„Cicho/Тихо” na Scenie na Strychu. Premiera w Teatrze Współczesnym

28 października zobaczymy we Wrocławskim Teatrze Współczesnym prapremierę spektaklu „Cicho/Тихо”, który jest jedną ze składowych projektu „Gość-Inność”, realizowanego przez Fundację Teatr Układ Formalny w koprodukcji z Wrocławskim Teatrem Współczesnym.

Drugą częścią owego projektu są pospektaklowe warszaty, na których najchętniej będą widziani młodzi ludzie w wielu 12-18 lat, pogłębiające tematykę poruszoną w przedstawieniu, a dotyczyć mają grupowych mechanizmów reakcji na szeroko rozumianą inność.

„Cicho/Тихо” będzie także wyjeżdżało na „tournée” do polskich szkół. Jest to – jak mówi Przemysław Furdak, dyrektor programowy Teatru Układ Formalny – przede wszystkim ukłon w stronę uczniów, którzy ze względu na odległość od dużych aglomeracji albo z powodów finansowych mają utrudniony dostęp do kultury.

Scenariusz z życia wzięty

Losy głównego bohatera, którego zagra w spektaklu aktor WTW Maciej Tomaszewski, są inspirowane historiami żyjących we Wrocławiu przedstawicieli mniejszości ukraińskiej, a tekst sztuki napisała specjalnie na tę okazję aktorka, reżyserka i dramatopisarka Magdalena Drab.

fot. wwww.wroclaw.pl

Wątki tego dramatu poruszają się wokół kwestii polskiej gościnności (lub jej braku), otwartości z jednej, a niedostępności z drugiej strony oraz tego, czy wychodzimy chętnie na spotkanie z inną kulturą, czy przeciwnie – dominuje w nas wrogie do niej nastawienie. Wymienione postawy zostały pokazane z perspektywy szkolnej klasy – grupy młodzieży, stanowiącej przekrój współczesnego społeczeństwa.

Realizatorzy podczas próby dla mediów, od lewej: reżyser Katarzyna Dudzic-Grabińska, kordynator z Teatru Układ Formalny Przemysław Furtak oraz aktorzy przedstawienia – Maciej Tomaszewski, Adam Michał Pietrzak, Olga Żmuda, Maciej Rabski, Paulina Mikuśkiewicz i Jerzy Górski, fot. www.wroclaw.pl  

– Punktem wyjścia dla nas było zastanowienie się w ogóle nad pojęciem gościnności. Szukaliśmy, w jaki sposób przedstawić tę gościnności Polaków w obliczu tego, że przez wiele lat od zakończenia II wojny światowej byliśmy narodem bardzo homogenicznym – mówi reżyserka spektaklu . – Zmiana sytuacji społecznej we Wrocławiu w ciągu ostatnich kilku lat wydała nam się jedynym słusznym i sensownym tematem, by rozmawiać o tym, w jaki sposób taktujemy gości, a w jaki „innego”. Magda Drab przefiltrowała to przez swoją wrażliwość na podstawie wywiadów z dziećmi ukraińskimi [zrealizowanymi przez Teatr Układ Formalny - red.].

fot. Filip Wierzbicki

– Magda Drab inspirowała się nie tylko tymi rozmowami, ale całą masą stereotypów na temat stosunków polsko-ukraińskich, a jej tekst jest wyolbrzymieniem tych stereotypów. W spektaklu mamy kilka rodzajów postaw wobec przedstawiciela mniejszości ukraińskiej, tak byśmy potem mogli pracować na tych tematach z młodzieżą podczas warsztatów – dodaje Przemysław Furdak. 

Co do obsadzenia w głównej roli Macieja Tomaszewskiego, który góruje wiekiem nad resztą obsady, twórcy wyjaśniają, że zależało im na tym, by postać Igora odbiegała od całej spektaklowej klasy. – Aby na wielu poziomach budować i obcość, i inność nawet w czystym obrazie – wyjaśnia Katarzyna Dudzic-Grabińska. 

Dla każdego, ale głównie młodego widza

Spektakl będzie grany wieczorami, ale i przedpołudniami, co będzie sprzyjać młodej widowni, zwłaszcza jeśli szkoły dostrzegą tu szansę na rozszerzenie wśród swoich uczniów edukacji kulturowej i artystycznej w jednym.

Realizatorzy projekty spodziewają się ożywionej pospektaklowej dyskusji, zwłaszcza że jej przedsmak mieli już podczas prób do „Cicho/Тихо”, gdy na jednej z nich gościli młodych ludzi. Ci zaś potwierdzali, że to, co zobaczyli, przekłada się na ich codzienne doświadczenia.

Warsztaty po przedstawieniach z udziałem psychologa, staną się szczególną wartością dodaną na wyjazdach, kiedy aktorzy udadzą się do szkół małych miejscowości, by tam pokazywać spektakl. Na tę okoliczność pewnym modyfikacjom ulegnie scenografia, którą zaprojektowała Agnieszka Aleksiejczuk. Większość jej elementów jest jednak tak pomyślana, żeby nie sprawiała problemów ani w transporcie, ani w montażu na różnych przestrzeniach.

W roli Mani – Olga Żmuda, fot. Filip Wierzbicki 

Nad realizacją warsztatów czuwa Teatr Układ Formalny, powołany w ramach fundacji. To inicjatywa studentów i absolwentów wrocławskich uczelni: Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego, Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta, Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego. Zespół scementowała nie tylko wspólna praca przy szkolnych egzaminach, ale przede wszystkim przekonanie, że teatr może być realnym narzędziem zmiany. 

Spektaklowy Marcin, czyli Jerzy Górski, fot. Filip Wierzbicki

Dyrektorem programowym i koordynatorem większości produkcji Teatru Układ Formalny jest Przemysław Furdak, absolwent wroclawskiej szkoły teatralnej, wcześniej student animacji kultury na Uniwersytecie Zielonogórskim. Dwukrotny stypendysta prezydenta Wrocławia. Laureat I edycji Konkursu im. Jana Dormana ze spektaklem #enterorestes. Uczestnik projektu „Program Podyplomowej Samoformacji Aktorskiej”, organizowanej przez Instytut Grotowskiego w ramach ESK Wrocław 2016 r. Twórca projektu Miasto Zrozumienia – autorskiej gry, wykorzystującej historyczne postaci budujące dialog międzykulturowy we Wrocławiu. 

-------------------------------------------------------------------------------

Magdalena Drab, „Cicho/Тихо”, reżyseria: Katarzyna Dudzic-Grabińska, scenografia: Agnieszka Aleksiejczuk, muzyka: Tymoteusz Witczak, konsultacja merytoryczna: dr Kamila Kamińska-Sztark, koncepcja i kierownictwo projektu: Przemysław Furdakdziałania edukacyjne: Przemysław Furdak, Sylwia Olesińska, realizacja nagrań: Krzysztof Grębski, realizacja światła: Jacek Mieczkowski, realizacja dźwięku: Jordan Korcyl. Występują: Jerzy Górski, Paulina Mikuśkiewicz, Adam Michał Pietrzak, Maciej Rabski, Maciej Tomaszewski, Olga Żmuda, w nagraniach głosu użyczyła Ewelina Paszke-Lowitzsch. Koprodukcja: Teatr Układ Formalny i Wrocławski Teatr Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego. Premiera 28 października 2019

Zobacz: Premiery nowego sezonu we Wrocławskim Teatrze Współczesnym