Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus
Jedyna przyznawana w kraju nagroda, która wskazuje i promuje najlepsze książki pisarzy i pisarek pochodzących lub tworzących w krajach Europy Środkowej.
Autorka bądź autor książki zwycięskiej może liczyć na gratyfikację finansową w wysokości 150 tys. zł.
Do nagrody zgłaszać można polskie wydania książek z 23 krajów, których literatura często nie jest szeroko znana na rodzimym rynku wydawniczym – Nagroda Angelus pełni więc ważną rolę popularyzatorską, a wiele laureatek i laureatów zyskało w naszym kraju sporą rozpoznawalność i wierne grono czytelniczek i czytelników.
Ważny jest również fakt, że Angelus pomaga rozpoznać, o czym aktualnie pisze się w Europie Środkowej, jakie tematy zyskują szczególną uwagę twórców i czytelników oraz jakim problemom tej części świata literatura przygląda się w danym momencie z największą uwagą.
Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus wynosi 150 tys. zł, przyznawana jest również nagroda za przekład – dla tłumaczek i tłumaczy nagrodzonej książki (w wysokości 40 tys. zł). Ponadto wszyscy autorzy i autorki, których książki otrzymują znajdą się w finale (co roku o Angelusa walczy ostatecznie siedem tytułów) zostają wyróżnieni nagrodą w wysokości 5 tys. zł.
Lista książek zakwalifikowanych do Nagrody Angelus 2024
- Marta Abramowicz, Irlandia wstaje z kolan, Wydawnictwo Krytyki Politycznej
- Jurij Andruchowycz, Radio Noc, tłum. Jerzy Czech, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”
- Kateryna Babkina, A pamiętasz, mamo?, tłum. Bohdan Zadura, Wydawnictwo Warstwy
- Agata Bartoszek, Miętówka, Liberum Verbum
- Iwona Bassa, Głodni, Biuro Literackie
- Lana Bastašić, Złap zająca, tłum. Dorota Jovanka Ćirlić, Wydawnictwo Literackie
- Łeś Bełej, Plan naprawy Ukrainy, tłum. Aleksandra Brzuzy, Maciej Piotrowski, Ziemowit Szczerek, Wydawnictwo Ha!art
- Krzysztof Bielecki, Zsunęła się z krzesła. Ciennik, Państwowy Instytut Wydawniczy
- Jacek Bocheński, Zapiski niedopisane, K.I.T. Stowarzyszenie Żywych Poetów
- Grzegorz Bogdał, Idzie tu wielki chłopak, Wydawnictwo Czarne
- Max Cegielski, Kongo w Polsce. Włóczęgi z Josephem Conradem, Wydawnictwo Agora
- Adrian Chojnacki, Siłownia Literacka, wydanie własne
- Krzysztof Chrząstek, Duży Książę, wydanie własne
- Katarzyna Chudyńska-Szuchnik, Świdermajerowie, Wydawnictwo Dowody
- Zuzanna Cichocka, Słowenia. Mały kraj wielkich odległości, Wydawnictwo Poznańskie
- Jakub Ciećkiewicz, Nocny maraton tańca, Wydawnictwo Austeria
- Anna Cieplak, Ciało huty, Wydawnictwo Literackie
- Artem Czapaj, Chwasty, tłum. Ryszard Kupidura, Wydawnictwo Anagram
- Marcin Oskar Czarnik, Misterium, Wydawnictwo Nisza
- Łukasz Czeszumski, Rio, noc, wydanie własne
- Wawrzyniec Jan Dąbrowski, Alchemia Czarnych Lodowców, Wydawnictwo Paśny Buriat
- Jacek Dehnel, Łabędzie, Wydawnictwo Literackie
- Kristiina Ehin, Planeta pożeraczy serc, tłum. Marta Perlikiewicz, Warsztaty Kultury w Lublinie
- Julia Fiedorczuk, Dom Oriona, Wydawnictwo Literackie
- Piotr Florczyk, Listy z Los Angeles, wydawnictwo j
- Jerzy Franczak, Osiem, Wydawnictwo Warstwy
- Katarzyna Franus, Głupiec, Wydawnictwo Czarna Owca
- Anna Fryczkowska, Saga o ludziach ziemi. Wpatrzeni w niebo, Wydawnictwo W.A.B.
- Bogdan Frymorgen, Miniatury londyńskie, Wydawnictwo Austeria
- Alisa Ganijewa, Góra wiecznej szczęśliwości, tłum. Grzegorz Szymczak, Wydawnictwo Claroscuro
- Mateusz Górniak, Dwie powieści ruchu, Wydawnictwo Filtry
- Katarzyna Groniec, Kundle, Wydawnictwo Nisza
- Łukasz Grzesiczak, Słowacja. Apacze, kosmos i haluszki, Wydawnictwo Poznańskie
- Maria Halber, Strużki, Wydawnictwo Cyranka
- Justyna Hankus, Dwie i pół duszy. Folk noir, Powergraph
- Monika Helfer, Hałastra, tłum. Arkadiusz Żychliński, Wydawnictwo Filtry
- Maciej Hen, Segretario, Wydawnictwo Literackie
- Anouk Herman, Nigdy nie będziesz szło samo, Wydawnictwo W.A.B.
- Marianne Hirsch, Leo Spitzer, Duchy domu. Czerniowce w żydowskiej pamięci, tłum. Adam Musiał, Wydawnictwo Czarne
- Nicol Hochholczerová, Tego pokoju nie da się zjeść, tłum. Rafał Bukowicz, Wydawnictwo Ha!art
- Barbora Hrínová, Jednorożce, tłum. Olga Stawińska, Wydawnictwo Ha!art
- Drago Jančar, Oczy Łucji, tłum. Joanna Pomorska, Wydawnictwo Akademickie SEDNO
- Sándor Jászberényi, Diabeł to czarny pies, tłum. Karolina Wilamowska, Wydawnictwo Ha!art
- Joanna Jurewicz, Pod lodem, Linia
- Adam Kaczmarczyk, Kawka. Pająk Mokoszy, wydanie własne
- Ismail Kadare, Kronika w kamieniu, tłum. Marek Jeziorski, Wydawnictwo Akademickie SEDNO
- Marcin Kącki, Chłopcy. Idą po Polskę, Znak Literanova
- Barbara Klicka, Reneta, Wydawnictwo W.A.B.
- Hubert Klimko-Dobrzaniecki, Fisharmonia. Snówpowiązałka, Oficyna Literacka Noir sur Blanc
- Agnieszka Kłos, Las zaginionych ludzi, wydawnictwo j
- Damian Kowal, Ćwirowidło, Wydawnictwo Warstwy
- Daniela Krien, Płomienie, tłum. Dariusz Guzik, Wydawnictwo Sonia Draga
- Maria Kula, Spektrum, Wydawnictwo Nigdzie
- Herkus Kunčius, Żelazna rękawica Stalina, tłum. Izabela Korybut-Daszkiewicz, Wydawnictwo KEW
- Andriej Kurkow, Szare pszczoły, tłum. Magdalena Hornung, Oficyna Literacka Noir sur Blanc
- Andrij Kurkow, Jurij Wynnyczuk, Klucze Marii, tłum. Bohdan Zadura, Wydawnictwo KEW
- Piotr Lachmann, Zmiennik. Spowiedź z hakiem, Wydawnictwo Akademickie SEDNO
- Małgorzata Lebda, Łakome, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
- Siergiej Lebiediew, Tytan, tłum. Grzegorz Szymczak, Wydawnictwo Claroscuro
- Agnieszka Łącka, Karboland, Wydawnictwo Sorus
- Mikołaj Łoziński, Stramerowie, Wydawnictwo Literackie
- Zbigniew Machej, PRAGA in flagranti, Fundacja Pogranicze i „Ośrodek Pogranicze – sztuk, kultur, narodów”
- Jakub Małecki, Sąsiednie kolory, Wydawnictwo SQN
- Czesław Markiewicz, Przeklęta Europa, Wydawnictwo Anagram
- Dawid Markiewicz, Pigmalion, Red Wine Publishing
- Michał Michalski, Gruby, ArtRage
- Cătălin Mihuleac, Złota dziewczynka z Jassów, tłum. Kazimierz Jurczak, Oficyna Literacka Noir sur Blanc
- Mariola Mikołajczak, Bałkany magiczne, Wydawnictwo Mamiko
- Aleksander Miłowicki, Barluha, Warszawska Firma Wydawnicza
- Alena Mornštajnová, Listopad, tłum. Anna Radwan-Żbikowska, Wydawnictwo Amaltea
- Andrzej Muszyński, Koncertina, Wydawnictwo Cyranka
- Ołeksandr Myched, Zmieszam z węglem Twoją krew. Zrozumieć ukraiński wschód, tlum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne
- Joanna Nałęcz, Czarny jedwab, Dzikie Historie
- Justyna Nawrocka, Życie pośmiertne zwierząt futerkowych, Wydawnictwo Mamiko
- Małgorzata I. Niemczyńska, Borys albo jeden dzień lata, Wydawnictwo Mando
- Agnieszka Pajączkowska, Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii, Wydawnictwo Czarne
- Robert Papieski, Oblicza Iwaszkiewicza, Wydawnictwo Akademickie SEDNO
- Zośka Papużanka, Żaden koniec, Wydawnictwo Marginesy
- Anna Petelenz, Potrzebni niepotrzebni, Wydawnictwo Austeria
- Wojciech Pieniążek, Pasja według, Wydawnictwo Mons Admirabilis
- Hans Pleschinski, Wiesenstein. Opowieść o Gerharcie Hauptmannie, tłum. Jacek Skawiński, Oficyna Wydawnicza Atut
- Małgorzata Pośpiech, Szczeliny czasu, Novae Res, Grupa Zaczytani
- Paweł Potoroczyn, a było tak, Wielka Litera
- Radek Rak, Agla. Aurora, Powergraph
- Małgorzata Rejmer, Ciężar skóry, Wydawnictwo Literackie
- Zbigniew Rokita, Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych, Znak Literanova
- Sara Różewicz, Transatlantyk 2010, IPLEX Pictures LTD
- Tomasz Różycki, Złodzieje żarówek, Wydawnictwo Czarne
- Jaroslav Rudiš, Stacja Europa Centralna, tłum. Małgorzata Gralińska, Książkowe Klimaty
- Janusz Rudnicki, Człowiek na rondzie, Biuro Literackie
- Barbara Sadurska, Bajka, Bajeczka, Wydawnictwo Warstwy
- Karol Samsel, Niemożliwość Piety, Państwowy Instytut Wydawniczy
- Marta Sawicka-Danielak, Ostatni Białystoker, Wielka Litera
- Oleg Serebrian, Pod prąd, tłum. Radosława Janowska-Lascar, Wydawnictwo Amaltea
- Vincent V. Severski, Dystopia, Wydawnictwo Czarna Owca
- Marek Šindelka, Zmęczenie materiału, tłum. Dorota Dobrew, Wydawnictwo Afera
- Ostap Sływynski, Słownik wojny, tłum. Bohdan Zadura, Fundacja Pogranicze i Ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów”
- Ireneusz Staroń, Wzgórze Bzów, Ursines
- Jan Štifter, Kolekcjoner śniegu, tłum. Anna Radwan-Żbikowska, Książkowe Klimaty
- Ishbel Szatrawska, Toń, Wydawnictwo Cyranka
- Joanna Szczepkowska, Wyspa Teo, Wielka Litera
- Marcin Szczygielski, Zbójeckie Nasienie, Instytut Wydawniczy Latarnik
- Wit Szostak, Rumowiska, Powergraph
- Jacek Świłło, Gwiazda do oka, Wydawnictwo Mamiko
- Aleksandra Tarnowska, Wniebogłos, ArtRage
- Tomasz P. Terlikowski, Rozdzieleni bracia. Szeptyccy, historia Polski i Ukrainy, Wydawnictwo WAM
- Tatiana Țîbuleac, Szklany ogród, tłum. Kazimierz Jurczak, Książkowe Klimaty, koedycja z Oficyną Literacką Noir sur Blanc
- Benedek Totth, Trupi bieg, tłum. Elżbieta Sobolewska, Biuro Literackie
- Katarzyna Turaj-Kalińska, Wielki Brat Zachód, Nisza
- Tomasz Tyczyński, Nieuzasadnione poczucie szczęścia, Nisza
- Anna Wacławik, Lekarze. Walka o życie, Wydawnictwo Znak
- Przemysław Walczak, Lolobrygida, Fundacja Kultury Afront
- Małgorzata Wandasiewicz, Krawędzie, Wydawnictwo Mamiko
- Witold Wedecki, Tatarka. Powieść jazzowa, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”
- Michał Witkowski, Wiara. Autobiografia, Znak Literanova
- Oksana Zabużko, Najdłuższa podróż, tłum. Katarzyna Kotyńska, Wydawnictwo Agora
- Aleksandra Zając, Margaret 2.0, Wydawnictwo Ostrogi
- Jakub Zając, Anna i Pan B., Wielka Litera
- Juli Zeh, Wśród sąsiadów, tłum. Dariusz Guzik, Wydawnictwo Sonia Draga
- Aleksandra Zielińska, Grzybnia, Wydawnictwo Agora
Jury Nagrody Angelus 2024
Książki zakwalifikowało, wkrótce wyłoni finalistów, a potem laureatów jury w składzie:
- Martin Pollack (austriacki pisarz i tłumacz literatury polskiej, laureat Angelusa z 2007 – przewodniczący),
- Wojciech Browarny (literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego),
- Kinga Dunin (socjolożka, publicystka, krytyczka literacka),
- Michał Nogaś (dziennikarz radiowy i prasowy związany obecnie z „Gazetą Wyborczą” i Radiem Nowy Świat),
- Mykoła Riabczuk (ukraiński krytyk literacki i eseista),
- Justyna Sobolewska (krytyczka literacka, dziennikarka tygodnika „Polityka”),
- Andrzej Zawada (krytyk i historyk literatury, professor emeritus Uniwersytetu Wrocławskiego).
Czytelnicy głosują – Nagroda Publiczności im. Natalii Gorbaniewskiej
Od 2020 wyróżnieniu przyznawanemu w internetowym plebiscycie przez czytelników towarzyszy trzymiesięczne stypendium pisarskie we Wrocławiu, które organizuje Wrocławski Dom Literatury.
Swój głos na książkę, która najbardziej podobała się czytelnikom podczas tegorocznej edycji będzie można oddać jesienią na stronie www.angelus.com.pl.
Laureaci Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus
- 2023 – Saša Stanišić
- 2022 – Edward Pasewicz
- 2021 – Kateryna Babkina
- 2020 – Goran Vojnović
- 2019 – Georgi Gospodinow
- 2018 – Maciej Płaza
- 2017 – Oleg Pawłow
- 2016 – Varujan Vosganian
- 2015 – Serhij Żadan
- 2014 – Pavol Rankov
- 2013 – Oksana Zabużko
- 2012 – Miljenko Jergović
- 2011 – Swietłana Aleksijewicz
- 2010 – György Spiró
- 2009 – Josef Škvorecký
- 2008 – Péter Esterházy
- 2007 – Martin Pollack
- 2006 – Jurij Andruchowycz
Gala Nagrody Angelus 2024
Gala Angelusa, podobnie jak w latach poprzednich, będzie punktem kulminacyjnym odbywającego się we Wrocławiu Bruno Schulz. Festiwalu. Poza spotkaniem z laureatem/laureatką imprezie towarzyszyć też będą spotkania ze wszystkimi finalistami, których poznamy po wakacjach.
Wszystkie osoby nagrodzone Angelusem 2024 poznamy 19 października podczas wspólnej gali Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus i Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius.
Fundatorem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus jest miasto Wrocław, a operatorem Wrocławski Dom Literatury.