnie z cezurą, jaką narzucił pobyt Wincze w dwóch miastach. Przedwojenna kariera projektanta rozwijała się w Warszawie, powojenna już we Wrocławiu, na Ziemiach Odzyskanych.

W pierwszej odsłonie poznamy okres studiów warszawskich, pracy w Spółdzielni Artystów „Ład”, wreszcie wspomnianej kooperatywy z Olgierdem Szlekysem. Na rysunkach obejrzymy przedwojenne (z lat 30.) realizacje mebli, nie zabraknie fotografii wnętrz, projektów wnętrz i mebli (w tym mebli żaluzjowych) i wreszcie krzesełek – „Sarenki”, czy zydla ładowskiego.

W odsłonie powojennej ważna będzie działalność akademicka artysty, ale też aranżacje wnętrz, które były przykładem tworzenia nowego designu na Ziemiach Odzyskanych. , polskiego oblicza podnoszącej się z gruzów głównej metropolii Ziem Odzyskanych. Jedną z ciekawszych będzie prezentacja elementów aranżacji wnętrz rektoratu i senatu ASP.

Najwięcej będzie na wystawie w Muzeum Architektury mebli i przedmiotów użytkowych projektu Władysława Winczego, ale warto przyjrzeć się też wielu ciekawym archiwaliom prywatnym – m.in. niepublikowanym wspomnieniom Winczego (w formie rękopisów i maszynopisów), w których pisze o projektach, planach i warunkach, w jakich realizowane były jego legendarne prace.